Wat is de invloed van nepnieuws op de
maatschappij?
,Inhoudsopgave
Inleiding.................................................................................................................................. 1
Onderzoeksvragen............................................................................................................. 2
Wat is nepnieuws?................................................................................................................. 2
Waarom maken mensen nepnieuws?................................................................................3
Wat is de geschiedenis van nepnieuws?...........................................................................4
Hoe verspreidt nepnieuws zich?........................................................................................4
Nepnieuws sites.................................................................................................................4
Hoe herken je nepnieuws?.................................................................................................5
Wat is de invloed van nepnieuws op de politiek?....................................................................5
Wat zijn de gevaren van nepnieuws voor de samenleving?...............................................7
In hoeverre is nepnieuws een probleem?..........................................................................7
Welke rol spelen algoritmes?.............................................................................................7
Spel om nepnieuws te herkennen......................................................................................8
Wat is het verschil tussen nepnieuws in oude en in nieuwe media?.......................................8
Welke technieken worden er gebruikt bij het maken van nepnieuws?..................................10
Hoe strafbaar is het om nepnieuws te verspreiden?........................................................11
Wat is de toekomst van nepnieuws?....................................................................................12
Enquête................................................................................................................................ 13
Conclusie van de enquête................................................................................................17
Conclusie.............................................................................................................................. 18
Aanbeveling.......................................................................................................................... 19
Logboek................................................................................................................................ 20
Bronnen................................................................................................................................ 23
Enquête nepnieuws.............................................................................................................. 25
Inleiding
We zien het tegenwoordig steeds vaker voorbij komen: nepnieuws. Een ander woord voor
nepnieuws is desinformatie. Vanaf 2016 kreeg deze term steeds meer populariteit, onder
andere in Amerika. Een voorbeeld van nepnieuws: Piet Hoekstra, de Amerikaanse
ambassadeur in Nederland, claimde in 2015 dat er door de Islam in Nederland auto’s en
1
, politici in brand werden gestoken. Dit komt niet overeen met wat er daadwerkelijk in
Nederland gebeurde.
In allerlei gevallen werd er gesproken over nepnieuws, terecht maar vaak ook onterecht.
Vaak is het verschil tussen wat waar is en wat niet waar is onduidelijk. En dus is het voor de
ontvanger van het verhaal niet duidelijk wanneer het gaat om nepnieuws.
Nepnieuws wordt gemaakt met verschillende doelen, zoals: geld verdienen, meningen en
verkiezingen beïnvloeden. Nepnieuws brengt ook gevolgen met zich mee, zo zullen mensen
media minder snel vertrouwen en gaan mensen kritischer met het nieuws om. Brengt
nepnieuws de samenleving in gevaar? Of is er niks aan de hand als we gewoon goed
opletten?
Hoe dan ook heeft nepnieuws invloed op de maatschappij. Het maakt gebruik van
technieken waardoor zo veel mogelijk mensen er mee in aanraking komen.
Onderzoeksvragen
In dit profielwerkstuk komen de volgende onderzoeksvragen aan bod. Onze hoofdvraag is:
‘Wat is de invloed van nepnieuws op de maatschappij?’.
Hiermee willen we te weten komen wat precies de invloed van nepnieuws is en hoeveel
invloed nepnieuws heeft op de maatschappij. Dit doen we aan de hand van een aantal
deelvragen. Deelvraag één is: ‘Wat is nepnieuws?’. Bij de beantwoording gaan we in op
waarom mensen eigenlijk nepnieuws maken, wat de geschiedenis van nepnieuws is en hoe
je nepnieuws kunt herkennen. Deelvraag twee is: ‘Wat is de invloed van nepnieuws op de
politiek?’. Hier kijken we naar de gevaren en problemen van nepnieuws, welke rol algoritmes
spelen en bespreken we een spel dat is ontwikkeld om nepnieuws tegen te gaan. Deelvraag
drie is: ‘Wat is het verschil tussen nepnieuws in oude en in nieuwe media?’. Hierbij
behandelen we waar media vroeger vooral uit bestond en waar de media van nu uit bestaat
en geven we de verschillen hiertussen weer. Deelvraag vier is: ‘Welke technieken worden er
gebruikt bij het maken van nepnieuws?’. Hierin worden de verschillende technieken
beschreven waarvan gebruik wordt gemaakt met nepnieuws en gaan we in op hoe strafbaar
nepnieuws nu eigenlijk is. Tot slot beantwoorden we bij deelvraag vijf de vraag: ‘Wat is de
toekomst van nepnieuws?’. Bij de beantwoording hiervan wordt uitgelegd wat nu al allemaal
mogelijk is wat we kunnen verwachten in de toekomst van nepnieuws.
Wat is nepnieuws?
Om deze vraag goed te kunnen beantwoorden is het belangrijk om eerst te weten wat er
onder nieuws wordt verstaan. Nieuws is berichtgeving van wat er in de wereld gebeurd [1].
Wat het nieuws haalt wordt beïnvloed door allerlei factoren. Dit start bij de journalist die het
nieuws verslaat, deze bepaald wat behandeld wordt op basis van wat hij belangrijk vindt. Dit
wordt onder andere bepaald door de politieke oriëntatie van de journalist, zijn land van
herkomst, enzovoorts.
Ook heeft de actualiteit, uitzonderlijkheid, de nabijheid, de doelgroep, commerciële belangen
en de belangstelling van het publiek invloed op de uiteindelijke keuze van een nieuwsitem.
Deze stadia worden bewust of onbewust nagelopen [2].
