Samenvatting Vloeiendheid Therapie

Vloeiendheid Therapie
1. Stroming in therapie
1.1. Historiek
1.2. Fluency Shaping of stuttering modification
- Fluency shaping therapie
o Doel: vloeiendheid
o Smalspectrum tjerapie
- Stotermodificatie therapie
o Doel: makkelijker stotteren
o Breedspectrum therapie
- Stuttering, an integration of contemporary therapies
o Multifactoriële therapiebenadering want stotteren is multifactorieel

1.2.1. Breedspectrum therapieën
- In het stotterprobleem zijn er verschillende factoren te onderscheiden
o Emoties, cognities en spreekdrang
o Stotteren = multidimensioneel

Het IOWA-instituut
- Centrale gedachte = via het proces van zelfaanvaarding vrees reduceren
o Leer zonder vrees jezelf aanvaarden om iets aan het spreken te kunnen veranderen
(vloeiend(er) stotteren)
o In therapie vermijdingsgedrag, opinies en attitudes met betrekking tot stotteren
aanpakken
- Therapie processen
o Op vlak van emoties en cognities
 Technieken om angst (algemene spreekvrees/angst voor het stotteren zelf) te
verminderen
 Bewerkstellingen van een positieve communicatieattitude via klassieke en
operante conditionering
o Op vlak van spreekdrang
 Spontanious fluency:
 Normale spreekpatroon zonder spanning en vechtgedrag
 Vloeiendheid wordt behouden zonder extra aandacht voor het spreken en
voor de inhoud van de boodschap
 Wel korte prolongaties en losse herhalingen
 Controlled fluency:
 Ongeveer hetzelfde als spontanious fluency, maar persoon vestigt aandacht
aan het spreken  door auditieve feedback, propioceptieve controle, …
 Acceptable stuttering:
 Op een aanvaardbare manier stotteren, er zijn stottermomenten maar die
zijn niet ernstig van aard
 Via stottercontroletechnieken
o Op vlak van het behouden van bereikte resultaten
 Via stottercontroletechnieken: strategieën om de vloeiendheid te behouden
 Sterk reduceren van woord- en situatiesvrees
 Sterk reduceren van de spreekangst

,  Leren omgaan met gevreesde woorden

De inbreng van historische belangrijke auteurs
- Brengelson
o Doel: aangepaste attitude tov stotteren aanleren in combinatie met het doorbreken
van de ‘taboesfeer’ rond stotteren
o Moeilijke spreeksituaties aandurven om vermijdingsgedrag en reactieve gedragingen
af te bouwen
o Voluntary stuttering: stotteraar moet bereid zijn om te durven stotteren
o Eerste die groepstherapie gaf met counseling:
 Stotteraars worden gestimuleerd om objectieve en helpende attitudes op te
bouwen en situaties aan te pakken ipv te vermijden
- W. Johnson: De semantische therapie
o Doel: veranderingen brengen in de perceptie, in de waarneming en in ontdekken dat
omgeving vaak veel toleranter is tov het stotteren dan de stotteraar denkt
o Voluntary stuttering:
 Stotteraar leert om te durven stotteren
 Stotteraar observeert en analyseert zijn stotteren: leert descriptieve termen
gebruiken om over het stotteren te spreken
- C. Van Riper: MIDVAS
o Doel: vloeiend(er) stotteren door de vrees rond stotteren te reduceren (durven
stotteren) en het direct modificeren van stotteren
o Motivatie
o Identificatie: nauwkeurig observeren van het stottergedrag
 Van Riper: “Wat valt er te veranderen als je niet weet wat je moer veranderen?”
o Desensitisatie: minder gevoelig maken voor de eigen stottermomenten, voor
luisterreacties en voor de factoren die stottermomenten versterken
o Variatie: stotteraar gaat dingen veranderen op een proces dat automatisch verloopt
o Approximatie: leren aanvaardbaar te stotteren
 Post-correctie: annulering, cancellation, post-block correction
 In-stottercorrectie: pull-out, in-block correction
 Voor-de-stottercorrectie: preparatory-set, pre-block correction
o Stabilisatie: de effecten en vorderingen uit de therapie behouden in het dagelijks
leven

1.2.2. Smal-spectrum therapieën
- 1 bepaald aspect dat het stotteren veroorzaakt en daarop in therapie werken
- Brutten: Systematisch desensitisatie
o Vertrekpunt: stotteren ontstaat via de klassieke conditionering van vrees
o Het principe van de wederkerige of reciproke inhibitie
 Wordt nu nog steeds toegepast maar in de kader van een
breedspectrum/multidimensionele therapie/benadering
 De geconditioneerde (geleerde) negatieve emotie verminderen door een
antagonistische respons in de angstwekkende situaties zo sterk te maken dat de
antagonist de angst kan domineren/overheersen
 Graduele confrontatie via hiërarchie
 In vitro - in vivo

