Rechtsgeschiedenis hoorcollege 1 (06-09-2021)
Tentamen eerste kans: 2 oktober
Het bestaan van de mens: 3.5 miljoen jaar
Deel van de sociale regels (hoe groot)?
- Ongeschreven regels
- Gewoonte gewoonterecht
- Wetgeving: op zoek naar gezaghebbende bron van rechtsregels; acceptatie
Rond de 18e eeuw kwam men er enigszins achter dat de overheid de wetgeving maakt. Er was een
democratie
Strafrecht rond 18e / 19e eeuw. Daarvoor gingen mensen zelf bepalen wat ze deden met mensen die
een straf begingen (dus op de pijnbank etc.)
Privaatrecht heeft de langste geschiedenis en daar gaan we dus op focussen.
Is een beer een hond?
In dit geval kan je een hond met een beer vergelijken, want als een hond aangelijnd moet
worden dan moet absoluut een beer ook aangelijnd worden. Je weet wat de regels in houdt,
maar je moet ook weten hoe je de regels interpreteert.
Art. 2:53 loslopende honden, algemene plaatselijke verordening Groningen
1. Het is de eigenaar of de houder van een hond verboden die hond te laten verblijven of te
laten lopen binnen de bebouwde kom op de weg zonder dat die hond aangelijnd is.
Art. 6:1 strafbepaling
1. Overtreding van het bij of krachtens deze verordening bepaalde wordt gestraft met
hechtenis van ten hoogste drie maanden of met een geldboete van de tweede categorie
(max. 4.350 euro)
Codificatie: De gedachte dat je de regels alleen maar in de wetboek vindt. Definitie valt terug op
‘Jeremy Benthem’ hij heeft het begrip ‘gemaakt’. Codificatie is gemaakt uit de Latijnse begrippen
‘codex’ = gebonden boek/wetboek en ‘facere’ = maken
Jean Jacques Rousseau 1712-1778. Aan wie in Europa is te danken dat sinds de 18 e eeuw, meerdere
landen het rechtsstelsel zijn gaan codificeren.
Volonte Generate = Algemene wil. Als je burger bent van een land dan sluit je stilzwijgend
een overeenkomst.
Legaliteitsbeginsel: je mag mensen alleen maar bestraffen als er in de wet zoiets is vastgesteld.
Nulla poena, sine previa lege geen straf zonder voorafgaande weg
Cesare beccaria (1738-1794)
Een boek geschreven in 1764 genaamd ‘dei delitti e delle pene’
Montesquieu, de l’esprit des lois = de geest der wetten (1748) een denker die heeft nagedacht over
de beginselen van de rechtsstaat. Wil je dat de macht in een staat goed is dan moet je dat verdelen.
Trias politica
Rechter ‘la bouche de la loi’ = exclusiviteit = materiele volledigheid?
Nee!!
Formele volledigheid d.w.z. enige uitsluitende rechtsbron.
,Wetboek van trypheme:
I. Breng geen nadeel toe aan je buurman
II. Dit goed begrepen hebbende, doe wat je wil
Pierre louijs, les avontures du roy pausole
Wat u niet wilt dat u geschiedt, doe dat ook een ander niet (gulden regel)
Interpretatie
Altijd nodig test duidelijk?; conclusie van interpretatie
- ‘voertuig’ ‘rijden’ people v. Nelson (california Court of Appeal – nov 14,2011)
Is stilstaan rijden?
Als je auto rijdt, mag je niet op je telefoon. Als je bij een rode stoplicht op je telefoon zit, dan wordt
dit ook gezien als ‘rijden’ je neemt namelijk deel aan het verkeer.
Amerikaanse zaken
‘scarcely ant question arises in the United States which does not become, sooner or later, a subject
of judicial debate’
Alexis de Toqueville, democracy in America1831.
Is een tomaat groente of fruit?
