Samenvatti ng hoorcolleges orthopedagogiek
1
,Inhoudsopgave
Hoorcollege 1: Wat is orthopedagogiek?........................................................................................................ 4
Wat is orthopedagogiek?.....................................................................................................................................5
Waar komt orthopedagogiek vandaan?..............................................................................................................5
Theorieën binnen de orthopedagogiek................................................................................................................5
Verschil en overlap met pedagogiek....................................................................................................................5
Verschil en overlap kinder- en jeugdpsychiatrie en psychologie..........................................................................5
Doelgroep en problematiek..................................................................................................................................6
Hoorcollege 2 & 3: Planmatig werken via de regulatieve cyclus......................................................................6
De regulatieve cyclus............................................................................................................................................7
Probleemstelling..............................................................................................................................................7
Eerste reflexieve pauze....................................................................................................................................7
Diagnose..........................................................................................................................................................7
Tweede reflexieve pauze.................................................................................................................................7
Plan..................................................................................................................................................................7
Ingreep.............................................................................................................................................................8
Evaluatie..........................................................................................................................................................8
De DSM 5..............................................................................................................................................................8
Evidence-based practice en practice-based evidence..........................................................................................8
Kritiekpunten bij evidence-based practice......................................................................................................9
Hoorcollege 4: Slechthorende en dove jeugdigen...........................................................................................9
Van slechthorend tot doof....................................................................................................................................9
Oorzaken van slechthorendheid en doofheid.....................................................................................................10
Leeftijd van slechthorend/doof worden.............................................................................................................10
Het verschil: ben je doof of Doof?......................................................................................................................10
Onderwijs aan dove en slechthorende kinderen................................................................................................10
Opvoedingsaccenten voor ouders en medeopvoeders......................................................................................10
Interventies en behandelingen...........................................................................................................................11
Hoorcollege 5: Slechtziende en blinde jeugdigen..........................................................................................11
Blindheid.............................................................................................................................................................12
Oorzaken van blind- en slechtziendheid.............................................................................................................12
Signalen van blindheid of slechtziendheid.........................................................................................................12
Signalen van blind- of slechtziendheid bij een zuigeling...............................................................................12
Signalen van blind- of slechtziendheid bij een peuter..................................................................................12
Invloed op de ontwikkeling................................................................................................................................12
Aangeboren en niet aangeboren blindheid/slechtziendheid.............................................................................12
Begeleiding.........................................................................................................................................................12
Begeleiding van ouders..................................................................................................................................12
Begeleiding van het kind................................................................................................................................13
Begeleiding van de rest van het gezin...........................................................................................................13
Hoorcollege 6 & 7: Jeugdigen met een licht-, matig- of ernstig verstandige beperking...................................13
2
, Criteria verstandelijke beperking.......................................................................................................................14
Ontwikkelingsleeftijd..........................................................................................................................................14
Onderscheidt tussen een licht-, matig- en ernstig verstandelijke beperking.....................................................14
Factoren.............................................................................................................................................................14
Fases van emotionele ontwikkeling...................................................................................................................15
Bij kinderen met een verstandelijke beperking gaat dit niet vanzelfsprekend. Omdat zij een lagere
ontwikkelingsleeftijd hebben zullen zij vaak niet verder komen dan één van de eerste fases....................15
Gevolgen............................................................................................................................................................16
Interventies.........................................................................................................................................................16
Voorzieningen....................................................................................................................................................16
Hoorcollege 8: Jeugdigen met een motorische beperking.............................................................................16
Motoriek.............................................................................................................................................................17
Motorische beperking of stoornis......................................................................................................................17
Oorzaken van motorische beperkingen.............................................................................................................17
Omgevings- en ervaringsarmoede.....................................................................................................................17
Gevolgen voor het opvoedproces.......................................................................................................................17
Stoornissen in de samenwerking van de spieren...............................................................................................17
Twee voorbeelden van stoornissen in de samenwerking van de spieren zijn de tremor en het
spierspasme...................................................................................................................................................17
Verlammingen....................................................................................................................................................18
Botten.................................................................................................................................................................18
Coördinatie-ontwikkelingsstoornis....................................................................................................................18
Interventies.........................................................................................................................................................18
Onderwijs...........................................................................................................................................................18
Hoorcollege 9: Jeugdigen met leerstoornissen.............................................................................................. 18
Leerstoornis of leerprobleem?...........................................................................................................................19
DSM-classificatie: specifieke leerstoornis..........................................................................................................19
A.....................................................................................................................................................................19
B, C, D.............................................................................................................................................................19
Neurobiologische ontwikkelingsstoornissen......................................................................................................19
Oorzaken leerstoornis........................................................................................................................................19
Versterkende omgevingsfactoren.................................................................................................................19
Behandeling onderwijsleerproblemen...............................................................................................................19
RTI (Responsiveness to Intervention)............................................................................................................20
Aanpak dyslexie..................................................................................................................................................20
Gevolgen............................................................................................................................................................20
Jouw rol als medeopvoeder (in de klas).............................................................................................................20
Hoorcollege 10: Jeugdigen met een spraak- en taalstoornis..........................................................................20
Spraak- en taalstoornis......................................................................................................................................21
Spraakstoornis....................................................................................................................................................21
3