Hoofdstuk 8 – Bestaansmiddelen
Paragraaf 8.1 – Economische systemen
Het economisch systeem de wijze waarop een staat de productie van goederen regelt.
Twee hoofdsystemen het kapitalisme en het socialisme, waaronder het communisme
Kapitalisme
Het kapitalisme het economische systeem waarbij de productiefactoren in handen
zijn van bedrijven (particulieren) en waarbij gestreefd wordt naar een
zo groot mogelijke winst.
De productiefactoren natuurlijke hulpbronnen, arbeid en kapitaal (machines en gebouwen)
Bij het kapitalisme bepalen bedrijven wat er geproduceerd wordt, hoeveel en wanneer. Daarom
wordt het een vrijemarkteconomie genoemd.
Bedrijven willen winst maken, dus worden er alleen goederen waar vraag naar is geproduceerd.
Het Angelsaksische en Rijnlandse model
Twee verschillende economische systemen worden er onderscheiden onder het kapitalisme:
- Het Angelsaksische model
- Het Rijnlandse model
Het Angelsaksische model een economisch systeem dat van oorsprong afkomstig is uit de VS en
VK.
Het model gaat uit van een volledige marktwerking.
Het Rijnlandse model Het model gaat uit van een overheid die een sociale verzorgingsstaat
naleeft. Dat wil zeggen dat de overheid actief bezig is met zaken als
onderwijs, ruimtelijke ordening, milieu en sociale vraagstukken.
In het Rijnlandse model streven overheid, werkgevers en werknemers naar samenwerking, zodat de
stabiliteit en economische groei op lange termijn gewaarborgd
wordt.
Socialisme en communisme
Het socialisme de politieke stroming van arbeiders waarin gelijkheid tussen mensen
het doel is.
Grondleggers communisme Karl Max & Friedrich Engels
Oplossing met communisme het particulier bezit van productiemiddelen moet afgeschaft worden
en in handen van de gemeenschap komen. Op deze manier komt er
een gelijkheid tussen mensen (in een klasseloze maatschappij).
Er zijn twee richtingen binnen het socialisme:
1. De gematigde socialisten sociaaldemocraten
Willen hun ideaal via de overheid bereiken
Het doel van de gematigde socialisten: streven naar een verzorgingsstaat met voldoende sociale
voorzieningen en solidariteit met elkaar.
2. De radicale socialisten communisten
Willen hun ideaal door revolutie bereiken.
Alle productiemiddelen (kapitaal, grond, arbeid) zijn eigendom van de gemeenschap.
Communisme is de radicale vorm van socialisme. Het is de tussenweg van kapitalisme en
communisme.
, Voorbeeld:
Rusland is het eerst communistische land:
- De productie wordt geregeld door de staat
- Elk ministerie heeft een eigen productieplan
Zo’n centraal geleide economie wordt ook wel een planeconomie genoemd.
De beroepsbevolking
De beroepsbevolking alle mensen tussen de 15 en 65 jaar die (minimaal 12 uur per week)
betaald werk willen doen.
Een deel van die mensen werkt niet, maar behoort wel tot de beroepsbevolking:
- Een deel studeert
- Een ander deel is werkeloos
- Een ander deel is afgekeurd
Het werk dat door de beroepsbevolking wordt verricht, is in te delen in drie sectoren:
- De primaire sector
- De secundaire sector
- De tertiaire sector
Paragraaf 8.1 – Economische systemen
Het economisch systeem de wijze waarop een staat de productie van goederen regelt.
Twee hoofdsystemen het kapitalisme en het socialisme, waaronder het communisme
Kapitalisme
Het kapitalisme het economische systeem waarbij de productiefactoren in handen
zijn van bedrijven (particulieren) en waarbij gestreefd wordt naar een
zo groot mogelijke winst.
De productiefactoren natuurlijke hulpbronnen, arbeid en kapitaal (machines en gebouwen)
Bij het kapitalisme bepalen bedrijven wat er geproduceerd wordt, hoeveel en wanneer. Daarom
wordt het een vrijemarkteconomie genoemd.
Bedrijven willen winst maken, dus worden er alleen goederen waar vraag naar is geproduceerd.
Het Angelsaksische en Rijnlandse model
Twee verschillende economische systemen worden er onderscheiden onder het kapitalisme:
- Het Angelsaksische model
- Het Rijnlandse model
Het Angelsaksische model een economisch systeem dat van oorsprong afkomstig is uit de VS en
VK.
Het model gaat uit van een volledige marktwerking.
Het Rijnlandse model Het model gaat uit van een overheid die een sociale verzorgingsstaat
naleeft. Dat wil zeggen dat de overheid actief bezig is met zaken als
onderwijs, ruimtelijke ordening, milieu en sociale vraagstukken.
In het Rijnlandse model streven overheid, werkgevers en werknemers naar samenwerking, zodat de
stabiliteit en economische groei op lange termijn gewaarborgd
wordt.
Socialisme en communisme
Het socialisme de politieke stroming van arbeiders waarin gelijkheid tussen mensen
het doel is.
Grondleggers communisme Karl Max & Friedrich Engels
Oplossing met communisme het particulier bezit van productiemiddelen moet afgeschaft worden
en in handen van de gemeenschap komen. Op deze manier komt er
een gelijkheid tussen mensen (in een klasseloze maatschappij).
Er zijn twee richtingen binnen het socialisme:
1. De gematigde socialisten sociaaldemocraten
Willen hun ideaal via de overheid bereiken
Het doel van de gematigde socialisten: streven naar een verzorgingsstaat met voldoende sociale
voorzieningen en solidariteit met elkaar.
2. De radicale socialisten communisten
Willen hun ideaal door revolutie bereiken.
Alle productiemiddelen (kapitaal, grond, arbeid) zijn eigendom van de gemeenschap.
Communisme is de radicale vorm van socialisme. Het is de tussenweg van kapitalisme en
communisme.
, Voorbeeld:
Rusland is het eerst communistische land:
- De productie wordt geregeld door de staat
- Elk ministerie heeft een eigen productieplan
Zo’n centraal geleide economie wordt ook wel een planeconomie genoemd.
De beroepsbevolking
De beroepsbevolking alle mensen tussen de 15 en 65 jaar die (minimaal 12 uur per week)
betaald werk willen doen.
Een deel van die mensen werkt niet, maar behoort wel tot de beroepsbevolking:
- Een deel studeert
- Een ander deel is werkeloos
- Een ander deel is afgekeurd
Het werk dat door de beroepsbevolking wordt verricht, is in te delen in drie sectoren:
- De primaire sector
- De secundaire sector
- De tertiaire sector
