Hoofdstuk 7: deviantie
wat is deviantie?
Door socialisatie internalisering van waarden en normen van een groep zorgt voor stabiliteit
Natuurlijk: afwijking van die normen door bepaalde personen of op bepaalde tijdstippen.
Overtreding van normen leiden tot verontwaardiging, angst of agressie bij andere groepsleden
of leden van samenleving.
• < deviare = “van de weg afwijken”
• = gedrag dat afwijkt van de rest
• Deviant gedrag= gedrag dat de normatieve regels van een groep of maatschappij
overtreedt.
• niet hetzelfde als crimineel, als je op blote voeten naar school komt deviant
• = Gedrag dat normatieve regels van een groep of van een maatschappij overtreedt
• Consensus over waarden en normen in de samenleving
Pas wanneer de norm duidelijk is dan is het ook deviant
Als de norm niet duidelijk is, dan is het zeer moeilijk om te weten wat deviant is
Bv: eerste keer uitgaan – geen uur gekregen – thuis komen rond 4uur
Je moeder is in alle staten en men vindt u deviant MAAR jij kunt zeggen dat de
norm niet duidelijk was dus dan weet je niet wat deviant is
In periodes van snelle verandering met meer waardenpluralisme moeilijker om aan te duiden
welk gedrag deviant is.
• Snelle sociale verandering
Moeilijker
om aan te • Meer Waardenpluralisme
duiden welk
gedrag
• Om normbesef en realiteitsbesef te beschermen
wanneer je jou bedreigd vindt in je status, dan heb je statusangst
mensen met statusangst nog meer de behoefte om te weten wat deviant is om
tot hun realiteitsbesef komen
,7.1 deviantie is relatief
Deviantie is relatief
• H. Becker (1963): “Een handeling op zichzelf is niet deviant, maar wordt deviant
naargelang de reactie van de mensen op de handeling.”
• Wat als deviant beschouwd wordt hangt af van de sociale context:
wat voor de ene groep deviant is, is dat niet noodzakelijk voor de andere groep.
posities die men inneemt binnen de groep kan bepalen of het gedrag als deviant wordt
gezien of niet.
• Gedrag is pas deviant als de omstaanders dit deviant vindt.
Te zien door hun reactie
• 3 factoren zijn bepalend:
• Cultuur
• Tijdstip
• Sociale positie en sociale rol van persoon die deviant gedrag stelt (rol: van
kinderen worden er meer dingen door de vingers gezien - positie: als docent kun
je niet altijd u vrij uit gedragen, je bent gebonden aan normen, als je dat wel bv
zou doen dan zou het deviant zijn)
Deviantie en criminaliteit
• Criminaliteit is een specifieke vorm/onderdeel van deviantie.
• = Overtreden van wetten
• Wordt gesanctioneerd met formele sociale controle (indien zichtbaar)
• Bv. boete, gevangenisstraf
• Niet alle vormen van deviant gedrag zijn criminaliteit!
, • Bv. alternatieve consumptiepatronen zoals aparte kledij.
Sociale gevolgen van deviant gedrag:
Disfunctionele gevolgen( het heeft nadelen voor de samenleving):
• Aanstekelijk werken (bv: spieken)
• Klimaat van wantrouwen kan gecreeert worden in maatschappij (bv: sjoemelen: je
kan niet meer anticiperen op het klimaat van anderen)
• Adequaat functioneren van een samenleving in gevaar brengen
• Leefbaarheid van een maatschappij bemoeilijken
Deviant gedrag kan ook een uitlaatklep zijn:
Bv: 50-dagen we worden toegelaten om eens ‘zot’ te doen, uiteraard gaat het niet over
deviantie in de vorm van criminaliteit, maarde andere vorm mag wel
Functionele gevolgen
• Sociale verandering aankondigen (Durkheim):
Het kan tonen dat er iets moet veranderen in uw maatschappij
Bv: cyber-crime
• Vlotter functioneren van de samenleving
Je bent soms content dat iemand de regeltjes niet volgt, dat men eventjes milder
is omdat het anders veel te lang duurt, dus gaat het vlotter
wat is deviantie?
