Empirische cyclus als formeel model van
diagnostisch handelen
1 Inleiding
Hulpverlening heeft diagnostiek nodig om te vermijden dat men teveel het eigen
referentiekader gebruikt. Dit kan leiden tot oordeelsfouten met als gevolg de niet
meest adequate interventie. De oplossing hiervoor is systematisch werken tijdens
het diagnostisch proces.
2 Empirische cyclus als basis van formele modellen …
De empirische cyclus beschouwt het diagnostisch proces als wetenschappelijk
onderzoek.
hypothese
onduidelijkheid hypothese hypothese
weerhouden of
in theorie formuleren toetsen
verwerpen
De empirische cyclus legt de diagnosticus de volgende
stappen op:
» Observatie:
De diagnosticus moet eerst informatie verzamelen. Dit vraagt goede gespreks- en
observatievaardigheden. De diagnosticus moet op empatische wijze erkenning
geven aan de patiënten en kan dan pas een hulpverleningsrelatie uitbouwen
waarin ze open met elkaar kunnen praten. Men moet ook oog hebben voor niet-
verbale informatie.
» Inductie:
Bij het formuleren van een hypothese is het belangrijk om een goede theoretische
achtergrond te hebben om verschillende theorieën met elkaar in verband te kunnen
brengen en zo tot zinvolle diagnostische hypothesen te komen.
» Deductie:
Wanneer de hypothese is opgesteld, moet men de hypothese toetsen. Hierbij zijn 2
dingen belangrijk:
1
diagnostisch handelen
1 Inleiding
Hulpverlening heeft diagnostiek nodig om te vermijden dat men teveel het eigen
referentiekader gebruikt. Dit kan leiden tot oordeelsfouten met als gevolg de niet
meest adequate interventie. De oplossing hiervoor is systematisch werken tijdens
het diagnostisch proces.
2 Empirische cyclus als basis van formele modellen …
De empirische cyclus beschouwt het diagnostisch proces als wetenschappelijk
onderzoek.
hypothese
onduidelijkheid hypothese hypothese
weerhouden of
in theorie formuleren toetsen
verwerpen
De empirische cyclus legt de diagnosticus de volgende
stappen op:
» Observatie:
De diagnosticus moet eerst informatie verzamelen. Dit vraagt goede gespreks- en
observatievaardigheden. De diagnosticus moet op empatische wijze erkenning
geven aan de patiënten en kan dan pas een hulpverleningsrelatie uitbouwen
waarin ze open met elkaar kunnen praten. Men moet ook oog hebben voor niet-
verbale informatie.
» Inductie:
Bij het formuleren van een hypothese is het belangrijk om een goede theoretische
achtergrond te hebben om verschillende theorieën met elkaar in verband te kunnen
brengen en zo tot zinvolle diagnostische hypothesen te komen.
» Deductie:
Wanneer de hypothese is opgesteld, moet men de hypothese toetsen. Hierbij zijn 2
dingen belangrijk:
1
