Samenvatting CON 6 Obstetrie en gynaecologie verpleegkunde

Obstetrie en gynaecologie verpleegkunde
H4: Fysiologie van de zwangerschap

Leerdoel: Hoe de fysiologie en pathologie van de zwangerschap is

4.1 Inleiding

Conceptie = bevruchting
Morfogenese = zwangere vrouw krijgt in grote lijnen zijn definitieve vorm
Organogenese = alle structuren en organen worden aangelegd

4.2 Conceptie en implantatie

Genen  liggen in chromosomen van de kernen van cellen
Gewone cellen: diploïd aantal van 46 chromosomen (22 paar autosomen en 1 paar
geslachtschromosomen XX of XY)
Geslachtscellen/gameten: bevatten 23 chromosomen (haploïd)  komt door reductiedelingen
= meiose

Afbeelding 4.1: vrouw
Reductiedelingen eicellen  mitotische delingen, meiose 1 (chromosomen gehalveerd),
meiose 2 (1 poollichaampje, 1 met 23 chromosomen)  bevruchting (46 chromosomen)

Eicellen = oöcyten
Non-disjunctie = chromosomen van een paar blijven bij elkaar (bijvoorbeeld trisomie 21)

Afbeelding 4.1: man
Rijping zaadcellen  constante deling vanaf de puberteit (bij meiose I halveren de
chromosomen naar 23 en daarna zijn er constant reductiedelingen)

Spermatozoën = zaadcellen

Na bevruchting, eicel omgeven door granulosacellen (corona radiata) opgevangen door de
fimbriae van de tuba (eileider) en komt door peristaltische bewegingen in het ampullaire deel
terecht  tot 12 uur na ovulatie bevruchting plaatsvinden
 24 uur na conceptie begint zygote zich te delen (mitose)  klompje cellen (morula) naar
de uterusholte (baarmoeder)  na 6 dagen ontstaat centrum in de holte (blastocyste)

Blastocyste
 Buitenste cellen worden trofoblast genoemd (wordt placenta)  produceren
eitwitoplossend enzym die wond in edometrium maken , hierdoor nestelt de
blastocyste zich in het endometrium (bekleding baarmoeder dat er is door progesteron
van corpus luteum)
 Binnenin ligt embryoblast, hieruit ontstaat het embryo
Na 10 dagen  blastocyste volledig ingenesteld (is nu decidua)
Trofoblast is chorion geworden (een dikke laag) hebben holtes (lucunae) gevuld met
moederlijk bloed en weefselvocht


1

,4.3 De embryonale periode: morfogenese en organogenese

4.3.1 Het embryo

Embryoblast: 2 holtes
 Amnionholte
 Dooierzak
Daartussen bevindt zich de kiemschijf met 3
cellagen (kiemlagen)
 Ectoderm – huid (kant amnionholte)
 Endoderm – slijmvliezen (kant dooierzak)
 Mesoderm – spierlagen (tussen 2 lagen)
18 dag  ectoderm neurale groeve  neurale
e

buis. Rond 28e dag gesloten  zo niet; spina
bifida = open ruggetje
(lees pagina 82 voor hele ontwikkeling)

Vanaf 24 dagen klopt het hart.
Navelstreng  ontstaat doordat trofoblast aan
dooierzak vastzit en deze steeds kleiner wordt.




4.3.2 De placenta

Chorion vertakt zich al vlokken  villi (einde 2e week)
 Buitenzijde villi direct in contact met moederlijke bloed
 Vormen bloedvaten  mesoderm groeit chorionvlokken binnen en vormt een
vaatsysteem (in contact met de navelstreng)
 Na 4 weken (eerste klop hart)  bloedvaten embryo gaan ook door chorionvlokken
stromen
 Chorion groeit uit tot de placenta
 Vatenstelsel  navelstreng heeft 2 venen (naar embryo toe) en 1 arterie (van het
embryo af)
o Venen geven dus zuurstofrijkbloed aan het embryo en arterie zorgt ervoor dat
het zuurstofarme bloed richting de moeder gaat


2

, o Moederlijk en feutaal bloed = gescheiden! 
het bloed is gescheiden door
blokkenmembranen

4.4 De foetale periode: rijping en groei

Vanaf 8 weken na conceptie; foetus, anmionholte en placenta
nemen door celdeling toe in omvang en gewicht:

Amnionholte (hierin zit vruchtwater met de foetus) bestaat uit
vruchtvliezen: (binnen naar buiten)
 amnion
 chorion
 decidua capsularis
Organen foetus nemen in omvang toe en in functie (bijvoorbeeld de nieren)
Nieren  foetus plast ongeveer 20 ml urine uit, drinkt vruchtwater en stoffen worden weer
uitgescheiden
Meconium: eerste uitgescheiden ontlasting van een baby (kan door zuurstoftekort in
vruchtwater terecht komen)
Longen  alveoli met omringende bloedvaten groeien langzaam uit. Pas vanaf 22 weken
levensvatbaar want dan is de structuur van de alveoli zodanig dat dit mogelijk kan zijn.
Na geboorte ontplooien de longen zich meteen  weerstand a pulmonalis daalt, bloed door de
longvaten  ductus arteriosus sluit zich en foramen ovale ook

Vóór de geboorte  foetus afhankelijk van placenta (gaswisseling, voeding, uitscheiding)
Placentavlokken worden voorzien van zuurstofrijk bloed  stroomt door navelvena (vena
umbilicalis) naar de foetus  (bloedsomloop in foetus)  zuurstofarme bloed stroomt door
arteriae umbilicales terug naar moeder waardoor er weer zuurstof kan worden uitgewisseld

4.5 Diagnose van zwangerschap

Zwangerschapstest: toont HCG aan in de urine en toont zo een zwangerschap aan

4.6 Fysiologische veranderingen bij zwangere
Leerdoel: Hoe de fysiologie en pathologie van de zwangerschap is

4.6.1 Hormonen

 HCG: humane choriongonadotrofine (=eitwihormoon)
o Wordt door trofoblast in snelle hoeveelheden aangemaakt
o Heeft dezelfde functie als LH (luteïniserend hormoon)
o Stimuleert het corpus luteum  behoud en productie progesteron
o Treedt ongeveer 10 weken toe, daarna daalt het
 Progesteron
o Zorgt ervoor dat het baarmoederslijmvlies wordt behouden en dikker wordt
o Onderdrukken vroegtijdige uterusreacties
o Vanaf ongeveer 7 weken kan trofoblast (ingenesteld in baarmoederslijmvlies)
progesteron aanmaken en vergaat het corpus luteum
 Oestrogene steroïdhormonen


3