Recht en menselijk gedrag samenvatting
Week 1
Intrinsieke motivatie= het is voor mijn eigen bestwil
Extrinsieke motivatie= ik wil niet gestraft worden
opt-in systeem= geen orgaandonor tot zelf aanpassing maken
opt-out systeem= wel zijn van orgaandonor is de standaard
Gerrymandering= manipulatie van de kiesdistricten
Ex-post perspectief= juridisch beste manier om gedrag uit het verleden te veranderen
Ex-ante functie= recht wordt gevormd voordat het gedrag plaatsgevonden heeft
Empirische kennis is cruciaal om ex-ante functie te realiseren omdat gedrag anders
onmogelijk te voorspellen is. Menselijk gedrag wordt nog te vaak genegeerd door juristen
wat een probleem is omdat de jurist daardoor moeilijk voorspelt hoe de burger reageert op
een wet.
Punitieve intuitie= het natuurlijk voelen dat met straffen gedrag gecorrigeerd kan worden
Beccaria geloofde dat strafrecht gedomineerd werd door elite en men niet onafhankelijk
beoordeeld werd. Straffen moesten noodzakelijk, duidelijk, humaan en mild zijn.
Detterence= afschrikking/preventie doormiddel van: consequentie, zekerheid van straffen
en de snelheid waarmee straf wordt opgelegd.
Speciale preventie= kosten van straf hoger dan baten van misdaad
Generale preventie= straffen van een dader ervoor kan zorgen dat potentiele daders bang
worden
Dark figure of crime= meeste misdaad komt niet aan het licht
Criminogeen effect= opsluiting zorgt voor meer criminaliteit
Nadelen three-strikes law: reeds veroordeelde heeft geen kans op een baan maar wel geld
nodig dus kan dan net zo goed voor misdaad met grootste buit gaan, gewelddadige
criminelen zien gevolgen langdurige straf niet, niet kosten efficiënt
New Detterence-onderzoeken= een doodstraf extra per jaar zou 7 moorden voorkomen
door het afschrikeffect.
Brutalizerend effect= door wreedheid van executies worden criminelen geinspireerd
Potemkin village= constructie enkel gebouwd om andere te misleiden om situatie beter te
doen laten lijken (volkswagen schandaal)
Nadelen stop-en-fouilleren beleid: bevordert racistisch beleid en tast vertrouwen in
rechtstelsel aan
Experiental effect= misdadigers die niet worden gepakt ontwikkelen een lagere
risicoperceptie
Gambler’s fallacy= eerste keer niet gepakt worden is tweede keer ook strafvrij
, Focussed deterrence= focus op duidelijke communicatie over zekere, snelle en strenge
straffen. Ook werd hulp geboden bij het vinden van een baan en druk uitgeoefend vanuit de
gemeenschap wat het sociale en morele aspect zou veranderen.
Moral coherence= wat we persoonlijk denken als correct aanduiden
Week 2
Een wet is succesvoller in het veranderen van gedrag als mensen dezelfde waarden en
moralen hebben als de wet beoogd te bereiken.
Morele grondslagen:
care/harm liberalen
fairness/cheating liberalen
loyalty/betrayal
authority/subversion
sanctity/degradation
6 fasen van moral development (van individualistisch naar samenleving georienteerd):
Of er een straf verwacht kon worden
Voelt het goed
Opoffering voor iemand anders
Gaat het om een bredere plicht
Gaat het om de relatie met de samenleving
Ethische principes die van toepassing zijn op eenieder
Moral dumfounding= moreel oordeel maken zonder rationeel na te denken
Bounded ethically= morele oordelen zitten in een dubbel proces van intuitie en redenering
Ethical fading= bij maken van keuzes ethiek naar de achtergrond verdwijnt maar zelfzuchtig
wordt waarna de keuze wordt geneutraliseerd (ontkennen verantwoordelijkheid)
Moral licensing= al zoveel goeds gedaan hebben waardoor je wel een fot mag begaan
Rightful realiation= iemand verdiende het
Tegengaan neutralisatietechnieken: confronteren met gevolgen gedrag of slachtoffer in
contact brengen met overtreder
Dark triad= persoonlijkheidskenmerken verbonden aan schadelijk gedrag: narcisme,
psychopathie, behoefte aan superioriteit, kilheid, agressiviteit en andere
persoonlijkheidsstoornissen.
Experiment kinderdagverblijf over sociale norm: door boete voor te laat komen ouders
werkte averechts.
