Samenvatting WGAF
OWE 8
Sterre Stegeman
, Dwarslaesie kennisclip
Een dwarslaesie is een onderbreking van het ruggenmerg met gehele of gedeeltelijke
uitschakeling van de functie ervan. Door de onderbreking zijn de zenuwbanen indie in
het ruggenmerg lopen afgekneld.
Verdeling wervelkolom en hoe vaak dit voorkomt bij dwarslaesie
35% cervicaal (hieruit lopen 8 zenuwen)
40% thoracaal (hieruit lopen 12 zenuwen)
15% lumbaal (hieruit lopen 5 zenuwen)
Preventie dwarslaesie
- Spinal lift bijvoorbeeld bij een verdenking of gebroken ruggenwervels
- Mobiliseren van het hoofd om beweging in de wervels te voorkomen
Oorzaken
- Stomp traumaslachtoffers
- Verkeersongevallen
- Val van hoogte
- Geweld en schotwonden
- Sportongeval
- Vallende ouderen met osteoporose
Symptomen
- Ledematen niet meer kunnen bewegen -→ paralyse
- Tintelingen in armen en/of benen → paresthesie
- Sensibiliteitsstoornissen in armen en/of benen
- Afwezigheid van pijn bij letsel aan de armen of benen
- Erectieproblemen
- Incontinentie
- Buikademhaling
- Neurogene shock → aansturing van bloedvaten raken verstoord en de bloedvaten
gaan openstaan dus de bloeddruk daalt daardoor.
Begrippen rondom dwarleasie
- Spinale shock → duurt 3 tot 6 weken. Dit is het eerste stadium van een acuut
optreden van dwarslaesie. Verschijnselen zijn bij de spinale shock: slappe
verlamming (de prikkels van bovenuit de hersenen kunnen niet naar de zenuwen
door de dwarslaesie) en afwezigheid van spierrekkingsreflexen onder het niveau van
de laesie (het ruggenmerg is heel erg ‘’geschrokken’’ dus in shock fase waardoor dit
niet meer goed werkt).
- Neurogene shock (gebeurt vaak tijdens de spinale shock) → een circulair probleem
waar er een tekort aan circulerend vocht is in de bloedbaan. Uitleg van kennisclip =
cardiovasculaire stoornis van spinale shock met hypotensie (lage bloeddruk),
bradycardie (traag of onregelmatig hartritme) en hypothermie (onderkoeling).
- Chronische fase → na de 6 weken spinale shock wordt dit de chronische fase.
autonome hyperreflexie (een abnormale en overdreven reactie van het onvrijwillige of
autonome zenuwstelsel op stimulatie dus het terugkomen van de
spierrekkingsreflexen). Overmatig sympathicus (vernauwing bloedvaten), dit
kenmerkt zich door hypertensie (hoge bloeddruk) en bradycardie (lage hartslag)
, Letsels van het ruggenmerg
- Ruggenmerk compressie (blijvend-tijdelijk) → door bijvoorbeeld een botbreuk wat
drukt op het ruggenmerg
- Ruggenmerk kneuzing
- Gedeeltelijke of hele doorsnijding (compleet of incompleet)
- Beklemming van zenuwen → bijvoorbeeld door een hernia
- Onvoldoende lokale circulatie → hypoxie
- Vochtophoping
- Tumoren
- Infecties
Ongevalsmechanisme (een beschrijving van welke gebeurtenissen hebben geleid tot het
ongeval en welke krachten hebben op het slachtoffer ingewerkt)
- Hyperextensie → overstrekking van de nek waardoor een breuk kan ontstaan
- Hyperreflexie → overmatige reflexie van de hals
Cervicale (nek) soorten letsels
Distractie → uit elkaar trekken van wervels
Compressie → in elkaar drukken van wervels, zie je ook sneller bij mensen met osteoporose
Rotatieletsel → een deel van de wervelkolom draait de andere kant op dan het andere deel
van de wervelkolom
Flexieletsels
Extensieletsels
Bedreiging van vitale functies bij dwarslaesie
- Hoge nekwervelletsels bedreigen de ademhaling en circulatie
- Dwarslaesie vanaf C4, vanaf de nek (quadriplegie)
- Dwarslaesie vanaf C6 vanaf schouders (quadriplegie)
- Dwarslaesie vanaf T6 vanaf middel (paraplegie)
- Dwarslaesie vanaf L1 vanaf benen (paraplegie)
Ademhalingsproblemen (belangrijk onderdeel in de toets)
Ademhaling in rust is altijd je buikademhaling = het bewegen van je diafragma omhoog en
omlaag. Je diafragma wordt aangestuurd door je nervus phrenicus. Deze ligt in drie
segmenten namelijk: C3, C4 en C5. In de volgende gevallen is er altijd beademing nodig:
- Zenuwbeschadiging boven C3 (C1 en C2) betekent respiratoir arrest (stoppen van
ademhaling)
- Zenuwbeschadiging op C4 kan verlamming betekenen van diafragma
- Zenuwbeschadiging op C5 spaart meestal de ademhaling waardoor buikademhaling
mogelijk blijft en C6 blijft het diafragma ook intact.
- Zenuwbeschadiging van T1 tot en met T12 → je borstademhalingsspieren dus je
tussenribspieren worden allemaal aangestuurd van de wervels T1 tot T12
Onderzoek
- Lichamelijk onderzoek → uitgebreid neurologisch onderzoek, goed in kaart brengen
waar de problemen zitten denk aan sensibiliteitstoornissen en reflexen.
- Aanvullend onderzoek → beeldvorming zoals CT scan of MRI.