In New York, moest je voor de import van groente belasting betalen. Handelaren zeiden dat tomaten
vruchten zijn en dus fruitsoorten. Ze weigerden om belasting te betalen, aangezien een tomaat een
fruit was en geen groente, dit ging door tot de hoogste rechtsgebied (Supreme Court)
Doorslaggevende argument was dat je een tomaat doorgaans niet als dessert eet (wat je met
fruit wel doet) EN DUS is het een groente en geen fruit!
, Hoorcollege 2 08-09-2021
4 juli 1776 ‘the declaration of independence’
Natuurrecht het recht dat met ons aan de mens gegeven is. De ratio
Thomas Paine legt uit in zijn boek waar het natuurrecht voort is gekomen.
Epicurus (342-271 v. Chr.)
De stoa (stoïcijnen) zuilengalerij, Griekenland meestal lekker weer. Alleen zeiden zij, ‘allemaal
leuk en aardig, die spelregels. Alleen stel je voor dat er rare regels worden afgesproken, de enige
vraag of we kunnen bekijken of de regel recht is, is om te kijken naar de spelregels. Dat weten we
voornamelijk van de romeinse filosoof “Marcus Tulius Cissero’ via de geschriften van cissero weten
we de vraagstukken, over wat recht is.
De vraag wat is recht op een andere wijze beantwoorden inhoudelijke toets op los laten, kijken of
de regel billijk is, is dat het geval alleen DAN is het een regel wat behoort tot het recht dit wordt
een materieel rechtsbegrip genoemd. Waarom? Omdat je naar de materie kijkt, naar de inhoud.
Eigendomsoverdracht geschiedt doordat een persoon aan een andere zijn eigendomsrecht op een
bepaalde zaak overdraagt. Derelictie is het prijsgeven van de eigendom van een zaak door deze weg
te gooien met de bedoeling de eigendom te verliezen.
Een weggegooide of gederelinqueerde zaak behoort
aan niemand in eigendom toe en wordt een res nullíus genoemd, een zaak van niemand.
Het corpus betreft de
feitelijke macht en de animus de bedoeling van degene die die feitelijke macht heeft.
Tentamen eerste kans: 2 oktober
Het bestaan van de mens: 3.5 miljoen jaar
Deel van de sociale regels (hoe groot)?
- Ongeschreven regels
- Gewoonte gewoonterecht
- Wetgeving: op zoek naar gezaghebbende bron van rechtsregels; acceptatie
Rond de 18e eeuw kwam men er enigszins achter dat de overheid de wetgeving maakt. Er was een
democratie
Strafrecht rond 18e / 19e eeuw. Daarvoor gingen mensen zelf bepalen wat ze deden met mensen die
een straf begingen (dus op de pijnbank etc.)
Privaatrecht heeft de langste geschiedenis en daar gaan we dus op focussen.
Is een beer een hond?
In dit geval kan je een hond met een beer vergelijken, want als een hond aangelijnd moet
worden dan moet absoluut een beer ook aangelijnd worden. Je weet wat de regels in houdt,
maar je moet ook weten hoe je de regels interpreteert.
Art. 2:53 loslopende honden, algemene plaatselijke verordening Groningen
1. Het is de eigenaar of de houder van een hond verboden die hond te laten verblijven of te
laten lopen binnen de bebouwde kom op de weg zonder dat die hond aangelijnd is.
Art. 6:1 strafbepaling
1. Overtreding van het bij of krachtens deze verordening bepaalde wordt gestraft met
hechtenis van ten hoogste drie maanden of met een geldboete van de tweede categorie
(max. 4.350 euro)
Codificatie: De gedachte dat je de regels alleen maar in de wetboek vindt. Definitie valt terug op
‘Jeremy Benthem’ hij heeft het begrip ‘gemaakt’. Codificatie is gemaakt uit de Latijnse begrippen
‘codex’ = gebonden boek/wetboek en ‘facere’ = maken
Jean Jacques Rousseau 1712-1778. Aan wie in Europa is te danken dat sinds de 18 e eeuw, meerdere
landen het rechtsstelsel zijn gaan codificeren.
