SAMENVATTING – SPRAAKSTOORNISSEN:
ARTICULATIESTOORNISSEN
HOOFDSTUK 1 – INLEIDING
1. ALGEMENE BEGRIPPEN EN DEFINITIES
INDELING V/D KLANKEN!!! Heel goed kennen
Vocalen
Consonanten
Uit hoofd kennen!!!
A. COMMUNICATIESTOORNISSEN
- = Alle stoornissen die leiden tot verstoorde/verminderde communicatiemogelijkheden
- Aangeboren/verworven
B. SPRAAKSTOORNISSEN
- = Geheel van stoornissen in spraakklanken, stem en vloeiendheid
- (Zowel stemstoornissen, vloeiendheidsstoornissen als spraakklankstoornissen)
- Vertraging: verwervingsvolgorde is normaal, maar loopt achter op normale verwerving
1
, - Stoornis: klankverwerving verloopt vertraagd + sommige aspecten komen niet voor in normale
verwerving
- Definitie van Van Riper: “Speech is defective when it deviates so far from speech from other people in
the group that it calles attention to itself, interferes with communication, or causes its possessor to be
maladjusted to his environment.” → Niet vanbuiten kennen, weten wat er instaat + begrijpen
Vloeiendheidsstoornissen
- Stotteren
- Broddelen
Stemstoornissen
- Alles met timbre enzo
Spraakklankstoornissen
- Heel veel ≠ stoornissen
- (Wordt in dit vak dieper op ingegaan)
Organische: bij alles duidelijke oorzaak, functionele: geen duidelijke oorzaak
Dyspraxie: ‘dys’ → gestoord (vb. dyslexie, gestoord lezen), apraxie: ‘a’ → geen (vb. alexie, persoon leest NIET)
4 grote groepen
- Fonologische stoornissen (zie hoofdstuk 4)
- Fonetische stoornissen
- Dysartrische stoornissen
- Verbaal dyspraxtische stoornissen (Spraak OntwikkelingsDyspraxie)
I. FONOLOGISCHE STOORNISSEN
- Onvolledige beheersing v/d regels v/h foneemsysteem
- Is eigenlijk taalstoornis
- Verlengd toepassen van fonologische processen
II. FONETISCHE PROBLEMEN
- Stoornis in vorming v/d klanken
- Gebruik van verkeerde spieren/verkeerd gebruik v/d spieren
III. DYSARTRIE
- Spraakmusculatuur werkt gestoord door letsel in perifeer/centraal zenuwstelsel
- Neurogene stoornis
IV. SPRAAKONTWIKKELINGSDYSPRAXIE
- Stoornis in vermogen om klanken/klankreeksen in goede volgorde te plannen
- Oorzaak in planning/programmering v/d spraak
2
,HOOFDSTUK 2 – INDELING VAN
SPRAAKKLANKSTOORNISSEN
3 manieren om spraakklanken in te delen
- Etiologisch: oorzakelijk, wil zeggen dat problematiek naam krijgt op basis van oorzaak
- Beschrijvende benadering: Differential Diagnosis van Dodd
- Psycholinguïstisch denkkader van Stackhouse en Wells
Niet vanbuiten
kennen, wel
begrijpen
Volle lijnen:
soorten spraak-
stoornissen
Stippellijnen:
oorzaken
3 grote groepen
- Developmental phonological disorders: ontwikkelings fonologische stoornissen
- Spraakstoornissen
- Spraakverschillen
1. ASHA (AMERICAN SPEECH-LANGUAGE AND HEARING ASSOCIATION)
A. ORGANISCHE STOORNISSEN
B. FUNCTIONELE STOORNISSEN
2. SPEECH DISORDER CLASSIFICATION SYSTEM (SDCS)
Schriberg
Spraakvertraging Genetisch
Middenoorontsteking
Psychosociaal
Motorische stoornissen Apraxie
Dysartrie
Niet gespecifieerd
Speech errors R
S
Hoe zal ze dit vragen: vb. casus, deze jongen komt bij jou, dit is probleem, wat is diagnose a.d.h.v.
classificatiesysteem van Schriberg
3
, 3. PSYCHOLINGUÏSTISCH DENKKADER VAN STACKHOUSE & WELLS
3 niveaus waar het fout kan gaan
- Input vb. kind hoort verschil niet tss
bep klanken
- Output problemen die te maken hebben
met uitvoeren + programmeren
van spierbeweging
- Iets ertssin lexicale representaties in onze
hersenen
4. DIFFERENTIAL DIAGNOSIS SYSTEM VAN DODD
(Definities niet uit hoofd kennen, wel weten wat er mee bedoeld wordt)
3 grote groepen
- Fonetische stoornissen stoornissen waarbij kind niet in staat is om op 1/andere manier
motorisch correcte beweging te gaan maken
4
ARTICULATIESTOORNISSEN
HOOFDSTUK 1 – INLEIDING
1. ALGEMENE BEGRIPPEN EN DEFINITIES
INDELING V/D KLANKEN!!! Heel goed kennen
Vocalen
Consonanten
Uit hoofd kennen!!!