Door socialisatie internalisering van waarden en normen van een groep zorgt voor stabiliteit
Natuurlijk: afwijking van die normen door bepaalde personen of op bepaalde tijdstippen.
Overtreding van normen leiden tot verontwaardiging, angst of agressie bij andere groepsleden
of leden van samenleving.
• < deviare = “van de weg afwijken”
• = gedrag dat afwijkt van de rest
• Deviant gedrag= gedrag dat de normatieve regels van een groep of maatschappij
overtreedt.
• niet hetzelfde als crimineel, als je op blote voeten naar school komt deviant
• = Gedrag dat normatieve regels van een groep of van een maatschappij overtreedt
• Consensus over waarden en normen in de samenleving
Pas wanneer de norm duidelijk is dan is het ook deviant
Als de norm niet duidelijk is, dan is het zeer moeilijk om te weten wat deviant is
Bv: eerste keer uitgaan – geen uur gekregen – thuis komen rond 4uur
Je moeder is in alle staten en men vindt u deviant MAAR jij kunt zeggen dat de
norm niet duidelijk was dus dan weet je niet wat deviant is
In periodes van snelle verandering met meer waardenpluralisme moeilijker om aan te duiden
welk gedrag deviant is.
• Snelle sociale verandering
Moeilijker
om aan te • Meer Waardenpluralisme
duiden welk
gedrag
• Om normbesef en realiteitsbesef te beschermen
wanneer je jou bedreigd vindt in je status, dan heb je statusangst
mensen met statusangst nog meer de behoefte om te weten wat deviant is om
tot hun realiteitsbesef komen
,7.1 deviantie is relatief
Deviantie is relatief
• H. Becker (1963): “Een handeling op zichzelf is niet deviant, maar wordt deviant
naargelang de reactie van de mensen op de handeling.”
• Wat als deviant beschouwd wordt hangt af van de sociale context:
wat voor de ene groep deviant is, is dat niet noodzakelijk voor de andere groep.
posities die men inneemt binnen de groep kan bepalen of het gedrag als deviant wordt
gezien of niet.
• Gedrag is pas deviant als de omstaanders dit deviant vindt.
Te zien door hun reactie
• 3 factoren zijn bepalend:
• Cultuur
• Tijdstip
• Sociale positie en sociale rol van persoon die deviant gedrag stelt (rol: van
kinderen worden er meer dingen door de vingers gezien - positie: als docent kun
je niet altijd u vrij uit gedragen, je bent gebonden aan normen, als je dat wel bv
zou doen dan zou het deviant zijn)
Deviantie en criminaliteit
• Criminaliteit is een specifieke vorm/onderdeel van deviantie.
• = Overtreden van wetten
• Wordt gesanctioneerd met formele sociale controle (indien zichtbaar)
• Bv. boete, gevangenisstraf
• Niet alle vormen van deviant gedrag zijn criminaliteit!
, • Bv. alternatieve consumptiepatronen zoals aparte kledij.
Sociale gevolgen van deviant gedrag:
Disfunctionele gevolgen( het heeft nadelen voor de samenleving):
• Aanstekelijk werken (bv: spieken)
• Klimaat van wantrouwen kan gecreeert worden in maatschappij (bv: sjoemelen: je
kan niet meer anticiperen op het klimaat van anderen)
• Adequaat functioneren van een samenleving in gevaar brengen
• Leefbaarheid van een maatschappij bemoeilijken
Deviant gedrag kan ook een uitlaatklep zijn:
Bv: 50-dagen we worden toegelaten om eens ‘zot’ te doen, uiteraard gaat het niet over
deviantie in de vorm van criminaliteit, maarde andere vorm mag wel
Functionele gevolgen
• Sociale verandering aankondigen (Durkheim):
Het kan tonen dat er iets moet veranderen in uw maatschappij
Bv: cyber-crime
• Vlotter functioneren van de samenleving
Je bent soms content dat iemand de regeltjes niet volgt, dat men eventjes milder
is omdat het anders veel te lang duurt, dus gaat het vlotter
