Maik Bouwer 2021/2022 Blok 2
Personen- en familierecht
1 - Naam, woonplaats en verwantschap
Wat is de regelgeving met betrekking tot het verkrijgen van je (geslachts-)naam?
Voornaam
In artikel 1:4 Bw staan de regels met betrekking van je voornaam opgenomen. Dit artikel bepaalt:
• Je voornaam/voornamen is/zijn de naam/namen die in je geboorteakte zijn opgenomen (lid 1).
• Dat de ambtenaar van de burgerlijke stand een voornaam mag weigeren (lid 2).
• Weigering kan als de voornaam ongepast (Hitler) is, of;
• Als de voornaam overeenstemt met een bestaande geslachtsnaam, tenzij deze een
gebruikelijke voornaam is (Otto Otto).
• Als de aangever geen voornaam aangeeft of als alle voornamen worden geweigerd, dan geeft
de ambtenaar (ambtshalve) een voornaam aan het kind. Dit vermeldt hij in de akte (lid 3).
• De voornaam kan worden gewijzigd op verzoek van de betrokken persoon of zijn wettelijke
vertegenwoordiger door middel van een aanvraag bij de rechtbank (lid 4).
Achternaam (geslachtsnaam)
In artikel 1:5 Bw staan de regels met betrekking achternaam (hierna: geslachtsnaam) genoemd.
• Als het kind alleen in familierechtelijke betrekking tot de moeder staat krijgt het haar
geslachtsnaam (lid 1).
• Als het kind alleen in familierechtelijke betrekking tot de vader staat door adoptie krijgt het zijn
achternaam (lid 1).
• Als een kind door erkenning in familierechtelijke betrekking komt te staan tot zijn vader houdt
het de geslachtsnaam van de moeder, tenzij zij samen verklaren dat het kind de
geslachtsnaam van de vader krijgt (lid 2).
• Als een kind door adoptie in familierechtelijke betrekking komt te staan tot beide ouders
(verschillend geslacht) die met elkaar gehuwd zijn, dan krijgt het kind de geslachtsnaam van
de vader, tenzij adoptanten gezamenlijk verklaren de achternaam van de moeder willen te
voeren (lid 3).
• Als een kind geadopteerd wordt door twee mensen van hetzelfde geslacht of ongehuwden
mensen houdt het zijn eigen geslachtsnaam, tenzij beiden verklaren dat er een andere
geslachtsnaam wordt gevoerd (lid 3).
• Als het kind door geboorte in familierechtelijke betrekking komt te staan tot beide ouders dan
bepalen beide ouders gezamenlijk welke geslachtsnaam het kind krijgt (lid 4).
Wat is de regelgeving tot het wijzigen van je geslachtsnaam?
De geslachtsnaam van een persoon kan op zijn verzoek, of op verzoek van zijn wettelijke
vertegenwoordiger, door de Koning worden gewijzigd (artikel 1:7 lid 1 Bw).
Voor het wijzigen van de geslachtsnaam moet ook gekeken worden naar het besluit
geslachtsnaamwijziging.
Hoe bepaal je het aantal graden van bloed- en aanverwantschap?
Het aantal graden van bloed- en aanverwantschap wordt bepaald door het aantal geboortes die
het bloedverwantschap hebben veroorzaakt (artikel 1:3 lid 1 Bw).
Door huwelijk of geregistreerd partnerschap ontstaat aanverwantschap (artikel 1:3 lid 2 Bw). Door
beëindiging eindigt het aanverwantschap niet (lid 3).
Wat is het belang van het weten van de woonplaats?
Artikel 1:10 Bw bepaalt dat ieder natuurlijk persoon een woonplaats heeft. Dit is de plaats waar de
persoon werkelijk verblijft.
Je woonplaats kan bij verschillende dingen van belang zijn, zoals bijvoorbeeld het wijzigingen van
je voornaam. Er moet gekeken worden naar welke rechtbank bevoegd is (art. 262 Rv). Verder is je
woonplaats van belang bij het afhandelen van je nalatenschap en bij overlijden (art. 1:13 Bw).
, Maik Bouwer 2021/2022 Blok 2
Welke registers van de burgerlijke stand zijn er en wat wordt hierin vastgelegd?
• Basis Registratie Personen (BRP)
• Gesloten register (art. 1:17 BW).
• Centraal Testamenten Register (CTR)
• Gesloten register
• Huwelijksgoederenregister
• Openbaar (art. 1:116 BW).
• Openbare registers bij het Kadaster
• Openbaar (art. 3.16 BW/Kadasterwet)
• Handelsregister bij de Kamer van Koophandel
• Openbaar (art. 2:180 BW).
• Curatele en Bewind register (CCBR)
• Openbaar (art. 1:391 BW).
