CONTENTS
HC 1 | 1 ARTIKEL KENDELL The distinction between mental and physical illness.................................................. 3
HC 1 | 2 MAchteld HUBER ...................................................................................................................................... 4
HC 2 | 1 BONITA Basic epidemiology ...................................................................................................................... 5
Hoofdstuk 1. Wat is epidemiologie ..................................................................................................................... 5
Hoofdstuk 2. Meten gezondheid en ziekte ......................................................................................................... 6
HC 2 | 2 MACKENBACH Volksgezondheid en gezondheidszorg ............................................................................ 10
Hoofdstuk 1.3 Analytisch kader van dit boek: begrippen en definities ............................................................ 10
Hoofdstuk 2 Gezondheid en ziekte in de wereld .............................................................................................. 12
Hoofdstuk 3 Gezondheid van de nederlandse bevolking .................................................................................. 14
3.3 de belangrijkste determinanten .................................................................................................................. 16
3.4 gezondheidsverschillen ............................................................................................................................... 17
HC 2 | 3 Armstrong outline of sociology as applied to medicine .......................................................................... 17
Hoofdstuk 3 measuring health and illness ........................................................................................................ 17
HC 2 | 4 Clearly Subjective and objective measures of health ............................................................................. 19
TO 1 | 1 Public Beliefs About Mental Illness Schnittker ........................................................................................ 20
TO 1 | 2 Labeling and Stigma Link & Phelan ........................................................................................................ 24
TO 1 | 3 Gevoelens van onbehagen Dehue .......................................................................................................... 28
HC 3 | 1 Link en Phelan ......................................................................................................................................... 29
HC 3 | 2 Conrad the social construction of illness ................................................................................................ 29
HC 3 | 3 Hofmann disease illness and sickness ..................................................................................................... 32
WG 2 | 1 PATIENTS’ BELIEFS ABOUT THEIR CARDIOVASCULAR DISEASE Hirani Newman.................................... 34
WG 2| 2 Promoting participation in cardiac rehabilitation: patient choices and experiences, clark et al ........... 37
HC 4 | 1 Ranchor ................................................................................................................................................... 39
H11 stress .......................................................................................................................................................... 39
HC 4 | 2 Conceptualizing coping: optimism as a case study, Solberg (2008) ........................................................ 43
HC 4 | 3 Dijkstra .................................................................................................................................................... 46
HC 4 | 4 cognities, Evers (2006) ............................................................................................................................ 47
WG 3 | 1 Rapport gezondheidsraad ..................................................................................................................... 49
H1 inleiding ....................................................................................................................................................... 49
H2 de context .................................................................................................................................................... 50
WG 3 | 2 Barker .................................................................................................................................................... 51
WG 3 | 3 Anderson Een overzicht en meta-synthese van kwalitatieve studies over Myalgic Encefalomyelitis /
chronisch vermoeidheidssyndroom ...................................................................................................................... 53
HC 5 | 1 Artikel Goodyear power issues in docter patient relationship ............................................................... 55
HC 5 | 2 Armstrong 9 ............................................................................................................................................ 59
1
, H9 models of illness .......................................................................................................................................... 59
HC 5 | 3 Mead Patient-centredness: a conceptual framework and review of the empirical literature ............... 60
HC 5 | 4 Bensing Bridging the gap: The separate worlds of evidence-based medicine and patient-centered
medicine. ............................................................................................................................................................... 62
WG 4 | 1 Schwarzer Health Action Process Approach (HAPA) as a Theoretical Framework to Understand
Behavior Change ................................................................................................................................................... 64
WG 4 | 2 Filmpje ................................................................................................................................................... 67
WG 4 | XTC het populairst onder EUR studenten – meer dan de helft gebruikt wel eens drugs ......................... 68
HC 6 | 2 MackenbacH volksgezondheid en .. ........................................................................................................ 69
3.3.4 gezondheidsverschillen (7blz) .................................................................................................................. 69
H4 primaire preventie (35 blz) .......................................................................................................................... 69
H5 secundaire preventie (36 blz) ...................................................................................................................... 74
TO 4 | 1 mackenbach artikel Dokter, kom uit je spreekkamer ............................................................................. 78
Teaser | Filmpje .................................................................................................................................................... 78
2
,HC 1 | 1 ARTIKEL KENDELL The distinction between mental a nd physical illness
18e eeuw
- ‘Insanity’ anders van alle andere ziektes: is een aandoening van de geest i.p.v. een aandoening van het
lichaam
- Cartesian dualism -> de dominante filosofische invloed waarbij medische opinie en medische
impotentie een rol speelt
- Geneeskunde (diets, bleeding, blistering) hadden nauwelijks effect op krankzinnigheid
- Francis willis genas de koning (george iii) van krankzinnigheid
o Gevolg: ‘disease of the mind’, ‘disorder of the mind’ en ‘mental illness’ werden vaker gebruikt
door mensen
- Behandelen door filosofen beter dan physicians?
