MSK 1 theorie
2019-2020
Revalidatiewetenschappen en
kinesitherapie
Kaat Francken
,Schouder
1 Inleiding
Een normale schouderfunctie vereist een goede werking van de betrokken gewrichten:
- Art. Glenohumerale
- Art. Suprahumerale
- Art. Acromioclavicularis
- Art. Scapulothoracalis
- Art. sternoclavicularis
- Art. Sternocostalis
- Art. Costovertebrales
Schouderpijn in de 3de meest voorkomende musculoskeletale klacht waar patiënten mee
naar de dokter stappen. Van al deze klachten komen rotator-cuff gerelateerde klachten het
meeste voor.
2 Subacromiale pijn
2.1 Wat is SAPS
Naamgeving:
- Schouder impingement syndroom.
- Painful arc syndrome.
- Supraspinatus syndrome.
- Subacromial impingement syndrome.
- Swimmer’s shoulder.
- Thrower’s shoulder.
- Subacromiaal pijnsyndroom.
SAPS is de meest voorkomende schouderaandoening waarmee patiënten medisch advies
komen vragen.
SAPS is gekenmerkt door een vage pijn rondom de schouder die in sommige gevallen
uitstraalt tot aan de elleboog.
SAPS wordt beschreven als een inklemming van de rotatorcuff onder het dak van de
schouder, lig. Coracoacromiale en het voorste 1/3de deel van het acromion.
De rotatorcuff moet door een smalle ruimte tussen het acromion en de humeruskop =
subacromiale ruimte.
SAPS wordt dus veroorzaakt door een vernauwing van deze ruimte.
Deze aandoening wordt beschreven als het schouder impingement syndroom.
De meest voorkomende therapie is dus het vergroten van deze ruimte.
1
,SAPS kan verschillende oorzaken hebben:
- Overbelasting van de rotarcuff, van de pezen die in de subacromiale ruimte lopen.
- Verzwakking van de rotatorcuff.
- Schouderinstabiliteit.
- Posterieure kapselstijfheid.
- Posturaal verval of scapula dyskinesie
- Afwijkingen in het acromioclaviculair gewricht.
De uitlopende aard van de mogelijke mechanismen bewijst dat SAPS eerder een heterogeen
syndroom is.
De subacromiale ruimte wordt te klein doordat de bovengrens naar onder komt, de
ondergrens naar boven komt of beide grenzen dichten naar elkaar toe bewegen.
Dalen van de bovengrens:
- Positiewijziging van het acromion bewegingsstoornis van de scapula.
- Ongeschikte vorm van het acromion.
Structuren die in het geval van SAPS het meest zijn aangedaan:
- Pees van de M. supraspinatus.
- Pees van de M. biceps brachii caput longum.
- Bursa subacromiale/subdeltoidea
- Craniaal deel van het kapsel.
Er is relatief weinig ruimte tussen de humeruskop en het schouderdak. Deze ruimte wordt
nog kleiner wanneer we onze arm zijwaarts heffen. Tussen 60° en 120° is de ruimte het
kleinste. In het klinisch onderzoek komt daarom ook vaak terug dat dit een ‘painful arc’ is.
Een andere rede voor deze painful arc is dat de rotatorcuff hier het hards wordt belast. De
klachten gaan hier dus het meest uitgesproken zijn.
Er zijn 2 soorten impingement:
- Primair = tensile
Er is een overbalsting van een pees die daardoor gaat ontsteken en dus gaat
zwellen. De pees wordt dikker en de ruimte wordt relatief verkleint.
- Secundair = compressive
De ruimte wordt verkleind doordat de grenzen dichter naar elkaar bewegen (vb.
door posturaal verval).
Bij onze patiënten gaat het vooral over het primair probleem.
2
, 2.2 Oorzaken
2.2.1 Overbelasting van pezen in de subacromiale ruimte (M.
supraspinatus en M. biceps brachii caput longum)
Overbelasting = is het overmatige gebruiken of fout gebruiken van normale structuren.
We zien dit vooral bij:
- Zwemmers
- Werpers
- Sedentaire personen die plots bovenhoofdse bewegingen uitvoeren.
druk in de
overbelasting ontsteking zwelling subacromiale ruimte
stijgt
2.2.2 Zwakte van de rotatorcuffmusculatuur
De belangrijkste taak van de rotatorcuff is het stabiliseren van caput humeri in cavitas
glenoidalis:
- Mediaal gerichte component = caput in de cavitas glenoidalis trekken
Gewrichtscompressie.
- Caudaal gerichte component = caput naar caudaal trekken om zo de opwaartse
verplaatsing van de M. deltoideus tegen te gaan tijdens de elevatie (niet de M.
sipraspinatus).
- De musculotendineuze overgangen worden beschouwd als extra ligamenten.
Zwakte of vermoeidheid van de rotatorcuff kan zorgen voor een verminderde neerwaartse
kracht waardoor de subacromiale structuren worden gecomprimeerd en overbelast.
2.2.3 Instabiliteit
Wanneer de actieve en passieve stabilisatoren niet optimaal werken spreken we van een
instabiliteit.
De patiënt is niet in staat om de translatie van de humeruskop te controleren in een
dynamische situatie.
Instabiliteit zorgt dus voor een te grote verplaatsing van caput humeri. Dit kan leiden tot een
inklemming van de subacromiale structuren en overbelasting van de rotatorcuff.
2.2.4 Posterieure kapselstijfheid
Dit leidt tot een craniale verplaatsing van caput humeri tijdens de elevatie van de arm. Dit
kan zorgen voor een inklemming van de subacromiale structuren.