Descriptive social norm= bericht dat gewenst gedrag gebruikelijk is stimuleert goed gedrag
Injunctive social norm= perceptie over hoe andere mensen denken over ons gedrag
Self-other discrepancy= positief idee over jezelf en negatief over een ander
Week 1
Intrinsieke motivatie= het is voor mijn eigen bestwil
Extrinsieke motivatie= ik wil niet gestraft worden
opt-in systeem= geen orgaandonor tot zelf aanpassing maken
opt-out systeem= wel zijn van orgaandonor is de standaard
Gerrymandering= manipulatie van de kiesdistricten
Ex-post perspectief= juridisch beste manier om gedrag uit het verleden te veranderen
Ex-ante functie= recht wordt gevormd voordat het gedrag plaatsgevonden heeft
Empirische kennis is cruciaal om ex-ante functie te realiseren omdat gedrag anders
onmogelijk te voorspellen is. Menselijk gedrag wordt nog te vaak genegeerd door juristen
wat een probleem is omdat de jurist daardoor moeilijk voorspelt hoe de burger reageert op
een wet.
Punitieve intuitie= het natuurlijk voelen dat met straffen gedrag gecorrigeerd kan worden
Beccaria geloofde dat strafrecht gedomineerd werd door elite en men niet onafhankelijk
beoordeeld werd. Straffen moesten noodzakelijk, duidelijk, humaan en mild zijn.
Detterence= afschrikking/preventie doormiddel van: consequentie, zekerheid van straffen
en de snelheid waarmee straf wordt opgelegd.
Speciale preventie= kosten van straf hoger dan baten van misdaad
Generale preventie= straffen van een dader ervoor kan zorgen dat potentiele daders bang
worden
Dark figure of crime= meeste misdaad komt niet aan het licht
Criminogeen effect= opsluiting zorgt voor meer criminaliteit
Nadelen three-strikes law: reeds veroordeelde heeft geen kans op een baan maar wel geld
nodig dus kan dan net zo goed voor misdaad met grootste buit gaan, gewelddadige
criminelen zien gevolgen langdurige straf niet, niet kosten efficiënt
New Detterence-onderzoeken= een doodstraf extra per jaar zou 7 moorden voorkomen
door het afschrikeffect.
Brutalizerend effect= door wreedheid van executies worden criminelen geinspireerd
Potemkin village= constructie enkel gebouwd om andere te misleiden om situatie beter te
doen laten lijken (volkswagen schandaal)
Nadelen stop-en-fouilleren beleid: bevordert racistisch beleid en tast vertrouwen in
rechtstelsel aan
Experiental effect= misdadigers die niet worden gepakt ontwikkelen een lagere
risicoperceptie
Gambler’s fallacy= eerste keer niet gepakt worden is tweede keer ook strafvrij
, Focussed deterrence= focus op duidelijke communicatie over zekere, snelle en strenge
straffen. Ook werd hulp geboden bij het vinden van een baan en druk uitgeoefend vanuit de
gemeenschap wat het sociale en morele aspect zou veranderen.
Moral coherence= wat we persoonlijk denken als correct aanduiden
Week 2
Een wet is succesvoller in het veranderen van gedrag als mensen dezelfde waarden en
moralen hebben als de wet beoogd te bereiken.
Morele grondslagen:
care/harm liberalen
fairness/cheating liberalen
loyalty/betrayal
authority/subversion
sanctity/degradation
6 fasen van moral development (van individualistisch naar samenleving georienteerd):
Of er een straf verwacht kon worden
Voelt het goed
Opoffering voor iemand anders
Gaat het om een bredere plicht
Gaat het om de relatie met de samenleving
Ethische principes die van toepassing zijn op eenieder
Moral dumfounding= moreel oordeel maken zonder rationeel na te denken
Bounded ethically= morele oordelen zitten in een dubbel proces van intuitie en redenering
Ethical fading= bij maken van keuzes ethiek naar de achtergrond verdwijnt maar zelfzuchtig
wordt waarna de keuze wordt geneutraliseerd (ontkennen verantwoordelijkheid)
Moral licensing= al zoveel goeds gedaan hebben waardoor je wel een fot mag begaan
Rightful realiation= iemand verdiende het
Tegengaan neutralisatietechnieken: confronteren met gevolgen gedrag of slachtoffer in
contact brengen met overtreder
Dark triad= persoonlijkheidskenmerken verbonden aan schadelijk gedrag: narcisme,
psychopathie, behoefte aan superioriteit, kilheid, agressiviteit en andere
persoonlijkheidsstoornissen.
Experiment kinderdagverblijf over sociale norm: door boete voor te laat komen ouders
werkte averechts.
Descriptive social norm= bericht dat gewenst gedrag gebruikelijk is stimuleert goed gedrag
Injunctive social norm= perceptie over hoe andere mensen denken over ons gedrag
Self-other discrepancy= positief idee over jezelf en negatief over een ander
