FONETIEK EN PSYCHOLINGUÏSTIEK
2. FONETIEK
• Bestudeert de uitspraak van taal en de perceptie ervan
à Spelling voor geschreven taal = fonetiek voor gesproken taal
• Soorten fonetiek
- articulatorische fonetiek
- Acoustische fonetiek
- Auditieve fonetiek
Ademhaling in rust Ademhaling bij spraak
Cyclus gelijk verdeeld tussen in en uit à 40% in, 60% Groot verschil tussen in en uit à 10% in, 90% uit
uit
Cyclus duurt ongeveer 3s Cyclus en verdeling variabel à Kan gaan van 0,5s in
tot 10s uit (en bij zang nog langer)
Uitademing is passief à Anatomische structuren Bepaalde anatomische structuren werken actief mee
willen beginpositie terug aannemen om luchthoeveelheden constant te houden.
Systemen betrokken bij spraak
• Supraglottaal systeem
• Glottaal systeem
• Subglottaal systeem
2.1 ADEMHALING VOOR SPRAAK
• Actief gecontroleerd
• Ofwel relaxatieneiging tegengaan
• Ofwel relaxatieneiging helpen door extra druk te geven
• Luchtweg:
1
, Werking van de tussenribspieren:
• Mm intercostales ext.: trekken samen, mm interc. Int. Ontspannen à ribben omhoog à borstkas
vergroot à lucht aangezogen
• Mm intercostales int.: trekken samen, mm intercostales externi onspannen à ribben neer à
borstkas verkleint à lucht naar buiten
2.1.1 ADEMVOLUMES
• Lucht die bij elke inademing ververst wordt = +/- 0,5l
Inspiratoire reserve
Expiratoire reserve
Longinhoud bij spraak:
2
, Verschillende ademtypes in rust en bij spraak
o Slikken: sb sluiten en epiglottis klapt over luchtpijp
Spieren van de larynx
Loopt van cricoïd naar thyroïd
• Larynx bekleed met bindweefsel Bovenste vrije rand : stemplooien of
- ! Conus elasticus vocale ligamenten
Spieren van de larynx: intrinsiek
• Stembandopeners
- M cricoarythenoideus posterior
• Stembandsluiters
- M cricoarythenoideus lateralis
- M thyroarythenoideus
- Mm interaythenoidales
• Stembandspanners
- M thyroarythenoideus medialis (= m vocalis)
• Stembandrekker
- M cricothyroideus
M cricoarythenoideus posterior
3
2. FONETIEK
• Bestudeert de uitspraak van taal en de perceptie ervan
à Spelling voor geschreven taal = fonetiek voor gesproken taal
• Soorten fonetiek
- articulatorische fonetiek
- Acoustische fonetiek
- Auditieve fonetiek
Ademhaling in rust Ademhaling bij spraak
Cyclus gelijk verdeeld tussen in en uit à 40% in, 60% Groot verschil tussen in en uit à 10% in, 90% uit
uit
Cyclus duurt ongeveer 3s Cyclus en verdeling variabel à Kan gaan van 0,5s in
tot 10s uit (en bij zang nog langer)
Uitademing is passief à Anatomische structuren Bepaalde anatomische structuren werken actief mee
willen beginpositie terug aannemen om luchthoeveelheden constant te houden.
Systemen betrokken bij spraak
• Supraglottaal systeem
• Glottaal systeem
• Subglottaal systeem
2.1 ADEMHALING VOOR SPRAAK
• Actief gecontroleerd
• Ofwel relaxatieneiging tegengaan
• Ofwel relaxatieneiging helpen door extra druk te geven
• Luchtweg:
1
, Werking van de tussenribspieren:
• Mm intercostales ext.: trekken samen, mm interc. Int. Ontspannen à ribben omhoog à borstkas
vergroot à lucht aangezogen
• Mm intercostales int.: trekken samen, mm intercostales externi onspannen à ribben neer à
borstkas verkleint à lucht naar buiten
2.1.1 ADEMVOLUMES
• Lucht die bij elke inademing ververst wordt = +/- 0,5l
Inspiratoire reserve
Expiratoire reserve
Longinhoud bij spraak:
2
, Verschillende ademtypes in rust en bij spraak
o Slikken: sb sluiten en epiglottis klapt over luchtpijp
Spieren van de larynx
Loopt van cricoïd naar thyroïd
• Larynx bekleed met bindweefsel Bovenste vrije rand : stemplooien of
- ! Conus elasticus vocale ligamenten
Spieren van de larynx: intrinsiek
• Stembandopeners
- M cricoarythenoideus posterior
• Stembandsluiters
- M cricoarythenoideus lateralis
- M thyroarythenoideus
- Mm interaythenoidales
• Stembandspanners
- M thyroarythenoideus medialis (= m vocalis)
• Stembandrekker
- M cricothyroideus
M cricoarythenoideus posterior
3
