Psychopathologie
Introductie
1.Inleiding
Psychopathologie = deelgebied psychiatrie/psychologie dat enkele stoornissen, oorzaken en behandelingen
beschrijft.
Symptoom = kenmerk dat past bij een psychische stoornis.
Diagnostisch criterium = bepaalde symptomen moeten voldoen aan bepaalde voorwaarden.
(vb. is één keer een stem horen → niets, gedurende één maand een stem horen → schizofrenie)
2.Benoemen en definiëren van afwijkend gedrag
Psychische stoornis = disfunctioneren van cognities, emoties of gedrag van individu als gevolg van een
ontwikkelingsproces.
- Afspraken: American Psychiatric Association
Abnormaal Psychische stoornis Storend voor zichzelf
= afwijkend van norm. of omgeving
Ziekte
1.Criteria
1. Uitzonderlijk Intensiteit gedrag
2. Sociaal afwijkend Abnormaal/afwijkend: Kenmerken persoon
3. Foute interpretatie werkelijkheid Tijd/plaats gedrag
4. Emotioneel lijden Waarden/normen cultuur (vb. uiterlijk)
5. Ongepast/contraproductief gedrag Storend voor zichzelf of omgeving
6. Gevaar
2.Culturele aspecten
- Ziekte/gezondheid andere inhoud in verschillende culturen
- Symptomen verschillend uiten/gelijk zijn (vb. depressie: hoofdpijn)
- Termen kunnen verschillend zijn
3.Controverse afwijkend gedrag
- Geen objectieve meting
- Oordeel op basis van gedrag
1
,3.Historische visies op afwijkend gedrag
Voor 0 - Hippocrates = grondlegger geneeskunde
o Humores = gevoel bepaald door lichaamssappen.
Middeleeuwen - Arabische psychiatrie: eerste ziekenhuis voor geesteszieken
- Exorcisme = met bijtel op het hoofd om duivels weg te bannen.
- Inquisitie = kerkelijke rechtbank spoort personen op betreffende heksen.
- Religieuze betekenis (straf/boete)
1600 - Gekkenhuizen
- Krankzinnigengestichten
1800 - Morele therapie, menselijke behandeling
- Pussin en Pinel: mensen die afwijkend gedrag vertoonden → ziek
- Guislain: hoofdgeneesheer en bouwer krankzinnigengesticht Gent
1900 - Freud: gespreksbehandeling
- Vanaf 1950: medicijnen/nieuwe therapieën
1970 - Antipsychiatrie = afzetten tegen medische psychiatrie.
- Maatschappij = ziek, niet persoon
Bio-psycho-sociale zienswijze
1.Experiment Rosenhan
- 8 gezonde proefpersonen + Rosenhan
- Kregen zware medicatie
- Enkel pas vrij gelaten als zij toegaven dat ze een psychische stoornis hadden
Vervolg: ongeloof in psychiatrie
2.Hedendaagse trends
- Participatiesamenleving
- Eigen kracht
- Registratiedruk (vb. even lang bezig op pc als met cliënt)
3.Evidence based medicine
Evidence based practice = besluiten nemen op basis van informatie.
Evidence based medicine = streven naar best beschikbare bewijs voor behandeling patiënt.
- Kritiek:
o ‘Absence of evidence isn’t evidence of absence’
▪ Ontbreken van bewijs is geen bewijs voor afwezigheid
o Effectiviteit van groepen zegt niks over effect individuele patiënt
4.Ethiek in onderzoek
- Menselijk welzijn beschermen
- Geen schade toebrengen
- Vertrouwelijkheid
2
, 1.Psychiatrisch werkveld
1.Beleidskader
- Reconversies (= herstructurering):
o Opsluiting ter bescherming maatschappij → ambulante/mobiele behandeling
o Langdurig verblijf → residentiële opvang en ambulant/mobiele behandeling
2.Beroepgroepen
- Vb. Psychiater, psycholoog, sociaal verpleegkundige, ortho(ped)agogische begeleider,…
o Psychiater = mag medicatie voorschrijven (arts).
o Psycholoog = gespecialiseerd in psychiatrische stoornissen (innerlijke).
