VI.4.3. Een gevalstudie: de wederzijdse erkenning van vrijheidsstraffen
Binnen de Europese Unie wordt de wederzijdse erkenning van vrijheidsbenemende straffen en
maatregelen geregeld in het kaderbesluit van 2008/909/JBZ van november 2008, dat in het
Belgische recht werd omgezet door de Wet Erkenning Vrijheidsbenemende straffen van 15 mei
2012. De tenuitvoerlegging in België van een vrijheidsbenemende straf of maatregel opgelegd
in een andere lidstaat van de Europese Unie.
1. De reikwijdte van het beginsel van wederzijdse erkenning van vrijheidsbenemende
straffen en maatregelen
- Sinds de Europese Raad te Tampere van 1999 wordt het beginsel van wederzijdse
erkenning van rechterlijke beslissingen in strafzaken beschouwd als hoeksteen van de
justitiële samenwerking in strafzaken binnen de Europese Unie (art. 82 lid 1 VWEU).
- De Wet Erkenning Vrijheidsbenemende straffen kan worden toegepast ingeval er sprake
is van een onherroepelijke beslissing of beschikking waarbij een rechtscollege uit een
lidstaat van de Europese Unie (beslissingsstaat) een vrijheidsbenemende straf of
maatregel heeft opgelegd en deze sanctie op het gebied van een andere lidstaat van de
Europese Unie (tenuitvoerleggingsstaat) ten uitvoer moet worden gelegd.
• Uitgangspunt: dat de beslissingsstaat het betrokken vonnis met
bijhorend certificaat slechts aan de tenuitvoerleggingsstaat kan
toezenden indien de tenuitvoerlegging van de sanctie door
laatstgenoemde staat de reclassering en de maatschappelijke re-
integratie van de gevonniste persoon ten goede zal komen
• Vereist dat de gevonniste persoon zich in de beslissingsstaat
(gedetineerde die na erkenning door Belgische autoriteiten naar
België wordt overgebracht) of tenuitvoerleggingsstaat (een in de
beslissingsstaat gevonniste persoon die zich inmiddels in België
bevindt, waarbij het niet noodzakelijk is dat de betrokkene al van
zijn vrijheid werd beroofd) bevindt
• Wederzijdse erkenning geldt immers ook voor definitief
veroordeelde personen die vooralsnog niet werden opgesloten
• Nationaliteit niet relevant. Kan dus ook voor onderdanen van
niet-EU-lidstaten die in België of in een andere lidstaat worden
veroordeeld. à vereist dat betrokkene een voldoende sterke band
heeft met de tenuitvoerleggingsstaat bv. familie
- Beslissingsstaat beoordeelt autonoom of het wenselijk is om een vonnis houdende een
vrijheidsbenemende straf of maatregel in België te laten erkennen,
• Gevonniste kan verzoeken om straf in België te ondergaan, niet
afdwingen
• België kan ook verzoeken (meestal op vraag van gevonniste),
maar niet afdwingen
• Vaak zal het gaan om een gemengde straf (vrijheidsbenemende
straf en geldboete of verbeurdverklaring)
o Ook indien geldboete nog niet betaald is of vbv nog niet
is uitgevoerd, kan beslissingsstaat de het vonnis aan
België overmaken
1
, - De Wet Erkenning Vrijheidsbenemende straffen vervangt wet 23 mei 1990 mbt
tenuitvoerlegging van vrijheidsbenemende straffen of maatregelen
• Slaat niet op vonnissen tot voorwaardelijke opschorting of
voorwaardelijke invrijheidsstelling à dat wordt geregeld door
wet 21 mei 2013
• De overbrenging van veroordeelden tussen België en niet-EU-
lidstaten wordt nog steeds geregeld door wet 23 mei 1990
- Beginsel van wederzijds erkenning geldt tot op zekere hoogte. Hierbij wordt een
onderscheid gemaakt tussen de gevallen waarin geen voorafgaand akkoord van de
tenuitvoerleggingsstaat vereist is en de gevallen waarin dergelijk akkoord wel
noodzakelijk is.
• Zonder voorafgaand akkoord geldt voor België als
tenuitvoerleggingsstaat wanneer de gevonniste een Belgische
onderdaan is
• Vereist dat betrokkene zijn woonplaats in België heeft
• Instemming betrokken persoon niet vereist (<reclassering en re-
integratie)
• Rekening houden met niet-erkenning of niet-tenuitvoerlegging
van beslissingen
o 11 verplichte weigeringsgronden art. 11 §1 en 12 Wet
Erkenning Vrijheidsbenemende Straffen
o 5 facultatieve weigeringsgronden art. 13 § 1 Wet
Erkenning Vrijheidsbenemende Straffen
• Met voorafgaand akkoord: akkoord Minister van Justitie en
instemming betrokkene
o Minister van Justitie: discretionaire bevoegdheid
o Art. 10 Wet Erkenning Vrijheidsbenemende Straffen:
beslissingsstaat op de hoogte brengen, geen
motiveringsplicht en geen beoordelingscriteria
o Centrale Autoriteit Internationale Samenwerking in
Strafzaken (CAISIS) kan aan justitiehuizen vragen voor
voorlichtingsverslag of maatschappelijk onderzoek
o Dienst Vreemdelingenzaken kan opdracht krijgen om na
te gaan of er verblijfsrecht is
o Het akkoord van de minister dient te worden verkregen
voorafgaand aan toezending van het buitenlandse vonnis
aan de procureur des Konings te Brussel
§ Indien geen ministerieel akkoord en toezending
van vonnis aan België à Tenuitvoerlegging
geweigerd worden obv art. 12, 5° Wet Erkenning
Vrijheidsbenemende Straffen (PDK zal eerst
proberen oplossen)
§ PDK zal voor betere samenwerking de
documenten rechtstreeks toezenden aan CAISIS
o Indien minister akkoord dan zal hij PDK op de hoogte
brengen, die op zijn beurt verplichte of facultatieve
weigeringsgronden kan inroepen indien nodig
2. De procureur des Konings te Brussel als bevoegde autoriteit
2
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller SHX. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $8.40. You're not tied to anything after your purchase.