Lore De Moor 2021 - 2022
Inhoud
hoofdstuk 1: ondervoeding ..................................................................................................................... 2
Hoofdstuk 2: kauw en slikproblemen.................................................................................................... 30
Hoofdstuk 3: oncologie ......................................................................................................................... 40
Hoofdstuk 4: immunodeficiëntie .......................................................................................................... 64
Hoofdstuk 5: nierlijden .......................................................................................................................... 70
Hoofdstuk 6: leverlijden ........................................................................................................................ 96
Hoofdstuk 7: voedselovergevoeligheden ............................................................................................ 112
Hoofdstuk 8: BZL espen guidelines...................................................................................................... 127
Dementie ......................................................................................................................................... 127
Neurologie ....................................................................................................................................... 130
1
Oplossingen examenvragen toegepaste dieetleer 3
,Lore De Moor 2021 - 2022
HOOFDSTUK 1: ONDERVOEDING
1. Voorbeeld mini casus (integratie verschillende screeningtools)
a. Linda is 56 jaar en werd opgenomen in het ziekenhuis met acute pancreatitis. Het herstel in
het ziekenhuis verloopt niet vlot. De hoofdverpleegkundige beslist om Linda te laten
screenen op ondervoeding. Welk screeninginstrument is in deze situatie het meest geschikt?
NRS-2002
= Nutritional Risk Screening 2002
Goedgekeurd door ESPEN
Opmerking: niet ideaal voor geriatrische patiënten omdat ze rekening houden met LL en LG
(BMI) maar niet met de mate van het spierverlies => sarcopenie.
1. Initiële screening
• BMI <20,5?
• Gewichtsverlies laatste 3 maanden?
• Eetlust verminderd?
• Ziekte ernstig?
Indien min. 1 keer ja naar tweede fase
2. Evaluatie voedingsrisico
• Graad ziekte
• Graad gewichtsverlies
Indien > 70 jaar score +1
Resultaten
Score 3 of hoger: risicopatiënt en een voedingsplan is noodzakelijk
Score < 3: wekelijks screenen
In deze situatie is de NRS-2002 de beste omdat dit de voorkeur krijgt binnen de ziekenhuizen.
Het geeft een vlotte en snelle inschatting van ondervoeding. Het houdt zowel rekening met de
ernst van de ziekte als de voedingstoestand.
b. Linda is 78 jaar en werd opgenomen in het ziekenhuis met een acute pancreatitis. Het herstel
in het ziekenhuis verloopt niet vlot. De hoofdverpleegkundige beslist om Linda te laten
screenen op ondervoeding. Welk screeninginstrument is in deze situatie het meest geschikt?
MNA
= Mini Nutritional Assessment
18 vragen rond verschillende topic zoals:
• Mobiliteit
• Psychologische stress
• Neurposychologische problemen
• Vocht inname
• Groenten en fruit
• Eiwitinname
• Gewichtsverlies
2
Oplossingen examenvragen toegepaste dieetleer 3
,Lore De Moor 2021 - 2022
• Eetlust
• Kuitomtrek
• Bovenarmomtrek
• Woonplaats
• Hoeveelheid medicatie
• Decubitus
• Oordeel patiënt
Resultaten
24 - 30 punten: normale VT
17 - 23,5 punten: risico ondervoeding
< 17 punten: ondervoeding
In deze situatie is de MNA de beste keuze omdat Linda een geriatrische patiënt is, de NRS-2002
niet ideaal is voor deze populatie. Deze maakt gebruik van LL en LG (BMI) en niet met het
spierverlies waardoor er geen screening op sarcopenie gedaan wordt. De voorkeur van
screeningtools bij geriatrische patiënten gaat uit naar de MNA. Deze is goedgekeurd door
ESPEN. Mogelijks gaat dit een te uitgebreide vragenlijst zijn voor in het ZH af te nemen, daarom
kan de MNA-SF ook zeker en vast gebruikt worden. Dit is de kortere versie van de MNA.
c. Georges is 80 jaar en na het overlijden van zijn vrouw koos hij ervoor om te blijven wonen op
hun boerderij. Herinneringen ophalen en genieten van de omgeving zijn voor Georges een
echte opsteker. Sinds kort is er, op aandringen van zijn familie, gekozen voor familiehulp voor
de huishoudelijke taken. De laatste maand toont Georges echter een verzwakte indruk en
geeft de huisarts het advies aan de thuisverpleegkundige om te screenen op ondervoeding.