- Geestelijke gezondheidszorg:
o Dagelijkse begeleiding met aandacht leefomgeving
o Probleem: positie tegenover medisch personeel, medische behandelingen en medicatie
o Wegens tekort: andere beroepsgroepen mogen medicatie toedienen.
3.1e lijn/brede instap IJH
Huisarts - Kent achtergrond/voorgeschiedenis patiënt
- Verzamelt/coördineert informatie
- Verwijst door naar hulpverlener (vb. psycholoog)
CAW = Centrum Algemeen Welzijnswerk - Psychische/praktische problemen
- JAC (12 – 25 j)
TEJO = ThErapeuten voor JOngeren. - Wachtlijsten waren te lang, daarom TEJO
4.2e lijn/probleemgebonden hulp IJH (NRT)
CGG = Centrum Geestelijke Gezondheidszorg. - Doorverwijzing van CLB/huisarts
Zelfstandige hulpverleners - Verschillende achtergronden
- Niet iedereen therapeutische opleiding
PAAZ = Psychiatrische Afdeling in Algemeen - Residentieel
Ziekenhuis. (vb. Jan Palfijn) - Korte opnames (vb. psychische crisissen)
- Multidisciplinair: psychiaters, psychologen,
verpleegkundigen,…
5.3e/4e lijn
PZ = Psychiatrisch Ziekenhuis. (vb. PZ Stuivenberg) - Residentieel
- K-diensten: kinderen/jongeren
- For-K-diensten: zedendelinquenten
- Lange opnames
- Therapie, training, behandeling
- Multidisciplinair: psychiaters, psychologen,
verpleegkundigen,…
Psychiatrisch dagcentrum - Dagbehandeling: thuis slapen, overdag daar
- Deel van PAAZ/PZ
- Multidisciplinair: psychiaters, psychologen,
verpleegkundigen,…
PVT = Psychiatrisch VerzorgingsTehuis. - Begeleiding en verzorging
IBW = Initiatief voor Beschut Wonen. - Wonen: individueel of in groep
- Langdurig psychiatrische aandoening
3
Introductie
1.Inleiding
Psychopathologie = deelgebied psychiatrie/psychologie dat enkele stoornissen, oorzaken en behandelingen
beschrijft.
Symptoom = kenmerk dat past bij een psychische stoornis.
Diagnostisch criterium = bepaalde symptomen moeten voldoen aan bepaalde voorwaarden.
(vb. is één keer een stem horen → niets, gedurende één maand een stem horen → schizofrenie)
2.Benoemen en definiëren van afwijkend gedrag
Psychische stoornis = disfunctioneren van cognities, emoties of gedrag van individu als gevolg van een
ontwikkelingsproces.
- Afspraken: American Psychiatric Association
Abnormaal Psychische stoornis Storend voor zichzelf
= afwijkend van norm. of omgeving
Ziekte
1.Criteria
1. Uitzonderlijk Intensiteit gedrag
2. Sociaal afwijkend Abnormaal/afwijkend: Kenmerken persoon
3. Foute interpretatie werkelijkheid Tijd/plaats gedrag
4. Emotioneel lijden Waarden/normen cultuur (vb. uiterlijk)
5. Ongepast/contraproductief gedrag Storend voor zichzelf of omgeving
6. Gevaar
2.Culturele aspecten
- Ziekte/gezondheid andere inhoud in verschillende culturen
- Symptomen verschillend uiten/gelijk zijn (vb. depressie: hoofdpijn)
- Termen kunnen verschillend zijn
3.Controverse afwijkend gedrag
- Geen objectieve meting
- Oordeel op basis van gedrag
1
,3.Historische visies op afwijkend gedrag
Voor 0 - Hippocrates = grondlegger geneeskunde
o Humores = gevoel bepaald door lichaamssappen.
Middeleeuwen - Arabische psychiatrie: eerste ziekenhuis voor geesteszieken
- Exorcisme = met bijtel op het hoofd om duivels weg te bannen.
- Inquisitie = kerkelijke rechtbank spoort personen op betreffende heksen.
