Klinieken kinder- en jeugdpsychiatrie
Overzicht klinieken
1. Angststoornissen
2. Eetstoornissen
3. Infantpsychiatrie
4. Autisme
5. Adolescentie
Prof zei: Klinieken bevatten nog wel wat theorie → zeker 1 vraag gaat uit klinieken gesteld worden.
Examenvorm
• Samen met volwassenpsychiatrie → mondeling examen 15/20 punten
o 2-3 open vragen
• Kinderpsychiatrie → schriftelijk 5/20 punten
o 6-tal MCQ
Zwart wit afdrukken volstaat.
1
,Kliniek Angststoornissen
Sijmons
Wat is normale angst?
Angst = normaal en universeel gevoel
• We kiezen er niet voor om angstig te zijn. Het overkomt ons
• Angst is overerfbaar, maar is ook cultureel bepaald
o Wij zijn heel bang van slangen in Australië zullen ze dat normaler vinden en
minder angstig zijn = cultureel bepaald!
• Protectieve functie tegen mogelijk gevaar
• → behoud van het individu, de soort
Elke normale ontwikkelingsfase van kinderen heeft zijn eigen angsten! = vast patroon
• Kleine kinderen:
o Alles wat nieuw is
o Harde geluiden in omgeving
o Eens ze gezichten herkennen → scheidingsangst mogelijk
• Lagere school: leefwereld wordt groter en hier kunnen ze vanalles tegen komen.
o Veel fantasie! Magisch denken. Je kan ze wijsmaken wat ze willen en dit zal allemaal
een realiteit zijn voor de kinderen
• Oudere kinderen:
o Kinderen kunnen beter nadenken: als ik te hard loop zal ik vangen.
o Ze weten dus wat consequenties zijn.
o Bv: mijn oma is gestorven → mensen kunnen dood gaan → mijn ouders kunnen
dood gaan → angsten daarrond.
• Adolescentie
o Angst of ze aanvaard zullen worden
o Maar vanaf ze niet aanvaard worden zal het heel diep binnenkomen!
2
,Kinderen leren tijdens hun ontwikkeling
• Leren de reële dreiging van een prikkel kennen
• Leren angsten te verminderen
• Bv hond die blaft is eng, maar ze leren daarna wel dat honden ook leuk kunnen zijn en zullen
dan minder bang zijn.
• Bv kinderen die bang in donker liggen: ze gaan wat neuriën of ze gaan zichzelf afleiden met
iets. Ze leren dat ze er niet bang voor moeten zijn.
Levensgebeurtenissen en ervaringen kunnen bepaalde angsten uitlokken!
• Zowel klein als groot
Wat is pathologische angst?
DSM5: psychopathologische angsten/angststoornissen
• De getoonde angstige gedachten / lichamelijke reacties zijn te sterk voor het eigenlijke
gevaar van de prikkel (= wanverhouding)
• Angsten houden aan
o Indien bron van angst aanwezig blijft
▪ Bv kind in echtscheiding is bang van vader (roept, slaat) → angst komt terug
wanneer die telkens bij de vader komt. Dit is een reële angst! Angst kan niet
tot rust komen zolang de oorzaak er is.
o Als er geen trigger is om de angst te overwinnen (vermijding)
▪ Bv kind is angstig om naar school te gaan → gaat niet meer naar school en is
niet meer angstig → dan terug naar school en opnieuw angstig
▪ Uit de weg gaan van angst uitlokkende situatie is automatische reactie, maar
dit moet je vermijden want gaat je niet helpen.
o Bij cognitieve vervormingen
▪ Wanneer gedachten rond angst zo overdreven zijn, bedreiging wordt als zeer
groot ervaren.
• Ernstige belemmering van het algemeen functioneren: vermijding!
Die psychopathologische angst /angststoornissen gaan altijd gepaard met dysfunctioneren!
• Kind bang van school
• Kind bang om uit huis te gaan
• Bv je bent bang in de lift want die liep eens vast. “ik kom nooit meer in dat gebouw” → “ik
kom nooit meer in een gebouw met een lift” → “ik ga nergens meer binnen”
o = uitbreiding van de angst die ervoor zorgt dat het functioneren niet meer normaal
zal zijn.
➔ Dat dysfunctioneren is dus vooral door vermijding.
➔ Vermijding is iets natuurlijk (ik ga niet meer langs dat ene gevaarlijk kruispunt waar ik bijna
ben aangereden) maar het mag niet overdreven zijn zoals in voorbeeld met de lift.)
Klinisch significante angsten zijn uitvergrotingen van normale angsten
• Daarom moeilijk om onderscheid te maken tussen normale angst en stoornis.
Angststoornissen w genoemd naar het onderwerp van de angst.
3
, Voorbeelden:
Selectief mutisme
5j: we zien hier dat kinderen meestal bang zijn van donker, dieren, ingebeelde wezens, geesten,…
Dit is wel typisch, gaat vaak om kleuters die op school niet durven praten. → andere kleuters gaan
zeggen “Jana wilt dit weten, Jana moet naar toilet,…” om haar te helpen maar dit onderhoudt het.
Selectief: enkel op school, niet thuis.
• Vaak wel dat ze in familieverband niet veel zegt en dat de mama dan spreekt voor kind.
Vader spreekt niet veel en op achtergrond
• Angststoornissen zijn voor een deel erfelijk
• Het zou kunnen dat die vader ook niet praatte op school
Onder selectief mutisme valt NIET
• Zwakbegaafd kind
• Kinderen met taalachterstand die daarom niet spreken
• Kind met autisme
• → is om andere redenen dat het kind niet praat.