Welk screeninginstrument is in deze situatie het meest geschikt?
MNA-SF
= Mini Nutritional Assessment Short Form
6 vragen rond volgende topics:
• Mobiliteit
• Psychologische stress
• Neuropsychologische problemen
• Voedselinname/eetlust
• Gewichtsverlies
• BMI of kuitomtrek
Resultaten
12 - 14 punten: normale voedingstoestand
8 - 11 punten: risico ondervoeding
< 8 punten: ondervoeding
In deze situatie gaat indien mogelijk mijn voorkeur uit naar de kuitomtrek ipv het BMI. Omdat
het BMI enkel rekening houdt met LL en LG en niet met het spierverlies. Aan de hand van de
kuitomtrek kan het spierverlies (sarcopenie) ook geëvalueerd worden.
3
Oplossingen examenvragen toegepaste dieetleer 3
, Lore De Moor 2021 - 2022
Deze screeningtool krijgt de voorkeur bij geriatrische patiënten in de ambulante setting. De
thuisverpleegkundige kan makkelijk en snel deze screeningstool afnemen bij Georges en een
beeld krijgen van de OV. Ik zou in deze situatie geen gebruik maken van de MNA-Self omdat
Georges een verzwakte indruk geeft waardoor deze misschien een vertekend beeld zouden
geven. Mocht de thuisverpleegkundige toch vinden dat deze screening te veel tijd in beslag
neemt zou ze een SNAQ65+ kunnen gebruiken omdat deze slechts drie vragen bevat. Echter
wordt deze voornamelijk gebruikt in Nederland en is de MNA goedgekeurd door ESPEN.
d. Julie een studente van 18 jaar werd opgenomen in het ziekenhuis met een acute hepatitis.
Daar het herstel niet zo goed verloopt en de voedselintake hierdoor minimaal is, wordt er
geadviseerd te screenen op ondervoeding. Welk screeninginstrument is in deze situatie het
meest geschikt?
NRS-2002
= Nutritional Risk Screening 2002
Goedgekeurd door ESPEN
1. Initiële screening
• BMI <20,5?
• Gewichtsverlies laatste 3 maanden?
• Eetlust verminderd?
• Ziekte ernstig?
Indien min. 1 keer ja naar tweede fase
2. Evaluatie voedingsrisico
• Graad ziekte
• Graad gewichtsverlies
Indien > 70 jaar score +1
Resultaten
Score 3 of hoger: risicopatiënt en een voedingsplan is noodzakelijk
Score < 3: wekelijks screenen
In deze situatie is de NRS-2002 de beste omdat dit de voorkeur krijgt binnen de ziekenhuizen.
Het geeft een vlotte en snelle inschatting van ondervoeding. Het houdt zowel rekening met de
ernst van de ziekte als de voedingstoestand.
Julie is net 18 jaar geworden dus een screeningtool voor kinderen zoals bv. STRONGkids Nutricia
is niet meer van toepassing. Volgens ESPEN is er ook nog geen consensus rond screeningtools
op ondervoeding bij kinderen. VDiTO spreekt dit echter tegen en vindt dat screening op een
gestructureerde manier ook bij kinderen een belangrijk onderdeel is van de behandeling.
e. Yvette is 84 jaar en met spoed in het ziekenhuis binnen gebracht wegens een heupfractuur.
Ze is gestruikeld over haar badkamertapijt en heeft hierbij een breuk in de heup. Yvette wordt
bij een eerste screening, zoals het protocol zegt, ook meteen gescreend op ondervoeding.
Welk screeninginstrument is in deze situatie het meest geschikt?