Therapie wervelfractuur
- Stabiele- en instabiele wervelfractuur vaststellen
- Fixeren van wervels → met halotractie of met platen en schroeven
OWE 8
Sterre Stegeman
, Dwarslaesie kennisclip
Een dwarslaesie is een onderbreking van het ruggenmerg met gehele of gedeeltelijke
uitschakeling van de functie ervan. Door de onderbreking zijn de zenuwbanen indie in
het ruggenmerg lopen afgekneld.
Verdeling wervelkolom en hoe vaak dit voorkomt bij dwarslaesie
35% cervicaal (hieruit lopen 8 zenuwen)
40% thoracaal (hieruit lopen 12 zenuwen)
15% lumbaal (hieruit lopen 5 zenuwen)
Preventie dwarslaesie
- Spinal lift bijvoorbeeld bij een verdenking of gebroken ruggenwervels
- Mobiliseren van het hoofd om beweging in de wervels te voorkomen
Oorzaken
- Stomp traumaslachtoffers
- Verkeersongevallen
- Val van hoogte
- Geweld en schotwonden
- Sportongeval
- Vallende ouderen met osteoporose
Symptomen
- Ledematen niet meer kunnen bewegen -→ paralyse
- Tintelingen in armen en/of benen → paresthesie
- Sensibiliteitsstoornissen in armen en/of benen
- Afwezigheid van pijn bij letsel aan de armen of benen
- Erectieproblemen
- Incontinentie
- Buikademhaling
- Neurogene shock → aansturing van bloedvaten raken verstoord en de bloedvaten
gaan openstaan dus de bloeddruk daalt daardoor.
Begrippen rondom dwarleasie
- Spinale shock → duurt 3 tot 6 weken. Dit is het eerste stadium van een acuut
optreden van dwarslaesie. Verschijnselen zijn bij de spinale shock: slappe
verlamming (de prikkels van bovenuit de hersenen kunnen niet naar de zenuwen
door de dwarslaesie) en afwezigheid van spierrekkingsreflexen onder het niveau van
de laesie (het ruggenmerg is heel erg ‘’geschrokken’’ dus in shock fase waardoor dit
niet meer goed werkt).
- Neurogene shock (gebeurt vaak tijdens de spinale shock) → een circulair probleem
waar er een tekort aan circulerend vocht is in de bloedbaan. Uitleg van kennisclip =
cardiovasculaire stoornis van spinale shock met hypotensie (lage bloeddruk),
bradycardie (traag of onregelmatig hartritme) en hypothermie (onderkoeling).
- Chronische fase → na de 6 weken spinale shock wordt dit de chronische fase.
autonome hyperreflexie (een abnormale en overdreven reactie van het onvrijwillige of
autonome zenuwstelsel op stimulatie dus het terugkomen van de
spierrekkingsreflexen). Overmatig sympathicus (vernauwing bloedvaten), dit
kenmerkt zich door hypertensie (hoge bloeddruk) en bradycardie (lage hartslag)
, Letsels van het ruggenmerg
- Ruggenmerk compressie (blijvend-tijdelijk) → door bijvoorbeeld een botbreuk wat
drukt op het ruggenmerg
- Ruggenmerk kneuzing
- Gedeeltelijke of hele doorsnijding (compleet of incompleet)
- Beklemming van zenuwen → bijvoorbeeld door een hernia
- Onvoldoende lokale circulatie → hypoxie
- Vochtophoping
- Tumoren
- Infecties
Ongevalsmechanisme (een beschrijving van welke gebeurtenissen hebben geleid tot het
ongeval en welke krachten hebben op het slachtoffer ingewerkt)
- Hyperextensie → overstrekking van de nek waardoor een breuk kan ontstaan
- Hyperreflexie → overmatige reflexie van de hals
Cervicale (nek) soorten letsels
Distractie → uit elkaar trekken van wervels
Compressie → in elkaar drukken van wervels, zie je ook sneller bij mensen met osteoporose
Rotatieletsel → een deel van de wervelkolom draait de andere kant op dan het andere deel
van de wervelkolom
Flexieletsels
Extensieletsels
Bedreiging van vitale functies bij dwarslaesie
- Hoge nekwervelletsels bedreigen de ademhaling en circulatie
- Dwarslaesie vanaf C4, vanaf de nek (quadriplegie)
- Dwarslaesie vanaf C6 vanaf schouders (quadriplegie)
- Dwarslaesie vanaf T6 vanaf middel (paraplegie)
- Dwarslaesie vanaf L1 vanaf benen (paraplegie)
Ademhalingsproblemen (belangrijk onderdeel in de toets)
Ademhaling in rust is altijd je buikademhaling = het bewegen van je diafragma omhoog en
omlaag. Je diafragma wordt aangestuurd door je nervus phrenicus. Deze ligt in drie
segmenten namelijk: C3, C4 en C5. In de volgende gevallen is er altijd beademing nodig:
- Zenuwbeschadiging boven C3 (C1 en C2) betekent respiratoir arrest (stoppen van
ademhaling)
- Zenuwbeschadiging op C4 kan verlamming betekenen van diafragma
- Zenuwbeschadiging op C5 spaart meestal de ademhaling waardoor buikademhaling
mogelijk blijft en C6 blijft het diafragma ook intact.
- Zenuwbeschadiging van T1 tot en met T12 → je borstademhalingsspieren dus je
tussenribspieren worden allemaal aangestuurd van de wervels T1 tot T12
Onderzoek
- Lichamelijk onderzoek → uitgebreid neurologisch onderzoek, goed in kaart brengen
waar de problemen zitten denk aan sensibiliteitstoornissen en reflexen.
- Aanvullend onderzoek → beeldvorming zoals CT scan of MRI.
Therapie wervelfractuur
- Stabiele- en instabiele wervelfractuur vaststellen
- Fixeren van wervels → met halotractie of met platen en schroeven
