Natuurkunde
Hoofdstuk 1, paragraaf 1 t/m 4
1.1 Hefbomen gebruiken
Fz = m x g, is de formule om zwaartekracht te berekenen.
Het aangrijpingspunt van zwaartekracht wordt het zwaartepunt genoemd. Om makkelijk iets op te
tillen gebruik je een hefboom. Een hefboom heeft 2 uiteinden van verschillende lengtes. Het
aangrijpingspunt van de spierkracht zit waar je de hefboom vast hebt (lange kant) en de werkkracht
is waar bijvoorbeeld iets omhoog wordt geduwd (korte kant). Het draaipunt is het punt wat altijd op
dezelfde plek blijft. De afstand tussen het draaipunt en de spierkracht is de arm van de kracht.
1.2 Rekenen aan hefbomen
Om in evenwicht te zijn op bijvoorbeeld een wip met iemand die 2x zo zwaar is als jij, moet je 2x zo
ver van het draaipunt zitten als diegene om dit te compenseren. Dus dan geld: wanneer de arm van
de werkkracht een x aantal keer zo klein is als de arm van de spierkracht, dan is de werkkracht zelf
een x aantal keer groter als de spierkracht. De formule hierbij is F1 x R1 = F2 x R2 (hefboomwet).
Bij een hefboom (ophaalbrug, slagboom etc.) wordt soms een contragewicht gebruikt, dit is een
soort verzwaring die ervoor zorgt dat de brug gemakkelijk is te openen.
1.3 Overbrengingen
Een katrol is een schijf waar touwen met weinig wrijving overheen lopen. Een vaste katrol beweegt
niet, de katrol of de as is vastgemaakt aan een vast punt in de omgeving. Een losse katrol wordt
meestal gebruikt bij een takel (een combinatie van katrollen). De losse katrol is degene waar de last
aanhangt, hoe meer katrollen hoe meer de kracht verdeeld wordt.
Op een fiets kan je versnellingen wisselen door de ketting op een ander tandwiel te leggen. Het
verwisselen van tandwiel noemen we overbrenging. Bij een fiets heb je 4 overbrengingen:
1 Trappen: door op je trappers te duwen oefen je de kracht F trapper uit.
2 Ketting: Ftrapper zorgt ervoor dat er een kracht werkt op de ketting: F ketting.
3 Kracht in ketting: De kracht in de ketting wordt naar achteren overgebracht, is even groot als F ketting
in het voortandwiel.
4 Kracht op de weg: Fketting zorgt ervoor dat er een kracht op de weg wordt uitgeoefend: F opdeweg.
Het aantal meters dat je aflegd wanneer je 1x met je trappers rond bent gegaan is het verzet.
1.4 Druk
Je spreekt van druk als een kracht zich kan verdelen over een oppervlak. Je kan de druk verkleinen
door het oppervlakte groter te maken en omgekeerd. De formule voor druk is P = F/A. De eenheid
van druk is N/cm2 of Pascal (Pa), waarvoor geld 1 N/cm2 = 10 000 N/cm2 = 10 000 Pa. Als de ene
grootheid …x zo groot wordt, wordt de andere grootheid …x zo klein. Dit heet een omgekeerd
evenredig verband.
Hoofdstuk 1, paragraaf 1 t/m 4
1.1 Hefbomen gebruiken
Fz = m x g, is de formule om zwaartekracht te berekenen.
Het aangrijpingspunt van zwaartekracht wordt het zwaartepunt genoemd. Om makkelijk iets op te
tillen gebruik je een hefboom. Een hefboom heeft 2 uiteinden van verschillende lengtes. Het
aangrijpingspunt van de spierkracht zit waar je de hefboom vast hebt (lange kant) en de werkkracht
is waar bijvoorbeeld iets omhoog wordt geduwd (korte kant). Het draaipunt is het punt wat altijd op
dezelfde plek blijft. De afstand tussen het draaipunt en de spierkracht is de arm van de kracht.
1.2 Rekenen aan hefbomen
Om in evenwicht te zijn op bijvoorbeeld een wip met iemand die 2x zo zwaar is als jij, moet je 2x zo
ver van het draaipunt zitten als diegene om dit te compenseren. Dus dan geld: wanneer de arm van
de werkkracht een x aantal keer zo klein is als de arm van de spierkracht, dan is de werkkracht zelf
een x aantal keer groter als de spierkracht. De formule hierbij is F1 x R1 = F2 x R2 (hefboomwet).
Bij een hefboom (ophaalbrug, slagboom etc.) wordt soms een contragewicht gebruikt, dit is een
soort verzwaring die ervoor zorgt dat de brug gemakkelijk is te openen.
1.3 Overbrengingen
Een katrol is een schijf waar touwen met weinig wrijving overheen lopen. Een vaste katrol beweegt
niet, de katrol of de as is vastgemaakt aan een vast punt in de omgeving. Een losse katrol wordt
meestal gebruikt bij een takel (een combinatie van katrollen). De losse katrol is degene waar de last
aanhangt, hoe meer katrollen hoe meer de kracht verdeeld wordt.
Op een fiets kan je versnellingen wisselen door de ketting op een ander tandwiel te leggen. Het
verwisselen van tandwiel noemen we overbrenging. Bij een fiets heb je 4 overbrengingen:
1 Trappen: door op je trappers te duwen oefen je de kracht F trapper uit.
2 Ketting: Ftrapper zorgt ervoor dat er een kracht werkt op de ketting: F ketting.
3 Kracht in ketting: De kracht in de ketting wordt naar achteren overgebracht, is even groot als F ketting
in het voortandwiel.
4 Kracht op de weg: Fketting zorgt ervoor dat er een kracht op de weg wordt uitgeoefend: F opdeweg.
Het aantal meters dat je aflegd wanneer je 1x met je trappers rond bent gegaan is het verzet.
1.4 Druk
Je spreekt van druk als een kracht zich kan verdelen over een oppervlak. Je kan de druk verkleinen
door het oppervlakte groter te maken en omgekeerd. De formule voor druk is P = F/A. De eenheid
van druk is N/cm2 of Pascal (Pa), waarvoor geld 1 N/cm2 = 10 000 N/cm2 = 10 000 Pa. Als de ene
grootheid …x zo groot wordt, wordt de andere grootheid …x zo klein. Dit heet een omgekeerd
evenredig verband.