19e eeuw
- Moral treatment
- ‘disease of the mind’ is somatisch (het lag in de bloedvaten in de hersenen) -> Benjamin Rush 1812
- Reynolds maakte onderscheid tussen organische en functionele aandoeningen
o Symptomen functioneel door vermindering of niet gepaste toename aan functionele activiteit
- Einde 19e eeuw alles psychogenic disorders behandeld worden door psychotherapy
Heden
- Onderscheid tussen mentaal en fysiek is gemaakt
- Niet langer meer de aannames
o Dat mentale disorders disorders zijn van de geest ipv het lichaam
Nu wordt gezegd dat geest en lichaam niet ontwikkelen maar een persoon, of in bredere zin
de context, organisme doet dat. En dan zijn meestal mind, body, psyche en soma betrokken
o En dat ze fundamental verschillen van andere ziektes
- Classificaties: Waarom praten over mental illnesses en dan niet over physical?
o International classification of diseases ICD) -> meest gebruikt en uitgebreid
ICD 10 geen onderscheid mental en physical
o Diagnostic and statistical manual of Mental disorders (DSM-IV) -> ontwikkeld door
waarnemingen van amerikaanse psychiaters en klinische psychologen
Mental geeft helaas indruk dat er onscherid is tussen disorders, dat een reductionistic
anachronism of mind/body dualism
Toch nog wel onderscheid gemaakt…
- Mental illness lack of moral fibre. Als ze zouden willen dan wel genezen van mental illness.
- Mental disorder symptoms less real, klachten wegzetten als dat het in hun hoofd zit
o Dit ondermijnt relatie tussen dokter en patiënt, refusal to consult psychiatrist, of effectieve
behandeling.
▪ Betere educatie nodig publiek en dokters.
Anders wordt werkelijke probleem en factoren genegeerd, en mogelijk therapie
3
, HC 1 | 2 MACHTELD HUBER
PERSOONSGERICHTE ZORG IS GEBAAT BIJ KENNIS VAN ZIEKTE ÉN VAN GEZONDHEID
Een nieuwe invulling van gezondheid, gebaseerd op de beleving van de patiënt: ‘Positieve gezondheid’
Transities, verschuift accent van ziekte en zorg naar gezondheid en gedrag.
Wereldgezondheidsorganisatie WHO (1948)
“Een toestand van compleet welbevinden op fysiek, mentaal en sociaal niveau, en niet alleen de afwezigheid
van ziekte”
- Volledig welbevinden werd onbedoeld medicalisering bevorderd, om ideaal te bereiken.
- Vrijwel iedereen een patiënt die doorlopende behandeling behoeft, niet veerkracht van mensen
aangesproken en niet menselijk vermogen om zich aan te passen en om te gaan met nieuwe situaties
met behulp van zelfmanagement
Nieuw concept van gezondheid:
“Gezondheid als het vermogen om je aan te passen en je eigen regie te voeren, in het licht van de sociale,
mentale en fysieke uitdagingen van het leven”
- Nadruk op gezond te zijn of te worden zelfs als sprake van ziekte, en vermogen persoonlijke groei en
ontwikkeling in richting persoonlijke doelen
- Draagvlak? Waarschuwing: niet iedereen vermogen van verwachten, begeleiding en ondersteuning
nodig. En gezondheid geen doel op zichzelf zijn, mogelijkheid geven iemand zijn ding kan doen
Indicatoren gezondheid ingedeeld in 6 dimensies met 32 onderliggende aspecten
1. Lichamelijke functies
2. Mentale functies en beleving
3. De spirituele/existentiële dimensie
4. Kwaliteit van leven
5. Sociaal-maatschappelijke participatie
6. Dagelijks functioneren;
Grote verschillen in interpretatie wat betreft inhoud en gezondheid. patiënten veel bredere dan behandelaren
Artsen keken smal en biomedisch, verpleegkundigen brede visie gezondheid, breed door patiënt veel ziektes
Response shift: verschuiven van waardepatronen
Doormaken van ziekte vermindert waarde aan lichamelijke aspecten en verhoogd spiritueel/existentieel, en
tendens naar een bredere kijk van gezondheid.
Positieve gezondheid voor brede perspectief. Alle dimensies even belangrijk
Kijken waar persoon wil verbeteren, anders dan direct medische, en is persoonsgericht.
Spinnenweb van positieve gezondheid
Ervaren mogelijkheid iets aan eigen situatie
te veranderen. Werkt empowerend.