- Religieuze betekenis (straf/boete)
1600 - Gekkenhuizen
- Krankzinnigengestichten
1800 - Morele therapie, menselijke behandeling
- Pussin en Pinel: mensen die afwijkend gedrag vertoonden → ziek
- Guislain: hoofdgeneesheer en bouwer krankzinnigengesticht Gent
1900 - Freud: gespreksbehandeling
- Vanaf 1950: medicijnen/nieuwe therapieën
1970 - Antipsychiatrie = afzetten tegen medische psychiatrie.
- Maatschappij = ziek, niet persoon
Bio-psycho-sociale zienswijze
1.Experiment Rosenhan
- 8 gezonde proefpersonen + Rosenhan
- Kregen zware medicatie
- Enkel pas vrij gelaten als zij toegaven dat ze een psychische stoornis hadden
Vervolg: ongeloof in psychiatrie
2.Hedendaagse trends
- Participatiesamenleving
- Eigen kracht
- Registratiedruk (vb. even lang bezig op pc als met cliënt)
3.Evidence based medicine
Evidence based practice = besluiten nemen op basis van informatie.
Evidence based medicine = streven naar best beschikbare bewijs voor behandeling patiënt.
- Kritiek:
o ‘Absence of evidence isn’t evidence of absence’
▪ Ontbreken van bewijs is geen bewijs voor afwezigheid
o Effectiviteit van groepen zegt niks over effect individuele patiënt
4.Ethiek in onderzoek
- Menselijk welzijn beschermen
- Geen schade toebrengen
- Vertrouwelijkheid
2
, 1.Psychiatrisch werkveld
1.Beleidskader
- Reconversies (= herstructurering):
o Opsluiting ter bescherming maatschappij → ambulante/mobiele behandeling
o Langdurig verblijf → residentiële opvang en ambulant/mobiele behandeling
2.Beroepgroepen
- Vb. Psychiater, psycholoog, sociaal verpleegkundige, ortho(ped)agogische begeleider,…
o Psychiater = mag medicatie voorschrijven (arts).
o Psycholoog = gespecialiseerd in psychiatrische stoornissen (innerlijke).
- Geestelijke gezondheidszorg:
o Dagelijkse begeleiding met aandacht leefomgeving
o Probleem: positie tegenover medisch personeel, medische behandelingen en medicatie
o Wegens tekort: andere beroepsgroepen mogen medicatie toedienen.
3.1e lijn/brede instap IJH
Huisarts - Kent achtergrond/voorgeschiedenis patiënt
- Verzamelt/coördineert informatie
- Verwijst door naar hulpverlener (vb. psycholoog)
CAW = Centrum Algemeen Welzijnswerk - Psychische/praktische problemen
- JAC (12 – 25 j)
TEJO = ThErapeuten voor JOngeren. - Wachtlijsten waren te lang, daarom TEJO
4.2e lijn/probleemgebonden hulp IJH (NRT)
CGG = Centrum Geestelijke Gezondheidszorg. - Doorverwijzing van CLB/huisarts
Zelfstandige hulpverleners - Verschillende achtergronden
- Niet iedereen therapeutische opleiding
PAAZ = Psychiatrische Afdeling in Algemeen - Residentieel
Ziekenhuis. (vb. Jan Palfijn) - Korte opnames (vb. psychische crisissen)
- Multidisciplinair: psychiaters, psychologen,
verpleegkundigen,…
5.3e/4e lijn
PZ = Psychiatrisch Ziekenhuis. (vb. PZ Stuivenberg) - Residentieel
- K-diensten: kinderen/jongeren
- For-K-diensten: zedendelinquenten
- Lange opnames
- Therapie, training, behandeling
- Multidisciplinair: psychiaters, psychologen,
verpleegkundigen,…
Psychiatrisch dagcentrum - Dagbehandeling: thuis slapen, overdag daar
- Deel van PAAZ/PZ
- Multidisciplinair: psychiaters, psychologen,
verpleegkundigen,…
PVT = Psychiatrisch VerzorgingsTehuis. - Begeleiding en verzorging
IBW = Initiatief voor Beschut Wonen. - Wonen: individueel of in groep
- Langdurig psychiatrische aandoening
3