2 - Samenlevingsvormen
Wat zijn de vereisten voor de totstandkoming van een huwelijk?
Samenleving- Huwelijk Geregistreerd Samenwonen met Samenwonen
vormen partnerschap overeenkomst zonder
overeenkomst
Waar staat het in Titel 5 boek 1 BW Titel 5 boek 1 B Algemene Geen wetsartikelen
de wet (Artikel 80a t/m 80g overeenkomst: van toepassing
BW) Boek 6 BW
Wat zijn de Artikel 31 t/m 42 Artikel 1:80a lid 5 Voorwaarden van Geen voorwaarden
voorwaarden? BW boek 1. BW. Zelfde toepassing voor
- Ja-woord voorwaarden als een overeenkomst
- Minimaal aantal huwelijk behalve (aanbod en
getuigen het ja-woord aanvaarding)
Procedure Artikel 1:17, 1:58 Artikel 1:80a lid 3/5 2 vormen. Notarieel
en 1:67 BW BW samenlevings-
contract heeft meer
waarde
Einde Artikel 1:149 BW Artikel 1:80c BW Het ontbinden van Je bepaalt zelf
de overeenkomst wanneer iets
eindigt
Op welke wijze en door wie kan een huwelijk worden voltrokken, gestuit of nietig worden
verklaard?
Voltrekken huwelijk
Bevoegd tot het voltrekken van een huwelijk is de ambtenaar van de burgerlijke stand???
Stuiten
Bevoegd tot stuiting is opgenomen in art. 1:51 BW. Dit zijn bloedverwanten in de rechte lijn,
broers, zussen, voogden en curators.
Nietig worden verklaard
Bevoegdheid tot een verzoek van nietigverklaring is opgenomen in art. 1:69 BW. Bevoegd zijn:
1. Bloedverwanten in een rechte lijn van de echtgenoot
2. Ieder van de echtgenoten
3. Alle overige personen mits zij daarbij een onmiddellijk richtbelang hebben wat alleen van
toepassing is als het huwelijk is ontbonden (erfenis?).
4. Het Openbaar ministerie
?
W
, Maik Bouwer 2021/2022 Blok 2
3 - Afstamming en adoptie
Termen:
Moeder/vader: het gaat hier om de juridische moeder en vader zoals bedoeld in art. 1:198 en
1:199 BW.
Verwekker: degene die de verwerkingsdaad verricht heeft. Dit kan ook degene zijn die met de
daad die de verwekking tot gevolg heeft, heeft ingestemd. Dit is het geval bij IVF of kunstmatige
inseminatie. Dit staat opgenomen in art. 1:200 lid 3 BW.
Bekende/onbekende donor:
• Onbekende donor: echtgenoot 2 wordt van rechtswege juridisch moeder
• Bekende donor: echtgenote 2 niet van rechtswege juridisch moeder (art. 1:198 lid 1 sub b BW)
Biologische vader: de man die het zaad heeft geleverd (art. 1:200 lid 1 BW).
Wie zijn juridisch ouder van een kind?
Juridisch ouders van het kind zijn de moeder of de vader die aan de eisen voldoen die staan
opgenomen in artikel 1:198 en 1:199 BW.
Juridisch ouderschap kan ontstaan door:
• Baren van een kind (moeder)
• Het hebben van een huwelijk of geregistreerd partnerschap op het moment van de geboorte
(vader/moeder (als er sprake is van een onbekende donor)).
• Als het kind binnen 306 dagen na ontbinding van het huwelijk/GP door de dood is geboren
(vader).
• Erkenning (vader/moeder)
• Gerechtelijke vaststelling (vader/moeder)
• Adoptie (vader/moeder)
Wat is erkenning, gerechtelijke vaststelling en ontkenning van het ouderschap en wie
kunnen hierom verzoeken?
Erkenning
Als een kind buiten een huwelijk of geregistreerd partnerschap wordt geboren heeft het in
beginsel maar één ouder. Als er maar één juridische ouder is dan is er een mogelijkheid tot
erkenning (art. 1:204 BW).
Erkenning gebeurt door middel van een akte van erkenning, opgemaakt door een ambtenaar van
de burgerlijke stand of door middel van een notariële akte.
Gerechtelijke vaststelling
Gerechtelijke vaststelling kan plaatsvinden wanneer de verwekker van het kind of de levensgezel
die heeft ingestemd met de daad van verwekking het niet wil erkennen of wanneer dit niet meer
kan door overlijden. Vaststelling kan door middel van een DNA-onderzoek.
Gerechtelijke vaststelling kan op verzoek van het kind of van de moeder (art. 1:207 BW).
Ontkenning
Indien een man vader is geworden door een huwelijk of geregistreerd partnerschap kan het
vaderschap worden ontkent (art. 1:200 BW).
Ontkenning kan door de vader of de moeder van het kind of het kind zelf.