Binnen 5 jaar hiermee werken, verwacht:
integraal aanbod van zorg en
gezondheidsbevordering te kunnen bieden,
dat kwaliteit van leven als professionals zal
bevorderen
4
HC 1 | 1 ARTIKEL KENDELL The distinction between mental and physical illness.................................................. 3
HC 1 | 2 MAchteld HUBER ...................................................................................................................................... 4
HC 2 | 1 BONITA Basic epidemiology ...................................................................................................................... 5
Hoofdstuk 1. Wat is epidemiologie ..................................................................................................................... 5
Hoofdstuk 2. Meten gezondheid en ziekte ......................................................................................................... 6
HC 2 | 2 MACKENBACH Volksgezondheid en gezondheidszorg ............................................................................ 10
Hoofdstuk 1.3 Analytisch kader van dit boek: begrippen en definities ............................................................ 10
Hoofdstuk 2 Gezondheid en ziekte in de wereld .............................................................................................. 12
Hoofdstuk 3 Gezondheid van de nederlandse bevolking .................................................................................. 14
3.3 de belangrijkste determinanten .................................................................................................................. 16
3.4 gezondheidsverschillen ............................................................................................................................... 17
HC 2 | 3 Armstrong outline of sociology as applied to medicine .......................................................................... 17
Hoofdstuk 3 measuring health and illness ........................................................................................................ 17
HC 2 | 4 Clearly Subjective and objective measures of health ............................................................................. 19
TO 1 | 1 Public Beliefs About Mental Illness Schnittker ........................................................................................ 20
TO 1 | 2 Labeling and Stigma Link & Phelan ........................................................................................................ 24
TO 1 | 3 Gevoelens van onbehagen Dehue .......................................................................................................... 28
HC 3 | 1 Link en Phelan ......................................................................................................................................... 29
HC 3 | 2 Conrad the social construction of illness ................................................................................................ 29
HC 3 | 3 Hofmann disease illness and sickness ..................................................................................................... 32
WG 2 | 1 PATIENTS’ BELIEFS ABOUT THEIR CARDIOVASCULAR DISEASE Hirani Newman.................................... 34
WG 2| 2 Promoting participation in cardiac rehabilitation: patient choices and experiences, clark et al ........... 37
HC 4 | 1 Ranchor ................................................................................................................................................... 39
H11 stress .......................................................................................................................................................... 39
HC 4 | 2 Conceptualizing coping: optimism as a case study, Solberg (2008) ........................................................ 43
HC 4 | 3 Dijkstra .................................................................................................................................................... 46
HC 4 | 4 cognities, Evers (2006) ............................................................................................................................ 47
WG 3 | 1 Rapport gezondheidsraad ..................................................................................................................... 49
H1 inleiding ....................................................................................................................................................... 49
H2 de context .................................................................................................................................................... 50
WG 3 | 2 Barker .................................................................................................................................................... 51
WG 3 | 3 Anderson Een overzicht en meta-synthese van kwalitatieve studies over Myalgic Encefalomyelitis /
chronisch vermoeidheidssyndroom ...................................................................................................................... 53
HC 5 | 1 Artikel Goodyear power issues in docter patient relationship ............................................................... 55
HC 5 | 2 Armstrong 9 ............................................................................................................................................ 59
1
, H9 models of illness .......................................................................................................................................... 59
HC 5 | 3 Mead Patient-centredness: a conceptual framework and review of the empirical literature ............... 60
HC 5 | 4 Bensing Bridging the gap: The separate worlds of evidence-based medicine and patient-centered
medicine. ............................................................................................................................................................... 62
WG 4 | 1 Schwarzer Health Action Process Approach (HAPA) as a Theoretical Framework to Understand
Behavior Change ................................................................................................................................................... 64
WG 4 | 2 Filmpje ................................................................................................................................................... 67
WG 4 | XTC het populairst onder EUR studenten – meer dan de helft gebruikt wel eens drugs ......................... 68
HC 6 | 2 MackenbacH volksgezondheid en .. ........................................................................................................ 69
3.3.4 gezondheidsverschillen (7blz) .................................................................................................................. 69
H4 primaire preventie (35 blz) .......................................................................................................................... 69
H5 secundaire preventie (36 blz) ...................................................................................................................... 74
TO 4 | 1 mackenbach artikel Dokter, kom uit je spreekkamer ............................................................................. 78
Teaser | Filmpje .................................................................................................................................................... 78
2
,HC 1 | 1 ARTIKEL KENDELL The distinction between mental a nd physical illness
18e eeuw
- ‘Insanity’ anders van alle andere ziektes: is een aandoening van de geest i.p.v. een aandoening van het
lichaam
- Cartesian dualism -> de dominante filosofische invloed waarbij medische opinie en medische
impotentie een rol speelt
- Geneeskunde (diets, bleeding, blistering) hadden nauwelijks effect op krankzinnigheid
- Francis willis genas de koning (george iii) van krankzinnigheid
o Gevolg: ‘disease of the mind’, ‘disorder of the mind’ en ‘mental illness’ werden vaker gebruikt
door mensen
- Behandelen door filosofen beter dan physicians?