A. COMMUNICATIESTOORNISSEN
- = Alle stoornissen die leiden tot verstoorde/verminderde communicatiemogelijkheden
- Aangeboren/verworven
B. SPRAAKSTOORNISSEN
- = Geheel van stoornissen in spraakklanken, stem en vloeiendheid
- (Zowel stemstoornissen, vloeiendheidsstoornissen als spraakklankstoornissen)
- Vertraging: verwervingsvolgorde is normaal, maar loopt achter op normale verwerving
1
, - Stoornis: klankverwerving verloopt vertraagd + sommige aspecten komen niet voor in normale
verwerving
- Definitie van Van Riper: “Speech is defective when it deviates so far from speech from other people in
the group that it calles attention to itself, interferes with communication, or causes its possessor to be
maladjusted to his environment.” → Niet vanbuiten kennen, weten wat er instaat + begrijpen
Vloeiendheidsstoornissen
- Stotteren
- Broddelen
Stemstoornissen
- Alles met timbre enzo
Spraakklankstoornissen
- Heel veel ≠ stoornissen
- (Wordt in dit vak dieper op ingegaan)
Organische: bij alles duidelijke oorzaak, functionele: geen duidelijke oorzaak
Dyspraxie: ‘dys’ → gestoord (vb. dyslexie, gestoord lezen), apraxie: ‘a’ → geen (vb. alexie, persoon leest NIET)
4 grote groepen
- Fonologische stoornissen (zie hoofdstuk 4)
- Fonetische stoornissen
- Dysartrische stoornissen
- Verbaal dyspraxtische stoornissen (Spraak OntwikkelingsDyspraxie)
I. FONOLOGISCHE STOORNISSEN
- Onvolledige beheersing v/d regels v/h foneemsysteem
- Is eigenlijk taalstoornis
- Verlengd toepassen van fonologische processen
II. FONETISCHE PROBLEMEN
- Stoornis in vorming v/d klanken
- Gebruik van verkeerde spieren/verkeerd gebruik v/d spieren
III. DYSARTRIE
- Spraakmusculatuur werkt gestoord door letsel in perifeer/centraal zenuwstelsel
- Neurogene stoornis
IV. SPRAAKONTWIKKELINGSDYSPRAXIE
- Stoornis in vermogen om klanken/klankreeksen in goede volgorde te plannen
- Oorzaak in planning/programmering v/d spraak
2
,HOOFDSTUK 2 – INDELING VAN
SPRAAKKLANKSTOORNISSEN
3 manieren om spraakklanken in te delen
- Etiologisch: oorzakelijk, wil zeggen dat problematiek naam krijgt op basis van oorzaak
- Beschrijvende benadering: Differential Diagnosis van Dodd
- Psycholinguïstisch denkkader van Stackhouse en Wells
Niet vanbuiten
kennen, wel
begrijpen
Volle lijnen:
soorten spraak-
stoornissen
Stippellijnen:
oorzaken
3 grote groepen
- Developmental phonological disorders: ontwikkelings fonologische stoornissen
- Spraakstoornissen
- Spraakverschillen
1. ASHA (AMERICAN SPEECH-LANGUAGE AND HEARING ASSOCIATION)
A. ORGANISCHE STOORNISSEN
B. FUNCTIONELE STOORNISSEN
2. SPEECH DISORDER CLASSIFICATION SYSTEM (SDCS)
Schriberg
Spraakvertraging Genetisch
Middenoorontsteking
Psychosociaal
Motorische stoornissen Apraxie
Dysartrie
Niet gespecifieerd
Speech errors R
S
Hoe zal ze dit vragen: vb. casus, deze jongen komt bij jou, dit is probleem, wat is diagnose a.d.h.v.
classificatiesysteem van Schriberg
3
, 3. PSYCHOLINGUÏSTISCH DENKKADER VAN STACKHOUSE & WELLS
3 niveaus waar het fout kan gaan
- Input vb. kind hoort verschil niet tss
bep klanken
- Output problemen die te maken hebben
met uitvoeren + programmeren
van spierbeweging
- Iets ertssin lexicale representaties in onze
hersenen
4. DIFFERENTIAL DIAGNOSIS SYSTEM VAN DODD
(Definities niet uit hoofd kennen, wel weten wat er mee bedoeld wordt)
3 grote groepen
- Fonetische stoornissen stoornissen waarbij kind niet in staat is om op 1/andere manier
motorisch correcte beweging te gaan maken
4