Personen- en familierecht
1 - Naam, woonplaats en verwantschap
Wat is de regelgeving met betrekking tot het verkrijgen van je (geslachts-)naam?
Voornaam
In artikel 1:4 Bw staan de regels met betrekking van je voornaam opgenomen. Dit artikel bepaalt:
• Je voornaam/voornamen is/zijn de naam/namen die in je geboorteakte zijn opgenomen (lid 1).
• Dat de ambtenaar van de burgerlijke stand een voornaam mag weigeren (lid 2).
• Weigering kan als de voornaam ongepast (Hitler) is, of;
• Als de voornaam overeenstemt met een bestaande geslachtsnaam, tenzij deze een
gebruikelijke voornaam is (Otto Otto).
• Als de aangever geen voornaam aangeeft of als alle voornamen worden geweigerd, dan geeft
de ambtenaar (ambtshalve) een voornaam aan het kind. Dit vermeldt hij in de akte (lid 3).
• De voornaam kan worden gewijzigd op verzoek van de betrokken persoon of zijn wettelijke
vertegenwoordiger door middel van een aanvraag bij de rechtbank (lid 4).
Achternaam (geslachtsnaam)
In artikel 1:5 Bw staan de regels met betrekking achternaam (hierna: geslachtsnaam) genoemd.
• Als het kind alleen in familierechtelijke betrekking tot de moeder staat krijgt het haar
geslachtsnaam (lid 1).
• Als het kind alleen in familierechtelijke betrekking tot de vader staat door adoptie krijgt het zijn
achternaam (lid 1).
• Als een kind door erkenning in familierechtelijke betrekking komt te staan tot zijn vader houdt
het de geslachtsnaam van de moeder, tenzij zij samen verklaren dat het kind de
geslachtsnaam van de vader krijgt (lid 2).
• Als een kind door adoptie in familierechtelijke betrekking komt te staan tot beide ouders
(verschillend geslacht) die met elkaar gehuwd zijn, dan krijgt het kind de geslachtsnaam van
de vader, tenzij adoptanten gezamenlijk verklaren de achternaam van de moeder willen te
voeren (lid 3).
• Als een kind geadopteerd wordt door twee mensen van hetzelfde geslacht of ongehuwden
mensen houdt het zijn eigen geslachtsnaam, tenzij beiden verklaren dat er een andere
geslachtsnaam wordt gevoerd (lid 3).
• Als het kind door geboorte in familierechtelijke betrekking komt te staan tot beide ouders dan
bepalen beide ouders gezamenlijk welke geslachtsnaam het kind krijgt (lid 4).
Wat is de regelgeving tot het wijzigen van je geslachtsnaam?
De geslachtsnaam van een persoon kan op zijn verzoek, of op verzoek van zijn wettelijke
vertegenwoordiger, door de Koning worden gewijzigd (artikel 1:7 lid 1 Bw).
Voor het wijzigen van de geslachtsnaam moet ook gekeken worden naar het besluit
geslachtsnaamwijziging.
Hoe bepaal je het aantal graden van bloed- en aanverwantschap?
Het aantal graden van bloed- en aanverwantschap wordt bepaald door het aantal geboortes die
het bloedverwantschap hebben veroorzaakt (artikel 1:3 lid 1 Bw).
Door huwelijk of geregistreerd partnerschap ontstaat aanverwantschap (artikel 1:3 lid 2 Bw). Door
beëindiging eindigt het aanverwantschap niet (lid 3).
Wat is het belang van het weten van de woonplaats?
Artikel 1:10 Bw bepaalt dat ieder natuurlijk persoon een woonplaats heeft. Dit is de plaats waar de
persoon werkelijk verblijft.
Je woonplaats kan bij verschillende dingen van belang zijn, zoals bijvoorbeeld het wijzigingen van
je voornaam. Er moet gekeken worden naar welke rechtbank bevoegd is (art. 262 Rv). Verder is je
woonplaats van belang bij het afhandelen van je nalatenschap en bij overlijden (art. 1:13 Bw).
, Maik Bouwer 2021/2022 Blok 2
Welke registers van de burgerlijke stand zijn er en wat wordt hierin vastgelegd?
• Basis Registratie Personen (BRP)
• Gesloten register (art. 1:17 BW).
• Centraal Testamenten Register (CTR)
• Gesloten register
• Huwelijksgoederenregister
• Openbaar (art. 1:116 BW).
• Openbare registers bij het Kadaster
• Openbaar (art. 3.16 BW/Kadasterwet)
• Handelsregister bij de Kamer van Koophandel
• Openbaar (art. 2:180 BW).
• Curatele en Bewind register (CCBR)
• Openbaar (art. 1:391 BW).
2 - Samenlevingsvormen
Wat zijn de vereisten voor de totstandkoming van een huwelijk?
