Leerdoelen ondernemingsrecht
Hoofdstuk 1: Rechtspersonen & algemene thema’s
1.2 De student kan uitleggen wat de aard van een rechtspersoon is en op welke
wijze hij kan deelnemen aan het rechtsverkeer.
Een rechtspersoon wordt opgericht zodat schuldeisers zich niet kunnen verhalen op
het privévermogen van een natuurlijk persoon. Ook zorgt de scheiding van een
rechtspersoon en een natuurlijk persoon ervoor dat een onderneming kan blijven
bestaan op het moment dat de natuurlijke persoon ‘achter’ de onderneming komt te
overlijden.
Door de oprichting van een rechtspersoon komen de belangen van de betrokken
personen, zoals werknemers, leveranciers, klanten en vermogensverschaffers
samen in een organisatie, die niet meer gebonden is aan één natuurlijk persoon die
alle beslissingen neemt.
Volgens art. 2:5 BW staat een rechtspersoon gelijk met een natuurlijk persoon, tenzij
uit de wet anders voortvloeit. Net zoals een natuurlijk persoon, kan hij pas
deelnemen aan het rechtsverkeer op het moment dat hij wordt ‘geboren’ oftewel
wordt opgericht. Eén of meer personen richten een rechtspersoon op. De
rechtspersoon functioneert verder door zijn organen, zoals (bestuurs)leden of
aandeelhouders.
1.2 De student kan voorbeelden noemen van de aanvullende en derogerende
werking van redelijkheid en billijkheid in het rechtspersonenrecht.
De aanvullende werking van redelijkheid en billijkheid is terug te vinden in art. 2:8 lid
1 BW: “Een rechtspersoon en degenen die krachtens de wet en de statuten bij de
organisatie zijn betrokken, moeten zich als zodanig jegens elkander gedragen naar
hetgeen door redelijkheid en billijkheid wordt gevorderd.”
Met alle belangen moet rekening worden gehouden (werknemers, management etc.).
Voorbeeld: het is vanzelfsprekend dat wanneer twee partijen het ergens niet over
eens zijn, zij hierover in gesprek gaan en niet achter elkaars rug om op eigen houtje
besluiten gaan nemen.
In het tweede lid is de derogerende werking vastgesteld: “Een tussen hen krachtens
wet, gewoonte, statuten, reglementen of besluit geldende regel is niet van toepassing
voor zover dit in de gegeven omstandigheden naar maatstaven van redelijkheid en
billijkheid wordt gevorderd.”
Voorbeeld: het is niet netjes om besluiten te nemen zonder dat alle
belanghebbenden daarbij aanwezig zijn, ondanks dat dit volgens de statuten wellicht
is toegestaan.
, Het verschil tussen deze twee dingen is dus dat in het eerste lid wordt gezegd dat
men zich naar redelijkheid en billijkheid moet gedragen als er in de wet geen
specifieke regels staan over bepaalde zaken. In het tweede lid wordt juist gezegd dat
wanneer er in de wet iets staat dat tegen dit principe ingaat, deze regel niet van
toepassing is als dit van nature al tegen redelijkheid en billijkheid ingaat.
1.3 De student kan uitleggen hoe het vermogensrecht voor publiekrechtelijke
rechtspersonen van overeenkomstige toepassing is.
Volgens art. 2:1 lid 1 BW hebben publiekrechtelijke rechtspersonen (zoals de Staat,
de gemeenten etc.) rechtspersoonlijkheid.
Volgens art. 2:3 BW hebben privaatrechtelijke rechtspersonen (zoals verenigingen,
vennootschappen etc.) ook rechtspersoonlijkheid.
Privaatrechtelijke en publiekrechtelijke rechtspersonen staan dus gelijk aan elkaar,
omdat zij allebei rechtspersoonlijkheid bezitten. Alleen hebben publiekrechtelijke
rechtspersonen natuurlijke andere taken en bevoegdheden, omdat zij uit andere
organen bestaan. Zij nemen beide deel aan het privaatrechtelijk rechtsverkeer,
omdat zij in principe gelijk staan aan natuurlijke personen (art. 2:5 BW).
1.4 De student kent de regels voor de oprichting van een privaatrechtelijke
rechtspersoon en de verplichting tot inschrijving in het handelsregister.
Oprichting
De oprichting van een rechtspersoon is een rechtshandeling die vereist dat één of
meer personen hun wil verklaren om deze rechtspersoon te doen ontstaan. Deze
oprichtingshandeling moet via een bepaalde vorm geschieden, namelijk door
oprichting bij notariële akte. Per soort rechtspersoon staat dit geregeld in
verschillende artikelen (bijv. art. 2:27 BW voor een vereniging en art. 2:64 BW voor
een nv).
De notaris maakt een authentieke akte op die wordt ondertekend door de
comparant(en) Passeren
Vanaf het moment dat de akte is ondertekend, is de rechtspersoon rechtsgeldig
opgericht.
De oprichtingsakte kent de volgende indeling:
1. De verklaring van de comparant(en) een rechtspersoon te willen oprichten
2. De eerste statuten van de rechtspersoon
3. Vermelding van de namen van de eerste bestuurders (en evt. commissarissen
en eerste aandeelhouders en de overeenkomst tot storting op aandelen)
4. Ondertekening door comparant(en) en notaris
Gebreken bij oprichting
De gebreken bij oprichting van een rechtspersoon zijn te onderscheiden in:
1. Het ontbreken van een door een notaris ondertekende akte
2. Alle andere oprichtingsgebreken
Hoofdstuk 1: Rechtspersonen & algemene thema’s
1.2 De student kan uitleggen wat de aard van een rechtspersoon is en op welke
wijze hij kan deelnemen aan het rechtsverkeer.