4
Oplossingen examenvragen toegepaste dieetleer 3
Inhoud
hoofdstuk 1: ondervoeding ..................................................................................................................... 2
Hoofdstuk 2: kauw en slikproblemen.................................................................................................... 30
Hoofdstuk 3: oncologie ......................................................................................................................... 40
Hoofdstuk 4: immunodeficiëntie .......................................................................................................... 64
Hoofdstuk 5: nierlijden .......................................................................................................................... 70
Hoofdstuk 6: leverlijden ........................................................................................................................ 96
Hoofdstuk 7: voedselovergevoeligheden ............................................................................................ 112
Hoofdstuk 8: BZL espen guidelines...................................................................................................... 127
Dementie ......................................................................................................................................... 127
Neurologie ....................................................................................................................................... 130
1
Oplossingen examenvragen toegepaste dieetleer 3
,Lore De Moor 2021 - 2022
HOOFDSTUK 1: ONDERVOEDING
1. Voorbeeld mini casus (integratie verschillende screeningtools)
a. Linda is 56 jaar en werd opgenomen in het ziekenhuis met acute pancreatitis. Het herstel in
het ziekenhuis verloopt niet vlot. De hoofdverpleegkundige beslist om Linda te laten
screenen op ondervoeding. Welk screeninginstrument is in deze situatie het meest geschikt?
NRS-2002
= Nutritional Risk Screening 2002
Goedgekeurd door ESPEN
Opmerking: niet ideaal voor geriatrische patiënten omdat ze rekening houden met LL en LG
(BMI) maar niet met de mate van het spierverlies => sarcopenie.
1. Initiële screening
• BMI <20,5?
• Gewichtsverlies laatste 3 maanden?
• Eetlust verminderd?
• Ziekte ernstig?
Indien min. 1 keer ja naar tweede fase
2. Evaluatie voedingsrisico
• Graad ziekte
• Graad gewichtsverlies
Indien > 70 jaar score +1
Resultaten
Score 3 of hoger: risicopatiënt en een voedingsplan is noodzakelijk
Score < 3: wekelijks screenen
In deze situatie is de NRS-2002 de beste omdat dit de voorkeur krijgt binnen de ziekenhuizen.
Het geeft een vlotte en snelle inschatting van ondervoeding. Het houdt zowel rekening met de
ernst van de ziekte als de voedingstoestand.
b. Linda is 78 jaar en werd opgenomen in het ziekenhuis met een acute pancreatitis. Het herstel
in het ziekenhuis verloopt niet vlot. De hoofdverpleegkundige beslist om Linda te laten
screenen op ondervoeding. Welk screeninginstrument is in deze situatie het meest geschikt?
MNA
= Mini Nutritional Assessment
18 vragen rond verschillende topic zoals:
• Mobiliteit
• Psychologische stress
• Neurposychologische problemen
• Vocht inname
• Groenten en fruit
• Eiwitinname
• Gewichtsverlies
2
Oplossingen examenvragen toegepaste dieetleer 3
,Lore De Moor 2021 - 2022
• Eetlust
• Kuitomtrek
• Bovenarmomtrek
• Woonplaats
• Hoeveelheid medicatie
• Decubitus
• Oordeel patiënt
Resultaten
24 - 30 punten: normale VT
17 - 23,5 punten: risico ondervoeding
< 17 punten: ondervoeding
In deze situatie is de MNA de beste keuze omdat Linda een geriatrische patiënt is, de NRS-2002
niet ideaal is voor deze populatie. Deze maakt gebruik van LL en LG (BMI) en niet met het
spierverlies waardoor er geen screening op sarcopenie gedaan wordt. De voorkeur van
screeningtools bij geriatrische patiënten gaat uit naar de MNA. Deze is goedgekeurd door
ESPEN. Mogelijks gaat dit een te uitgebreide vragenlijst zijn voor in het ZH af te nemen, daarom
kan de MNA-SF ook zeker en vast gebruikt worden. Dit is de kortere versie van de MNA.
c. Georges is 80 jaar en na het overlijden van zijn vrouw koos hij ervoor om te blijven wonen op
hun boerderij. Herinneringen ophalen en genieten van de omgeving zijn voor Georges een
echte opsteker. Sinds kort is er, op aandringen van zijn familie, gekozen voor familiehulp voor
de huishoudelijke taken. De laatste maand toont Georges echter een verzwakte indruk en
geeft de huisarts het advies aan de thuisverpleegkundige om te screenen op ondervoeding.
