Samenvatting MV Periode 2
2.2cMV1 Psychogeriatrie
Psychogeriatrie: psychische ziektebeelden die vooral bij ouderen voorkomen. Hieronder vallen
dementie, delier en depressie.
Oudere met geheugenproblemen, dit kan zowel het korte als het lange termijn geheugen zijn.
Meestal valt eerst het korte termijn geheugen weg. De differentiaal diagnoses zijn:
- Normale veroudering: je geheugen gaat anders werken
- Dementie
- Delier
- Depressie
- Parkinson / parkinsonisme
- Psychose
Diagnostiek:
- Anamnese
o DSM uitvragen (handboek voor de psychiatrie waar alle diagnoses in staat
beschreven met bijbehorende symptomen)
o MMSE (mini mental state examinering) test van cognitieve vaardigheden
o Klokkentest
- Lichamelijk onderzoek
- Aanvullend onderzoek
o Laboratoriumonderzoek (bloed/urine)
o Neuro psychologisch onderzoek
o Radiodiagnostiek ? om andere oorzaken uit te sluiten
Dementieel syndroom:
Verzameling van symptomen (DSM cirteria) met verschillende ziektebeelden zoals Alzheimer, de
ziekte van Pick en vasculaire dementie.
Risicofactoren:
- Hoge leeftijd: als het voor 65j voorkomt wordt het preseniele dementie genoemd
- Hart en vaatziekten
- Ziekte van Parkinson
- Genetische factoren.
DSM-criteria:
1. Er zijn geheugen stoornissen zowel van het korte als het lange termijn geheugen.
2. Ook zijn ten minste één van deze stoornissen merkbaar:
o Afasie: taalstoornis
, o Apraxie: handelingsstoornis
o Agnosie: niet meer weten waar bepaalde dingen voor bedoeld zijn,
herkenningsprobleem
o Executief functioneren: problemen met plannen maken
3. Er is een verslechtering t.o.v. vroeger m.b.t. functioneren
4. Er is een verstoring in het sociaal of beroepsmatig functioneren waardoor ze vereenzamen.
5. Dementie is een chronisch proces wat progressief is, het gaat niet meer over.
Vormen van dementia:
- Ziekte van Alzheimer: wordt niet vaak een oorzaak gevonden. Heeft te maken met amyloïde
plaques in de hersenen. MRI zie je een krimpend hersen beeld.
- Vasculaire dementia: op MRI en CT zie je restanten van infarcten. De behandeling bestaat
vaak uit antistolling om verergering te voorkomen
- Frontotemporale dementie: ziekte van Pick, erg zeldzaam
- Lewy body dementie
- Parkinson dementie
- Ziekte van Creutzfeldt Jacob: gekke koeien ziekte die wordt veroorzaakt door een
geïnfecteerd eiwitdeeltje in rundvlees, zeldzaam
Therapie bij dementieel syndroom:
Genezing is niet mogelijk, er is wel medicatie om het proces te vertragen.
Nier-farmacologisch:
- Gericht op de patiënt; sociaal contact onderhouden
- Gericht op zorgverlener/mantelzorg
Farmacologisch: (niet veel mogelijkheden)
- Invloed op dementie proces
- Invloed op gedrag
Alzheimer:
70% van de mensen met dementie heeft alzheimer. Alzheimer begint vaak sluipend met stoornissen
in het geheugen. Naarmate de ziekte vordert, verliest de persoon met alzheimer steeds meer
vaardigheden en raakt deze uiteindelijk volledig afhankelijk van anderen. De oorzaak van alzheimer is
nog onbekend. Het is wel bekend dat bij de ziekte van alzheimer het eiwit amyloid samen klontert in
plaques. Dit belemmert de communicatie tussen hersencellen. Uiteindelijk krijgen de hersencellen
niet voldoende voedingsstoffen waardoor ze afsterven. Er ontstaat atrofie in de hersenen. De
symptomen ontstaat geleidelijk en zijn vergeetachting, vertraging, spraakproblemen. Ook kan
epilepsie ontstaan. Door middel van MRI of CT kan alzheimer bevestigt worden door aantoning van
atrofie en schade aan bloedvaten. De ziekte is langzaam progressief. Met een FDG PET-CT kunnen
ook de eiwitten aangetoond worden die de alzheimer veroorzaken.