Samenleving- Huwelijk Geregistreerd Samenwonen met Samenwonen
vormen partnerschap overeenkomst zonder
overeenkomst
Waar staat het in Titel 5 boek 1 BW Titel 5 boek 1 B Algemene Geen wetsartikelen
de wet (Artikel 80a t/m 80g overeenkomst: van toepassing
BW) Boek 6 BW
Wat zijn de Artikel 31 t/m 42 Artikel 1:80a lid 5 Voorwaarden van Geen voorwaarden
voorwaarden? BW boek 1. BW. Zelfde toepassing voor
- Ja-woord voorwaarden als een overeenkomst
- Minimaal aantal huwelijk behalve (aanbod en
getuigen het ja-woord aanvaarding)
Procedure Artikel 1:17, 1:58 Artikel 1:80a lid 3/5 2 vormen. Notarieel
en 1:67 BW BW samenlevings-
contract heeft meer
waarde
Einde Artikel 1:149 BW Artikel 1:80c BW Het ontbinden van Je bepaalt zelf
de overeenkomst wanneer iets
eindigt
Op welke wijze en door wie kan een huwelijk worden voltrokken, gestuit of nietig worden
verklaard?
Voltrekken huwelijk
Bevoegd tot het voltrekken van een huwelijk is de ambtenaar van de burgerlijke stand???
Stuiten
Bevoegd tot stuiting is opgenomen in art. 1:51 BW. Dit zijn bloedverwanten in de rechte lijn,
broers, zussen, voogden en curators.
Nietig worden verklaard
Bevoegdheid tot een verzoek van nietigverklaring is opgenomen in art. 1:69 BW. Bevoegd zijn:
1. Bloedverwanten in een rechte lijn van de echtgenoot
2. Ieder van de echtgenoten
3. Alle overige personen mits zij daarbij een onmiddellijk richtbelang hebben wat alleen van
toepassing is als het huwelijk is ontbonden (erfenis?).
4. Het Openbaar ministerie
?
W
, Maik Bouwer 2021/2022 Blok 2
3 - Afstamming en adoptie
Termen:
Moeder/vader: het gaat hier om de juridische moeder en vader zoals bedoeld in art. 1:198 en
1:199 BW.
Verwekker: degene die de verwerkingsdaad verricht heeft. Dit kan ook degene zijn die met de
daad die de verwekking tot gevolg heeft, heeft ingestemd. Dit is het geval bij IVF of kunstmatige
inseminatie. Dit staat opgenomen in art. 1:200 lid 3 BW.
Bekende/onbekende donor:
• Onbekende donor: echtgenoot 2 wordt van rechtswege juridisch moeder
• Bekende donor: echtgenote 2 niet van rechtswege juridisch moeder (art. 1:198 lid 1 sub b BW)
Biologische vader: de man die het zaad heeft geleverd (art. 1:200 lid 1 BW).
Wie zijn juridisch ouder van een kind?
Juridisch ouders van het kind zijn de moeder of de vader die aan de eisen voldoen die staan
opgenomen in artikel 1:198 en 1:199 BW.
Juridisch ouderschap kan ontstaan door:
• Baren van een kind (moeder)
• Het hebben van een huwelijk of geregistreerd partnerschap op het moment van de geboorte
(vader/moeder (als er sprake is van een onbekende donor)).
• Als het kind binnen 306 dagen na ontbinding van het huwelijk/GP door de dood is geboren
(vader).
• Erkenning (vader/moeder)
• Gerechtelijke vaststelling (vader/moeder)
• Adoptie (vader/moeder)
Wat is erkenning, gerechtelijke vaststelling en ontkenning van het ouderschap en wie
kunnen hierom verzoeken?
Erkenning
Als een kind buiten een huwelijk of geregistreerd partnerschap wordt geboren heeft het in
beginsel maar één ouder. Als er maar één juridische ouder is dan is er een mogelijkheid tot
erkenning (art. 1:204 BW).
Erkenning gebeurt door middel van een akte van erkenning, opgemaakt door een ambtenaar van
de burgerlijke stand of door middel van een notariële akte.
Gerechtelijke vaststelling
Gerechtelijke vaststelling kan plaatsvinden wanneer de verwekker van het kind of de levensgezel
die heeft ingestemd met de daad van verwekking het niet wil erkennen of wanneer dit niet meer
kan door overlijden. Vaststelling kan door middel van een DNA-onderzoek.
Gerechtelijke vaststelling kan op verzoek van het kind of van de moeder (art. 1:207 BW).
Ontkenning
Indien een man vader is geworden door een huwelijk of geregistreerd partnerschap kan het
vaderschap worden ontkent (art. 1:200 BW).
Ontkenning kan door de vader of de moeder van het kind of het kind zelf.