Volonte Generate = Algemene wil. Als je burger bent van een land dan sluit je stilzwijgend
een overeenkomst.
Legaliteitsbeginsel: je mag mensen alleen maar bestraffen als er in de wet zoiets is vastgesteld.
Nulla poena, sine previa lege geen straf zonder voorafgaande weg
Cesare beccaria (1738-1794)
Een boek geschreven in 1764 genaamd ‘dei delitti e delle pene’
Montesquieu, de l’esprit des lois = de geest der wetten (1748) een denker die heeft nagedacht over
de beginselen van de rechtsstaat. Wil je dat de macht in een staat goed is dan moet je dat verdelen.
Trias politica
Rechter ‘la bouche de la loi’ = exclusiviteit = materiele volledigheid?
Nee!!
Formele volledigheid d.w.z. enige uitsluitende rechtsbron.
,Wetboek van trypheme:
I. Breng geen nadeel toe aan je buurman
II. Dit goed begrepen hebbende, doe wat je wil
Pierre louijs, les avontures du roy pausole
Wat u niet wilt dat u geschiedt, doe dat ook een ander niet (gulden regel)
Interpretatie
Altijd nodig test duidelijk?; conclusie van interpretatie
- ‘voertuig’ ‘rijden’ people v. Nelson (california Court of Appeal – nov 14,2011)
Is stilstaan rijden?
Als je auto rijdt, mag je niet op je telefoon. Als je bij een rode stoplicht op je telefoon zit, dan wordt
dit ook gezien als ‘rijden’ je neemt namelijk deel aan het verkeer.
Amerikaanse zaken
‘scarcely ant question arises in the United States which does not become, sooner or later, a subject
of judicial debate’
Alexis de Toqueville, democracy in America1831.
Is een tomaat groente of fruit?
In New York, moest je voor de import van groente belasting betalen. Handelaren zeiden dat tomaten
vruchten zijn en dus fruitsoorten. Ze weigerden om belasting te betalen, aangezien een tomaat een
fruit was en geen groente, dit ging door tot de hoogste rechtsgebied (Supreme Court)
Doorslaggevende argument was dat je een tomaat doorgaans niet als dessert eet (wat je met
fruit wel doet) EN DUS is het een groente en geen fruit!
, Hoorcollege 2 08-09-2021
4 juli 1776 ‘the declaration of independence’
Natuurrecht het recht dat met ons aan de mens gegeven is. De ratio
Thomas Paine legt uit in zijn boek waar het natuurrecht voort is gekomen.
Epicurus (342-271 v. Chr.)
De stoa (stoïcijnen) zuilengalerij, Griekenland meestal lekker weer. Alleen zeiden zij, ‘allemaal
leuk en aardig, die spelregels. Alleen stel je voor dat er rare regels worden afgesproken, de enige
vraag of we kunnen bekijken of de regel recht is, is om te kijken naar de spelregels. Dat weten we
voornamelijk van de romeinse filosoof “Marcus Tulius Cissero’ via de geschriften van cissero weten
we de vraagstukken, over wat recht is.
De vraag wat is recht op een andere wijze beantwoorden inhoudelijke toets op los laten, kijken of
de regel billijk is, is dat het geval alleen DAN is het een regel wat behoort tot het recht dit wordt
een materieel rechtsbegrip genoemd. Waarom? Omdat je naar de materie kijkt, naar de inhoud.
Eigendomsoverdracht geschiedt doordat een persoon aan een andere zijn eigendomsrecht op een
bepaalde zaak overdraagt. Derelictie is het prijsgeven van de eigendom van een zaak door deze weg
te gooien met de bedoeling de eigendom te verliezen.
Een weggegooide of gederelinqueerde zaak behoort
aan niemand in eigendom toe en wordt een res nullíus genoemd, een zaak van niemand.
Het corpus betreft de
feitelijke macht en de animus de bedoeling van degene die die feitelijke macht heeft.