De hippocampus is vaak aangedaan bij de ziekte van Alzheimer. De hippocampus is onderdeel van
het limbische systeem dat verantwoordelijk is voor de emotie, genot, motivatie en het emotionele
geheugen. De eerste gevolgen zijn kortetermijngeheugenverlies en desoriëntatie.
, Vasculaire dementie:
Het wordt veroorzaakt door een tekort aan vascularisatie in het hersenweefsel. Dit wordt meestal
veroorzaakt door een kleine herseninfarct of een langdurige hoge bloeddruk. De symptomen hangen
dan ook af van het hersengebied dat beschadigd is. Het komt wel vaak voor dat men langzamer gaat
denken, spreken en handelen. Concentreren en meerdere dingen tegelijk doen gaan moeilijker. Er
kunnen ook lichamelijke verschijnselen optreden zoals wankelen of langzamer lopen, verlamming of
gevoelsverlies.
Delier:
Delier/delirium: tijdelijk disfunctioneren van de hersen door stoffen (alcohol/drug/narcose). Het is
een plotselinge verwardheid. De ernst van verwardheid kan het ene moment erger zijn dan het
andere. Een delier komt regelmatig voor bij patiënten in het ziekenhuis en ontstaat door één of
meerdere lichamelijk oorzaken.
Symptomen van een delier zijn:
- Verminderde bewustzijn en concentratie
- Verstoord dag- en nachtritme
- Verstoord denkprocessen
- Desoriëntatie in tijd, plaats en persoon
- Prikkelbaar en onrustig
- Stemmingswisselingen
- Hallucinaties en waanideeën
Symptomen volgens DSM criteria:
- Verminderde aandacht, bewustzijn
- Desoriëntatie (tijd/plaats/persoon)
- Geheugenstoornis
- Wanen (je denkt dat er iets is wat er niet is/ gedachte die niet klopt met de realiteit),
hallucinaties (dingen waarnemen die er niet zijn/ zintuiglijke beleving die niet overeenkomt
met de werkelijkheid)
Oorzaken delier:
De stoornis wordt veroorzaakt door een of meer lichamelijke ziekten, (geneesmiddelen) intoxicaties
of onttrekking van medicatie of alcohol. Het kan ontstaat door een infectie, uitdroging,
2.2cMV1 Psychogeriatrie
Psychogeriatrie: psychische ziektebeelden die vooral bij ouderen voorkomen. Hieronder vallen
dementie, delier en depressie.
Oudere met geheugenproblemen, dit kan zowel het korte als het lange termijn geheugen zijn.
Meestal valt eerst het korte termijn geheugen weg. De differentiaal diagnoses zijn:
- Normale veroudering: je geheugen gaat anders werken
- Dementie
- Delier
- Depressie
- Parkinson / parkinsonisme
- Psychose
Diagnostiek:
- Anamnese
o DSM uitvragen (handboek voor de psychiatrie waar alle diagnoses in staat
beschreven met bijbehorende symptomen)
o MMSE (mini mental state examinering) test van cognitieve vaardigheden
o Klokkentest
- Lichamelijk onderzoek
- Aanvullend onderzoek
o Laboratoriumonderzoek (bloed/urine)
o Neuro psychologisch onderzoek
o Radiodiagnostiek ? om andere oorzaken uit te sluiten
Dementieel syndroom:
Verzameling van symptomen (DSM cirteria) met verschillende ziektebeelden zoals Alzheimer, de
ziekte van Pick en vasculaire dementie.
Risicofactoren:
- Hoge leeftijd: als het voor 65j voorkomt wordt het preseniele dementie genoemd
- Hart en vaatziekten
- Ziekte van Parkinson
- Genetische factoren.
DSM-criteria:
1. Er zijn geheugen stoornissen zowel van het korte als het lange termijn geheugen.
2. Ook zijn ten minste één van deze stoornissen merkbaar:
o Afasie: taalstoornis
, o Apraxie: handelingsstoornis
o Agnosie: niet meer weten waar bepaalde dingen voor bedoeld zijn,
herkenningsprobleem
o Executief functioneren: problemen met plannen maken
3. Er is een verslechtering t.o.v. vroeger m.b.t. functioneren
4. Er is een verstoring in het sociaal of beroepsmatig functioneren waardoor ze vereenzamen.
5. Dementie is een chronisch proces wat progressief is, het gaat niet meer over.
Vormen van dementia:
- Ziekte van Alzheimer: wordt niet vaak een oorzaak gevonden. Heeft te maken met amyloïde
plaques in de hersenen. MRI zie je een krimpend hersen beeld.