3
2019-2020
Revalidatiewetenschappen en
kinesitherapie
Kaat Francken
,Schouder
1 Inleiding
Een normale schouderfunctie vereist een goede werking van de betrokken gewrichten:
- Art. Glenohumerale
- Art. Suprahumerale
- Art. Acromioclavicularis
- Art. Scapulothoracalis
- Art. sternoclavicularis
- Art. Sternocostalis
- Art. Costovertebrales
Schouderpijn in de 3de meest voorkomende musculoskeletale klacht waar patiënten mee
naar de dokter stappen. Van al deze klachten komen rotator-cuff gerelateerde klachten het
meeste voor.
2 Subacromiale pijn
2.1 Wat is SAPS
Naamgeving:
- Schouder impingement syndroom.
- Painful arc syndrome.
- Supraspinatus syndrome.
- Subacromial impingement syndrome.
- Swimmer’s shoulder.
- Thrower’s shoulder.
- Subacromiaal pijnsyndroom.
SAPS is de meest voorkomende schouderaandoening waarmee patiënten medisch advies
komen vragen.
SAPS is gekenmerkt door een vage pijn rondom de schouder die in sommige gevallen
uitstraalt tot aan de elleboog.
SAPS wordt beschreven als een inklemming van de rotatorcuff onder het dak van de
schouder, lig. Coracoacromiale en het voorste 1/3de deel van het acromion.
De rotatorcuff moet door een smalle ruimte tussen het acromion en de humeruskop =
subacromiale ruimte.
SAPS wordt dus veroorzaakt door een vernauwing van deze ruimte.
Deze aandoening wordt beschreven als het schouder impingement syndroom.
De meest voorkomende therapie is dus het vergroten van deze ruimte.
1
,SAPS kan verschillende oorzaken hebben:
- Overbelasting van de rotarcuff, van de pezen die in de subacromiale ruimte lopen.
- Verzwakking van de rotatorcuff.
- Schouderinstabiliteit.
- Posterieure kapselstijfheid.
- Posturaal verval of scapula dyskinesie
- Afwijkingen in het acromioclaviculair gewricht.
De uitlopende aard van de mogelijke mechanismen bewijst dat SAPS eerder een heterogeen
syndroom is.
De subacromiale ruimte wordt te klein doordat de bovengrens naar onder komt, de
ondergrens naar boven komt of beide grenzen dichten naar elkaar toe bewegen.
Dalen van de bovengrens:
- Positiewijziging van het acromion bewegingsstoornis van de scapula.
- Ongeschikte vorm van het acromion.
Structuren die in het geval van SAPS het meest zijn aangedaan:
- Pees van de M. supraspinatus.
- Pees van de M. biceps brachii caput longum.
- Bursa subacromiale/subdeltoidea
- Craniaal deel van het kapsel.
Er is relatief weinig ruimte tussen de humeruskop en het schouderdak. Deze ruimte wordt
nog kleiner wanneer we onze arm zijwaarts heffen. Tussen 60° en 120° is de ruimte het
kleinste. In het klinisch onderzoek komt daarom ook vaak terug dat dit een ‘painful arc’ is.
Een andere rede voor deze painful arc is dat de rotatorcuff hier het hards wordt belast. De
klachten gaan hier dus het meest uitgesproken zijn.
Er zijn 2 soorten impingement:
- Primair = tensile
Er is een overbalsting van een pees die daardoor gaat ontsteken en dus gaat
zwellen. De pees wordt dikker en de ruimte wordt relatief verkleint.
- Secundair = compressive
De ruimte wordt verkleind doordat de grenzen dichter naar elkaar bewegen (vb.
door posturaal verval).
Bij onze patiënten gaat het vooral over het primair probleem.
2
, 2.2 Oorzaken
2.2.1 Overbelasting van pezen in de subacromiale ruimte (M.
supraspinatus en M. biceps brachii caput longum)
Overbelasting = is het overmatige gebruiken of fout gebruiken van normale structuren.
We zien dit vooral bij:
- Zwemmers
- Werpers
- Sedentaire personen die plots bovenhoofdse bewegingen uitvoeren.
druk in de
overbelasting ontsteking zwelling subacromiale ruimte
stijgt
2.2.2 Zwakte van de rotatorcuffmusculatuur
De belangrijkste taak van de rotatorcuff is het stabiliseren van caput humeri in cavitas
glenoidalis:
- Mediaal gerichte component = caput in de cavitas glenoidalis trekken
Gewrichtscompressie.
- Caudaal gerichte component = caput naar caudaal trekken om zo de opwaartse
verplaatsing van de M. deltoideus tegen te gaan tijdens de elevatie (niet de M.
sipraspinatus).
- De musculotendineuze overgangen worden beschouwd als extra ligamenten.
Zwakte of vermoeidheid van de rotatorcuff kan zorgen voor een verminderde neerwaartse
kracht waardoor de subacromiale structuren worden gecomprimeerd en overbelast.
2.2.3 Instabiliteit
Wanneer de actieve en passieve stabilisatoren niet optimaal werken spreken we van een
instabiliteit.
De patiënt is niet in staat om de translatie van de humeruskop te controleren in een
dynamische situatie.
Instabiliteit zorgt dus voor een te grote verplaatsing van caput humeri. Dit kan leiden tot een
inklemming van de subacromiale structuren en overbelasting van de rotatorcuff.
2.2.4 Posterieure kapselstijfheid
Dit leidt tot een craniale verplaatsing van caput humeri tijdens de elevatie van de arm. Dit
kan zorgen voor een inklemming van de subacromiale structuren.
3