• Nu: migrantenkinderen komen op kleuterschool en kunnen de taal niet
o Sommigen gaan snel woordjes leren
o Sommigen slaan dicht en praten niet → trauma
4
Overzicht klinieken
1. Angststoornissen
2. Eetstoornissen
3. Infantpsychiatrie
4. Autisme
5. Adolescentie
Prof zei: Klinieken bevatten nog wel wat theorie → zeker 1 vraag gaat uit klinieken gesteld worden.
Examenvorm
• Samen met volwassenpsychiatrie → mondeling examen 15/20 punten
o 2-3 open vragen
• Kinderpsychiatrie → schriftelijk 5/20 punten
o 6-tal MCQ
Zwart wit afdrukken volstaat.
1
,Kliniek Angststoornissen
Sijmons
Wat is normale angst?
Angst = normaal en universeel gevoel
• We kiezen er niet voor om angstig te zijn. Het overkomt ons
• Angst is overerfbaar, maar is ook cultureel bepaald
o Wij zijn heel bang van slangen in Australië zullen ze dat normaler vinden en
minder angstig zijn = cultureel bepaald!
• Protectieve functie tegen mogelijk gevaar
• → behoud van het individu, de soort
Elke normale ontwikkelingsfase van kinderen heeft zijn eigen angsten! = vast patroon
• Kleine kinderen:
o Alles wat nieuw is
o Harde geluiden in omgeving
o Eens ze gezichten herkennen → scheidingsangst mogelijk
• Lagere school: leefwereld wordt groter en hier kunnen ze vanalles tegen komen.
o Veel fantasie! Magisch denken. Je kan ze wijsmaken wat ze willen en dit zal allemaal
een realiteit zijn voor de kinderen
• Oudere kinderen:
o Kinderen kunnen beter nadenken: als ik te hard loop zal ik vangen.
o Ze weten dus wat consequenties zijn.
o Bv: mijn oma is gestorven → mensen kunnen dood gaan → mijn ouders kunnen
dood gaan → angsten daarrond.
• Adolescentie
o Angst of ze aanvaard zullen worden
o Maar vanaf ze niet aanvaard worden zal het heel diep binnenkomen!
2
,Kinderen leren tijdens hun ontwikkeling
• Leren de reële dreiging van een prikkel kennen
• Leren angsten te verminderen
• Bv hond die blaft is eng, maar ze leren daarna wel dat honden ook leuk kunnen zijn en zullen
dan minder bang zijn.
• Bv kinderen die bang in donker liggen: ze gaan wat neuriën of ze gaan zichzelf afleiden met
iets. Ze leren dat ze er niet bang voor moeten zijn.
Levensgebeurtenissen en ervaringen kunnen bepaalde angsten uitlokken!
• Zowel klein als groot
Wat is pathologische angst?
DSM5: psychopathologische angsten/angststoornissen
• De getoonde angstige gedachten / lichamelijke reacties zijn te sterk voor het eigenlijke
gevaar van de prikkel (= wanverhouding)
• Angsten houden aan
o Indien bron van angst aanwezig blijft
▪ Bv kind in echtscheiding is bang van vader (roept, slaat) → angst komt terug
wanneer die telkens bij de vader komt. Dit is een reële angst! Angst kan niet
tot rust komen zolang de oorzaak er is.
o Als er geen trigger is om de angst te overwinnen (vermijding)
▪ Bv kind is angstig om naar school te gaan → gaat niet meer naar school en is
niet meer angstig → dan terug naar school en opnieuw angstig
▪ Uit de weg gaan van angst uitlokkende situatie is automatische reactie, maar
dit moet je vermijden want gaat je niet helpen.
o Bij cognitieve vervormingen
▪ Wanneer gedachten rond angst zo overdreven zijn, bedreiging wordt als zeer
groot ervaren.
• Ernstige belemmering van het algemeen functioneren: vermijding!
Die psychopathologische angst /angststoornissen gaan altijd gepaard met dysfunctioneren!
• Kind bang van school
• Kind bang om uit huis te gaan
• Bv je bent bang in de lift want die liep eens vast. “ik kom nooit meer in dat gebouw” → “ik
kom nooit meer in een gebouw met een lift” → “ik ga nergens meer binnen”
o = uitbreiding van de angst die ervoor zorgt dat het functioneren niet meer normaal
zal zijn.
➔ Dat dysfunctioneren is dus vooral door vermijding.
➔ Vermijding is iets natuurlijk (ik ga niet meer langs dat ene gevaarlijk kruispunt waar ik bijna
ben aangereden) maar het mag niet overdreven zijn zoals in voorbeeld met de lift.)
Klinisch significante angsten zijn uitvergrotingen van normale angsten
• Daarom moeilijk om onderscheid te maken tussen normale angst en stoornis.
Angststoornissen w genoemd naar het onderwerp van de angst.
3
, Voorbeelden:
Selectief mutisme
5j: we zien hier dat kinderen meestal bang zijn van donker, dieren, ingebeelde wezens, geesten,…
Dit is wel typisch, gaat vaak om kleuters die op school niet durven praten. → andere kleuters gaan
zeggen “Jana wilt dit weten, Jana moet naar toilet,…” om haar te helpen maar dit onderhoudt het.
Selectief: enkel op school, niet thuis.
• Vaak wel dat ze in familieverband niet veel zegt en dat de mama dan spreekt voor kind.
Vader spreekt niet veel en op achtergrond
• Angststoornissen zijn voor een deel erfelijk
• Het zou kunnen dat die vader ook niet praatte op school
Onder selectief mutisme valt NIET
• Zwakbegaafd kind
• Kinderen met taalachterstand die daarom niet spreken
• Kind met autisme
• → is om andere redenen dat het kind niet praat.
• Nu: migrantenkinderen komen op kleuterschool en kunnen de taal niet
o Sommigen gaan snel woordjes leren
o Sommigen slaan dicht en praten niet → trauma
4