- Vasculaire dementia: op MRI en CT zie je restanten van infarcten. De behandeling bestaat
vaak uit antistolling om verergering te voorkomen
- Frontotemporale dementie: ziekte van Pick, erg zeldzaam
- Lewy body dementie
- Parkinson dementie
- Ziekte van Creutzfeldt Jacob: gekke koeien ziekte die wordt veroorzaakt door een
geïnfecteerd eiwitdeeltje in rundvlees, zeldzaam
Therapie bij dementieel syndroom:
Genezing is niet mogelijk, er is wel medicatie om het proces te vertragen.
Nier-farmacologisch:
- Gericht op de patiënt; sociaal contact onderhouden
- Gericht op zorgverlener/mantelzorg
Farmacologisch: (niet veel mogelijkheden)
- Invloed op dementie proces
- Invloed op gedrag
Alzheimer:
70% van de mensen met dementie heeft alzheimer. Alzheimer begint vaak sluipend met stoornissen
in het geheugen. Naarmate de ziekte vordert, verliest de persoon met alzheimer steeds meer
vaardigheden en raakt deze uiteindelijk volledig afhankelijk van anderen. De oorzaak van alzheimer is
nog onbekend. Het is wel bekend dat bij de ziekte van alzheimer het eiwit amyloid samen klontert in
plaques. Dit belemmert de communicatie tussen hersencellen. Uiteindelijk krijgen de hersencellen
niet voldoende voedingsstoffen waardoor ze afsterven. Er ontstaat atrofie in de hersenen. De
symptomen ontstaat geleidelijk en zijn vergeetachting, vertraging, spraakproblemen. Ook kan
epilepsie ontstaan. Door middel van MRI of CT kan alzheimer bevestigt worden door aantoning van
atrofie en schade aan bloedvaten. De ziekte is langzaam progressief. Met een FDG PET-CT kunnen
ook de eiwitten aangetoond worden die de alzheimer veroorzaken.
De hippocampus is vaak aangedaan bij de ziekte van Alzheimer. De hippocampus is onderdeel van
het limbische systeem dat verantwoordelijk is voor de emotie, genot, motivatie en het emotionele
geheugen. De eerste gevolgen zijn kortetermijngeheugenverlies en desoriëntatie.
, Vasculaire dementie:
Het wordt veroorzaakt door een tekort aan vascularisatie in het hersenweefsel. Dit wordt meestal
veroorzaakt door een kleine herseninfarct of een langdurige hoge bloeddruk. De symptomen hangen
dan ook af van het hersengebied dat beschadigd is. Het komt wel vaak voor dat men langzamer gaat
denken, spreken en handelen. Concentreren en meerdere dingen tegelijk doen gaan moeilijker. Er
kunnen ook lichamelijke verschijnselen optreden zoals wankelen of langzamer lopen, verlamming of
gevoelsverlies.
Delier:
Delier/delirium: tijdelijk disfunctioneren van de hersen door stoffen (alcohol/drug/narcose). Het is
een plotselinge verwardheid. De ernst van verwardheid kan het ene moment erger zijn dan het
andere. Een delier komt regelmatig voor bij patiënten in het ziekenhuis en ontstaat door één of
meerdere lichamelijk oorzaken.
Symptomen van een delier zijn:
- Verminderde bewustzijn en concentratie
- Verstoord dag- en nachtritme
- Verstoord denkprocessen
- Desoriëntatie in tijd, plaats en persoon
- Prikkelbaar en onrustig
- Stemmingswisselingen
- Hallucinaties en waanideeën
Symptomen volgens DSM criteria:
- Verminderde aandacht, bewustzijn
- Desoriëntatie (tijd/plaats/persoon)
- Geheugenstoornis
- Wanen (je denkt dat er iets is wat er niet is/ gedachte die niet klopt met de realiteit),
hallucinaties (dingen waarnemen die er niet zijn/ zintuiglijke beleving die niet overeenkomt
met de werkelijkheid)
Oorzaken delier:
De stoornis wordt veroorzaakt door een of meer lichamelijke ziekten, (geneesmiddelen) intoxicaties
of onttrekking van medicatie of alcohol. Het kan ontstaat door een infectie, uitdroging,