Welk screeninginstrument is in deze situatie het meest geschikt?
MNA-SF
= Mini Nutritional Assessment Short Form
6 vragen rond volgende topics:
• Mobiliteit
• Psychologische stress
• Neuropsychologische problemen
• Voedselinname/eetlust
• Gewichtsverlies
• BMI of kuitomtrek
Resultaten
12 - 14 punten: normale voedingstoestand
8 - 11 punten: risico ondervoeding
< 8 punten: ondervoeding
In deze situatie gaat indien mogelijk mijn voorkeur uit naar de kuitomtrek ipv het BMI. Omdat
het BMI enkel rekening houdt met LL en LG en niet met het spierverlies. Aan de hand van de
kuitomtrek kan het spierverlies (sarcopenie) ook geëvalueerd worden.
3
Oplossingen examenvragen toegepaste dieetleer 3
, Lore De Moor 2021 - 2022
Deze screeningtool krijgt de voorkeur bij geriatrische patiënten in de ambulante setting. De
thuisverpleegkundige kan makkelijk en snel deze screeningstool afnemen bij Georges en een
beeld krijgen van de OV. Ik zou in deze situatie geen gebruik maken van de MNA-Self omdat
Georges een verzwakte indruk geeft waardoor deze misschien een vertekend beeld zouden
geven. Mocht de thuisverpleegkundige toch vinden dat deze screening te veel tijd in beslag
neemt zou ze een SNAQ65+ kunnen gebruiken omdat deze slechts drie vragen bevat. Echter
wordt deze voornamelijk gebruikt in Nederland en is de MNA goedgekeurd door ESPEN.
d. Julie een studente van 18 jaar werd opgenomen in het ziekenhuis met een acute hepatitis.
Daar het herstel niet zo goed verloopt en de voedselintake hierdoor minimaal is, wordt er
geadviseerd te screenen op ondervoeding. Welk screeninginstrument is in deze situatie het
meest geschikt?
NRS-2002
= Nutritional Risk Screening 2002
Goedgekeurd door ESPEN
1. Initiële screening
• BMI <20,5?
• Gewichtsverlies laatste 3 maanden?
• Eetlust verminderd?
• Ziekte ernstig?
Indien min. 1 keer ja naar tweede fase
2. Evaluatie voedingsrisico
• Graad ziekte
• Graad gewichtsverlies
Indien > 70 jaar score +1
Resultaten
Score 3 of hoger: risicopatiënt en een voedingsplan is noodzakelijk
Score < 3: wekelijks screenen
In deze situatie is de NRS-2002 de beste omdat dit de voorkeur krijgt binnen de ziekenhuizen.
Het geeft een vlotte en snelle inschatting van ondervoeding. Het houdt zowel rekening met de
ernst van de ziekte als de voedingstoestand.
Julie is net 18 jaar geworden dus een screeningtool voor kinderen zoals bv. STRONGkids Nutricia
is niet meer van toepassing. Volgens ESPEN is er ook nog geen consensus rond screeningtools
op ondervoeding bij kinderen. VDiTO spreekt dit echter tegen en vindt dat screening op een
gestructureerde manier ook bij kinderen een belangrijk onderdeel is van de behandeling.
e. Yvette is 84 jaar en met spoed in het ziekenhuis binnen gebracht wegens een heupfractuur.
Ze is gestruikeld over haar badkamertapijt en heeft hierbij een breuk in de heup. Yvette wordt
bij een eerste screening, zoals het protocol zegt, ook meteen gescreend op ondervoeding.
Welk screeninginstrument is in deze situatie het meest geschikt?
4
Oplossingen examenvragen toegepaste dieetleer 3