,- Govaerts en Bastijns: Flooding en responspreventie
o Wordt minder toegepast want blijkt dat deze techniek tot meer angst leidt
o Doel: uitdoven/extentie/verdwijnen van emotionele reacties en geleerde
vlucht-/vermijdinggedragingen
o Flooding: technieken dat een angst massaal, langdurig en rechtstreeks confronteert
o Responspreventie: stotteraar kan niet vlucht-/vermijdingsgedrag stellen wanneer hij
geconfronteerd wordt
- Zuiver spreektechnische benadering: via het werken aan spraakmotoriek/het aanleren
van een specifieke spreektechniek wordt vloeiend spreken beoogd
o Webster: Systematisch spraak-reconstructieprogramma/Precision Fluency Shaping
Program
 Vertrekpunt: aandacht vestigen aan de productie van vloeiende spraak en niet
aan de karakteristieken van stottermomenten + wanneer de motorische doelen
behaald worden dan zullen de secundaire reacties vanzelf verdwijnen
 Intensieve korte residentiële therapie
 Gedragstherapeutische programma: werken met belonen, straffen of negeren
o Bruce P. Rayan: Monterey Fluency Program
 Gradual Increase in Length and Complexity of Utterances (GILCU):
therapieprogramma waarbij de stotteraar leert om traag en vloeiend woorden
te produceren als respons op de vraag van de therapeut
 Responsen worden gradueel langer (2 tot 5 woorduitingen)
 Vanaf 6 woorduitingen wordt met echte zinnen als trainingsdoel gewerkt
o Janis Costello: Extended Length of Utterance programma (ELU)
 Voor kinderen die pas beginnen stotteren
 Te vergelijken met die van Rayan
- Andere smalspectrum therapieën
o Air flow therapie van Swartz en Ademtherapie van de Ferro
 Vertrekpunt: stotteren ontstaat door de passieve luchtstroom de
larynxblokkeringen tegenwerkt
 Uitsluitend ademhalingsoefeningen: inademen, ontspannen en beginnen
spreken als de luchtstroom passief uitstroomt
o Impocco
 Adem en spiercontracties in het lichaam worden gebruikt om het spreken te
sturen
o Hausedorfer-methode
 3 pijlers die elkaar ondersteunen en een stevig bouwwerk dat bestand is tegen
alle stotteraanvallen
 Geen zuiver smalspectrum therapie want spreektechnieken worden
gecombineerd met het zoeken van innerlijke rust
 Dak boven de pijlers
 Alle situaties vermijden die de innerlijke rust kunnen ontnemen (roken, …)
 1ste pijler: spreken = het vormen van klanken
 Stotteraar concentreert zich te veel op letters (grafemen) en te weinig op
het auditieve aspect van de spreekact (klanken)
de
 2 pijler: de sturing van de klanken via het gehoor
 Het concentreren op het horen van tonen  aandacht voor de
articulatiestanden zal verdwijnen waardoor stotteren niet meer optreedt

, 3de pijler: flegma
 Innerlijke rust tov de spraak die ontstaat door een juiste zelfsuggestie aan
te nemen en door onverstoorbaar te worden voor de reacties van de
omgeving
o Camperdown Program
 Herstructureren van de spreektechniek (prolonged speech): stotteraar leert ene
nieuwe spreektechniek die incompatibel is met het stotteren
 Doelgroep: adolescenten en volwassenen die stotteren
 Als smalspectrumtherapie (Fluency Shaping) en als cognitieve
gedragstherapeutische interventies gebruikt
 1ste doel: stottermomenten in het dagelijkse leven te elimineren/reduceren
 2de doel: self-managed procedures ontwikkelen om momenten met toegenomen
stotteren aan te pakken
 Intensieve format/wekelijks
 In groep/in een 1-1 situaties
o Bedenking:
 Kunnen stotteraars hulpelozer maken: elke keer dat hij faalt, is dit een gevolg
van onvoldoende oefening en of zelfcontrole  ontstaan van schuldgevoel
 Therapie mislukt  niet de verantwoordelijkheid van de therapeut

1.2.3. Stottermodificatie therapie en Fluency Shaping therapie: een vergelijking
- Stottermodificatie = Stuttering Modification Therapy
o Doel: controleren en modificeren van het stottermoment zelf, terwijl de spreker
verder niets aan spreektechniek verandert
 Reduceren van het vermijdingsgedrag
 Reduceren van spreekangst
 Reduceren van negatieve attitudes tov het spreken
o Multifactoriële aanpak:
 Elementen die stottermomenten en reactief gedrag beïnvloeden zijn de
spreektechnische verstoringen, versterkende en standhoudende factoren
o Criteria
 Verstopt en vermijdt het stotteren
 Vermijdt het spreken
 Ervaart belemmering op verschillende domeinen door zijn stotteren en ervaart
het stotteren als bestraffend
 Vermindert zelfbeeld en zelfvertrouwen als spreker in de communicatie
 Vertoont een positieve houding tav informatie en proefbehandeling met
stuttering modification principes
- Spreektechnische therapie = Fluency Shaping Therapie
o Gebaseerd op operante conditioneringsprincipe en successieve approximatie
o Vertrekpunt: stotteren is een geleerd gedrag dat ook kan afgeleerd worden
o Hoofddoel: vloeiend spraak
 Vertrekpunt: relatieve vloeiendheid die gradueel getraind wordt tot vloeiend
spreken binnen therapie
 Daarna generalisatie buiten therapie
o Criteria
 Openlijk stotteren