19e eeuw
- Moral treatment
- ‘disease of the mind’ is somatisch (het lag in de bloedvaten in de hersenen) -> Benjamin Rush 1812
- Reynolds maakte onderscheid tussen organische en functionele aandoeningen
o Symptomen functioneel door vermindering of niet gepaste toename aan functionele activiteit
- Einde 19e eeuw alles psychogenic disorders behandeld worden door psychotherapy
Heden
- Onderscheid tussen mentaal en fysiek is gemaakt
- Niet langer meer de aannames
o Dat mentale disorders disorders zijn van de geest ipv het lichaam
Nu wordt gezegd dat geest en lichaam niet ontwikkelen maar een persoon, of in bredere zin
de context, organisme doet dat. En dan zijn meestal mind, body, psyche en soma betrokken
o En dat ze fundamental verschillen van andere ziektes
- Classificaties: Waarom praten over mental illnesses en dan niet over physical?
o International classification of diseases ICD) -> meest gebruikt en uitgebreid
ICD 10 geen onderscheid mental en physical
o Diagnostic and statistical manual of Mental disorders (DSM-IV) -> ontwikkeld door
waarnemingen van amerikaanse psychiaters en klinische psychologen
Mental geeft helaas indruk dat er onscherid is tussen disorders, dat een reductionistic
anachronism of mind/body dualism
Toch nog wel onderscheid gemaakt…
- Mental illness lack of moral fibre. Als ze zouden willen dan wel genezen van mental illness.
- Mental disorder symptoms less real, klachten wegzetten als dat het in hun hoofd zit
o Dit ondermijnt relatie tussen dokter en patiënt, refusal to consult psychiatrist, of effectieve
behandeling.
▪ Betere educatie nodig publiek en dokters.
Anders wordt werkelijke probleem en factoren genegeerd, en mogelijk therapie
3
, HC 1 | 2 MACHTELD HUBER
PERSOONSGERICHTE ZORG IS GEBAAT BIJ KENNIS VAN ZIEKTE ÉN VAN GEZONDHEID
Een nieuwe invulling van gezondheid, gebaseerd op de beleving van de patiënt: ‘Positieve gezondheid’
Transities, verschuift accent van ziekte en zorg naar gezondheid en gedrag.
Wereldgezondheidsorganisatie WHO (1948)
“Een toestand van compleet welbevinden op fysiek, mentaal en sociaal niveau, en niet alleen de afwezigheid
van ziekte”
- Volledig welbevinden werd onbedoeld medicalisering bevorderd, om ideaal te bereiken.
- Vrijwel iedereen een patiënt die doorlopende behandeling behoeft, niet veerkracht van mensen
aangesproken en niet menselijk vermogen om zich aan te passen en om te gaan met nieuwe situaties
met behulp van zelfmanagement
Nieuw concept van gezondheid:
“Gezondheid als het vermogen om je aan te passen en je eigen regie te voeren, in het licht van de sociale,
mentale en fysieke uitdagingen van het leven”
- Nadruk op gezond te zijn of te worden zelfs als sprake van ziekte, en vermogen persoonlijke groei en
ontwikkeling in richting persoonlijke doelen
- Draagvlak? Waarschuwing: niet iedereen vermogen van verwachten, begeleiding en ondersteuning
nodig. En gezondheid geen doel op zichzelf zijn, mogelijkheid geven iemand zijn ding kan doen
Indicatoren gezondheid ingedeeld in 6 dimensies met 32 onderliggende aspecten
1. Lichamelijke functies
2. Mentale functies en beleving
3. De spirituele/existentiële dimensie
4. Kwaliteit van leven
5. Sociaal-maatschappelijke participatie
6. Dagelijks functioneren;
Grote verschillen in interpretatie wat betreft inhoud en gezondheid. patiënten veel bredere dan behandelaren
Artsen keken smal en biomedisch, verpleegkundigen brede visie gezondheid, breed door patiënt veel ziektes
Response shift: verschuiven van waardepatronen
Doormaken van ziekte vermindert waarde aan lichamelijke aspecten en verhoogd spiritueel/existentieel, en
tendens naar een bredere kijk van gezondheid.
Positieve gezondheid voor brede perspectief. Alle dimensies even belangrijk
Kijken waar persoon wil verbeteren, anders dan direct medische, en is persoonsgericht.
Spinnenweb van positieve gezondheid
Ervaren mogelijkheid iets aan eigen situatie
te veranderen. Werkt empowerend.
Binnen 5 jaar hiermee werken, verwacht:
integraal aanbod van zorg en
gezondheidsbevordering te kunnen bieden,
dat kwaliteit van leven als professionals zal
bevorderen
4
