Samenvatting Onderdeel rouw in relationele ontwikkeling

REVA: ROUW, VERLIES, VERDRIET


1. INLEIDING
Verlies, sterven, rouw = geen vertrouwde onderwerpen ondanks feit dat iedereen er in zijn/haar
leven mee geconfronteerd wordt
Ø Men weet vaak zelf al niet hoe ze ermee om moeten gaan
© Men beseft zelf niet goed/kan niet goed inschatten wat verdriet allemaal met een
persoon kan doen

Meeste mensen = geen professionele hulp nodig + kunnen verdriet te boven komen m.b.v. familie en
vrienden
Ø Voorwaarde: iemand weet wat verdriet kan doen en wat wel/niet helpt bij verdriet

Wie verdriet meemaakt bij eigen vrienden/familie wil wel helpen, maar durft vaak niet
Ø Weten vaak niet hoe ze iemand kunnen ondersteunen in hun verdriet

2. ROUWEN IS VERDRIET OVERLEVEN

VERWERKEN
Ø Niet juiste bewoording = geeft idee dat eens verdriet voorbij is het ook verwerkt is
Ø Verlies gaat niet over maar iemand kan er wel mee leren leven
Ø Eraan werken en zich na een tijd met het verlies leren verzoenen
Ø Met een verlies blijven relatie en herinneringen verder leven

BELANGRIJK
Verlies = niet enkel ziekte/sterven
Ø Afbreken relatie, verlies job, grootouders die kinderen week moeten missen, …

VERLIES
Ø Automatisch gekoppeld aan iets/iemand die je verliest in de uiterlijke wereld (sterven
moeder, verlies job, leren leven met chronische ziekte, …)
Ø Ook interne verliezen = er sterft iets vanbinnen, zelfbeeld kan hierbij veranderen
© Men rouwt om iets dat men nooit heeft kunnen integreren of nooit heeft kunnen
uiten
© Wordt door anderen vaak niet als rouwproces gezien
© Bv. iemand worstelt met geaardheid, jaren verlangd naar kinderen die er nooit
gekomen zijn

INDIVIDUEEL
Ø Verlies en verdriet = individueel
© Iedereen doet dit op andere manier
© Als HV individuele benadering en luisteren naar verhaal ZO/naaste

, 3. ROUWRITUELEN

Veel mensen weten niet wat rouwen inhoudt
Ø Vaak miskend proces dat zich vooral binnen de muren van het gezin en de naaste familie
moet afspelen

VROEGER
Ø Rouw en verdriet kreeg vorm in een reeks maatschappelijke gebruiken ne gewoonten
© Koffietafel, uitvaartplechtigheid, lijkbegroeting, sturen rouwkaartje
© = ROUWRITUELEN
© Belangrijke betekenis: gaven het individuele verlies een sociale en maatschappelijke
dimensie
© Hielpen ook om stil te staan bij verdriet van anderen en bevestigden ook dat verdriet
tijd nodig heeft

NU
Ø Besef is er niet altijd meer
Ø In veel situaties herneemt iedereen het normale leven na enkele dagen en wordt verdriet
doodgezwegen
Ø Vandaag ook wel nieuwe “moderne” rouwrituelen
© Herdenksites, herdenkingsmomenten, …
Ø Biedt mogelijkheden om dicht bij mensen te zijn en iets te leren over hoe het verdriet het
leven van mensen voor altijd verandert

4. “Normaal” rouwproces

Rouw = universeel, MAAR ervaringen van verdriet niet
Ø Mensen ervaren verlies heel verschillend
Ø Anders wanneer iemand sterft na langdurige ziekte, in een plots ongeval, medische fout,
gewelddaad, …
Ø Een moeder die sterft, niet hetzelfde voor dochter die nog thuis woont dan voor haar zoon
die al 15j getrouwd is, veraf woont en nog maar 2x/j naar huis komt
Ø Het ene verlies is niet erger dan het andere = verdriet kan je niet meten

VERLIES = VINGERAFDRUK
Ø Herkenbaar voor iedereen, maar toch anders en uniek

UNIEK
Ø Onmogelijk om rouwproces in tijd te structureren
Ø Als HV:
© Belangrijk om te luisteren naar wat elke persoon ervaart als comfortabel,
ondersteunend en inzichtelijk
© Beter om mensen uit te nodigen om betekenis te geven aan hun eigen ervaring dan
om hun ervaring zo te interpreteren dat ze overeenkomt met een theorie
o Bv. veel ouderen kregen in generatie mee dat het niet nuttig is om over
verdriet te praten
• Voor velen zal jet als opluchting voelen om na zoveel jaren wel te
mogen praten, anderen hebben hier geen behoefte aan


Rouwproces is uniek maar ook herkenbaar!