2
maatschappij?
,Inhoudsopgave
Inleiding.................................................................................................................................. 1
Onderzoeksvragen............................................................................................................. 2
Wat is nepnieuws?................................................................................................................. 2
Waarom maken mensen nepnieuws?................................................................................3
Wat is de geschiedenis van nepnieuws?...........................................................................4
Hoe verspreidt nepnieuws zich?........................................................................................4
Nepnieuws sites.................................................................................................................4
Hoe herken je nepnieuws?.................................................................................................5
Wat is de invloed van nepnieuws op de politiek?....................................................................5
Wat zijn de gevaren van nepnieuws voor de samenleving?...............................................7
In hoeverre is nepnieuws een probleem?..........................................................................7
Welke rol spelen algoritmes?.............................................................................................7
Spel om nepnieuws te herkennen......................................................................................8
Wat is het verschil tussen nepnieuws in oude en in nieuwe media?.......................................8
Welke technieken worden er gebruikt bij het maken van nepnieuws?..................................10
Hoe strafbaar is het om nepnieuws te verspreiden?........................................................11
Wat is de toekomst van nepnieuws?....................................................................................12
Enquête................................................................................................................................ 13
Conclusie van de enquête................................................................................................17
Conclusie.............................................................................................................................. 18
Aanbeveling.......................................................................................................................... 19
Logboek................................................................................................................................ 20
Bronnen................................................................................................................................ 23
Enquête nepnieuws.............................................................................................................. 25
Inleiding
We zien het tegenwoordig steeds vaker voorbij komen: nepnieuws. Een ander woord voor
nepnieuws is desinformatie. Vanaf 2016 kreeg deze term steeds meer populariteit, onder
andere in Amerika. Een voorbeeld van nepnieuws: Piet Hoekstra, de Amerikaanse
ambassadeur in Nederland, claimde in 2015 dat er door de Islam in Nederland auto’s en
1
, politici in brand werden gestoken. Dit komt niet overeen met wat er daadwerkelijk in
Nederland gebeurde.
In allerlei gevallen werd er gesproken over nepnieuws, terecht maar vaak ook onterecht.
Vaak is het verschil tussen wat waar is en wat niet waar is onduidelijk. En dus is het voor de
ontvanger van het verhaal niet duidelijk wanneer het gaat om nepnieuws.
Nepnieuws wordt gemaakt met verschillende doelen, zoals: geld verdienen, meningen en
verkiezingen beïnvloeden. Nepnieuws brengt ook gevolgen met zich mee, zo zullen mensen
media minder snel vertrouwen en gaan mensen kritischer met het nieuws om. Brengt
nepnieuws de samenleving in gevaar? Of is er niks aan de hand als we gewoon goed
opletten?
Hoe dan ook heeft nepnieuws invloed op de maatschappij. Het maakt gebruik van
technieken waardoor zo veel mogelijk mensen er mee in aanraking komen.
Onderzoeksvragen
In dit profielwerkstuk komen de volgende onderzoeksvragen aan bod. Onze hoofdvraag is:
‘Wat is de invloed van nepnieuws op de maatschappij?’.
Hiermee willen we te weten komen wat precies de invloed van nepnieuws is en hoeveel
invloed nepnieuws heeft op de maatschappij. Dit doen we aan de hand van een aantal
deelvragen. Deelvraag één is: ‘Wat is nepnieuws?’. Bij de beantwoording gaan we in op
waarom mensen eigenlijk nepnieuws maken, wat de geschiedenis van nepnieuws is en hoe
je nepnieuws kunt herkennen. Deelvraag twee is: ‘Wat is de invloed van nepnieuws op de
politiek?’. Hier kijken we naar de gevaren en problemen van nepnieuws, welke rol algoritmes
spelen en bespreken we een spel dat is ontwikkeld om nepnieuws tegen te gaan. Deelvraag
drie is: ‘Wat is het verschil tussen nepnieuws in oude en in nieuwe media?’. Hierbij
behandelen we waar media vroeger vooral uit bestond en waar de media van nu uit bestaat
en geven we de verschillen hiertussen weer. Deelvraag vier is: ‘Welke technieken worden er
gebruikt bij het maken van nepnieuws?’. Hierin worden de verschillende technieken
beschreven waarvan gebruik wordt gemaakt met nepnieuws en gaan we in op hoe strafbaar
nepnieuws nu eigenlijk is. Tot slot beantwoorden we bij deelvraag vijf de vraag: ‘Wat is de
toekomst van nepnieuws?’. Bij de beantwoording hiervan wordt uitgelegd wat nu al allemaal
mogelijk is wat we kunnen verwachten in de toekomst van nepnieuws.
Wat is nepnieuws?
Om deze vraag goed te kunnen beantwoorden is het belangrijk om eerst te weten wat er
onder nieuws wordt verstaan. Nieuws is berichtgeving van wat er in de wereld gebeurd [1].
Wat het nieuws haalt wordt beïnvloed door allerlei factoren. Dit start bij de journalist die het
nieuws verslaat, deze bepaald wat behandeld wordt op basis van wat hij belangrijk vindt. Dit
wordt onder andere bepaald door de politieke oriëntatie van de journalist, zijn land van
herkomst, enzovoorts.
Ook heeft de actualiteit, uitzonderlijkheid, de nabijheid, de doelgroep, commerciële belangen
en de belangstelling van het publiek invloed op de uiteindelijke keuze van een nieuwsitem.
Deze stadia worden bewust of onbewust nagelopen [2].
2