Een rechtspersoon wordt opgericht zodat schuldeisers zich niet kunnen verhalen op
het privévermogen van een natuurlijk persoon. Ook zorgt de scheiding van een
rechtspersoon en een natuurlijk persoon ervoor dat een onderneming kan blijven
bestaan op het moment dat de natuurlijke persoon ‘achter’ de onderneming komt te
overlijden.
Door de oprichting van een rechtspersoon komen de belangen van de betrokken
personen, zoals werknemers, leveranciers, klanten en vermogensverschaffers
samen in een organisatie, die niet meer gebonden is aan één natuurlijk persoon die
alle beslissingen neemt.
Volgens art. 2:5 BW staat een rechtspersoon gelijk met een natuurlijk persoon, tenzij
uit de wet anders voortvloeit. Net zoals een natuurlijk persoon, kan hij pas
deelnemen aan het rechtsverkeer op het moment dat hij wordt ‘geboren’ oftewel
wordt opgericht. Eén of meer personen richten een rechtspersoon op. De
rechtspersoon functioneert verder door zijn organen, zoals (bestuurs)leden of
aandeelhouders.
1.2 De student kan voorbeelden noemen van de aanvullende en derogerende
werking van redelijkheid en billijkheid in het rechtspersonenrecht.
De aanvullende werking van redelijkheid en billijkheid is terug te vinden in art. 2:8 lid
1 BW: “Een rechtspersoon en degenen die krachtens de wet en de statuten bij de
organisatie zijn betrokken, moeten zich als zodanig jegens elkander gedragen naar
hetgeen door redelijkheid en billijkheid wordt gevorderd.”
Met alle belangen moet rekening worden gehouden (werknemers, management etc.).
Voorbeeld: het is vanzelfsprekend dat wanneer twee partijen het ergens niet over
eens zijn, zij hierover in gesprek gaan en niet achter elkaars rug om op eigen houtje
besluiten gaan nemen.
In het tweede lid is de derogerende werking vastgesteld: “Een tussen hen krachtens
wet, gewoonte, statuten, reglementen of besluit geldende regel is niet van toepassing
voor zover dit in de gegeven omstandigheden naar maatstaven van redelijkheid en
billijkheid wordt gevorderd.”
Voorbeeld: het is niet netjes om besluiten te nemen zonder dat alle
belanghebbenden daarbij aanwezig zijn, ondanks dat dit volgens de statuten wellicht
is toegestaan.
, Het verschil tussen deze twee dingen is dus dat in het eerste lid wordt gezegd dat
men zich naar redelijkheid en billijkheid moet gedragen als er in de wet geen
specifieke regels staan over bepaalde zaken. In het tweede lid wordt juist gezegd dat
wanneer er in de wet iets staat dat tegen dit principe ingaat, deze regel niet van
toepassing is als dit van nature al tegen redelijkheid en billijkheid ingaat.
1.3 De student kan uitleggen hoe het vermogensrecht voor publiekrechtelijke
rechtspersonen van overeenkomstige toepassing is.
Volgens art. 2:1 lid 1 BW hebben publiekrechtelijke rechtspersonen (zoals de Staat,
de gemeenten etc.) rechtspersoonlijkheid.
Volgens art. 2:3 BW hebben privaatrechtelijke rechtspersonen (zoals verenigingen,
vennootschappen etc.) ook rechtspersoonlijkheid.
Privaatrechtelijke en publiekrechtelijke rechtspersonen staan dus gelijk aan elkaar,
omdat zij allebei rechtspersoonlijkheid bezitten. Alleen hebben publiekrechtelijke
rechtspersonen natuurlijke andere taken en bevoegdheden, omdat zij uit andere
organen bestaan. Zij nemen beide deel aan het privaatrechtelijk rechtsverkeer,
omdat zij in principe gelijk staan aan natuurlijke personen (art. 2:5 BW).
1.4 De student kent de regels voor de oprichting van een privaatrechtelijke
rechtspersoon en de verplichting tot inschrijving in het handelsregister.
Oprichting
De oprichting van een rechtspersoon is een rechtshandeling die vereist dat één of
meer personen hun wil verklaren om deze rechtspersoon te doen ontstaan. Deze
oprichtingshandeling moet via een bepaalde vorm geschieden, namelijk door
oprichting bij notariële akte. Per soort rechtspersoon staat dit geregeld in
verschillende artikelen (bijv. art. 2:27 BW voor een vereniging en art. 2:64 BW voor
een nv).
De notaris maakt een authentieke akte op die wordt ondertekend door de
comparant(en) Passeren
Vanaf het moment dat de akte is ondertekend, is de rechtspersoon rechtsgeldig
opgericht.
De oprichtingsakte kent de volgende indeling:
1. De verklaring van de comparant(en) een rechtspersoon te willen oprichten
2. De eerste statuten van de rechtspersoon
3. Vermelding van de namen van de eerste bestuurders (en evt. commissarissen
en eerste aandeelhouders en de overeenkomst tot storting op aandelen)
4. Ondertekening door comparant(en) en notaris
Gebreken bij oprichting
De gebreken bij oprichting van een rechtspersoon zijn te onderscheiden in:
1. Het ontbreken van een door een notaris ondertekende akte
2. Alle andere oprichtingsgebreken
