Onderzoeksmethoden en dataverwerking 2021-2022
Module 12: onderzoek – ethiek en kennis
Wat is onderzoek ethiek en waarom is het belangrijk?
Belangrijk om rechten van participanten te beschermen!
Wanneer mensen meedoen aan een onderzoek, moeten we hun rechten en veiligheid waarborgen.
Alle onderzoeken moeten goedgekeurd worden door een ethische commissie.
Ethische commissies aan de KUL:
- Ethics committee research UZ/KUL = voor medische en klinische gezondheid
- Social en societal ethics committee (SMEC) = met mensen, maar niet perse voor gezondheid
- Ethical committee for animal experimentation (ECD) = onderzoek met dieren
- Ethics committee on “dual use, military use en misuse of research” (EC DMM)
Hun centrale principes:
- Rechtvaardigheid
- Autonomie
- Benefinence
Een beetje achtergrond
- Nurembergcode 1949 (genoemd naar rechtszaken waarin naziartsen terechtstonden)
o Eerste document dat de ethische rechten van mensen bij onderzoek beschrijven
o Door bijvoorbeeld nazi’s, die vreselijke proeven deden op de krijgsgevangenen
- Declaratie van Helsinki 1964, vaak gewijzigd en geüpdatet, laatste keer in 2013
o Door de wereld medische associatie
o Onafhankelijke review van het onderzoek moet gebeuren door een commissie, die
totaal niet geassocieerd zijn met het onderzoek
o Al het onderzoek moet gelezen en goedgekeurd worden door een ethische
commissies
o Als een onderzoek dat niet goedgekeurd werd gedaan is, mag het niet gepubliceerd
worden
o Participanten moeten weten dat ze meedoen aan een onderzoek, toestemming
geven dat ze meedoen, er moet een informatiebrief zijn voor deelnemers
Wat staat er dan juist in die verklaring van Helsinki? (Je moet weten: wat is
de verklaring, waar staat het voor, waarom is het zo belangrijk voor ons?)
- Opgesteld door de wereld medische associatie
- Het is een uiteenzetting van ethische beginselen voor medisch onderzoek op mensen, met
inbegrip van de studies op menselijk biologisch materiaal (bv.: een stel spiercellen) of op
identificeerbare gegevens
- De zorgen voor de patiënt gaan voor op het onderzoek! Het is de plicht van de art om de
gezondheid, welzijn en de rechten van de patiënten te bevorderen en te vrijwaren, ook van
de mensen die betrokken zijn bij het medisch onderzoek.
1
Module 12: onderzoek – ethiek en kennis
Wat is onderzoek ethiek en waarom is het belangrijk?
Belangrijk om rechten van participanten te beschermen!
Wanneer mensen meedoen aan een onderzoek, moeten we hun rechten en veiligheid waarborgen.
Alle onderzoeken moeten goedgekeurd worden door een ethische commissie.
Ethische commissies aan de KUL:
- Ethics committee research UZ/KUL = voor medische en klinische gezondheid
- Social en societal ethics committee (SMEC) = met mensen, maar niet perse voor gezondheid
- Ethical committee for animal experimentation (ECD) = onderzoek met dieren
- Ethics committee on “dual use, military use en misuse of research” (EC DMM)
Hun centrale principes:
- Rechtvaardigheid
- Autonomie
- Benefinence
Een beetje achtergrond
- Nurembergcode 1949 (genoemd naar rechtszaken waarin naziartsen terechtstonden)
o Eerste document dat de ethische rechten van mensen bij onderzoek beschrijven
o Door bijvoorbeeld nazi’s, die vreselijke proeven deden op de krijgsgevangenen
- Declaratie van Helsinki 1964, vaak gewijzigd en geüpdatet, laatste keer in 2013
o Door de wereld medische associatie
o Onafhankelijke review van het onderzoek moet gebeuren door een commissie, die
totaal niet geassocieerd zijn met het onderzoek
o Al het onderzoek moet gelezen en goedgekeurd worden door een ethische
commissies
o Als een onderzoek dat niet goedgekeurd werd gedaan is, mag het niet gepubliceerd
worden
o Participanten moeten weten dat ze meedoen aan een onderzoek, toestemming
geven dat ze meedoen, er moet een informatiebrief zijn voor deelnemers
Wat staat er dan juist in die verklaring van Helsinki? (Je moet weten: wat is
de verklaring, waar staat het voor, waarom is het zo belangrijk voor ons?)
- Opgesteld door de wereld medische associatie
- Het is een uiteenzetting van ethische beginselen voor medisch onderzoek op mensen, met
inbegrip van de studies op menselijk biologisch materiaal (bv.: een stel spiercellen) of op
identificeerbare gegevens
- De zorgen voor de patiënt gaan voor op het onderzoek! Het is de plicht van de art om de
gezondheid, welzijn en de rechten van de patiënten te bevorderen en te vrijwaren, ook van
de mensen die betrokken zijn bij het medisch onderzoek.
1
