Gerechtelijk recht
DEEL 1 – Algemene beginselen
Titel I – Wezen en functie van het gerechtelijk recht
Gerechtelijk recht = Rechtsregels met betrekking tot de effectuering van
materieelrechtelijke aanspraken.
Dus als het niet wordt nageleefd, er is iets niet juist → dan gaan we dat in orde maken
Bv. in verbintenissen word huur niet betaald, er is dan een fout in het materieel recht →
dan zegt B.W. bijvoorbeeld dat je moet betalen, je verbintenis dus nakomen en door middel
van het B.W. kan je dat dan afdwingen als het niet wordt nageleefd
Burgerlijk procesrecht is nodig omdat als er dan materieel recht is je anders niet voort kunt
gaan.
Wie zijn subjectieve of materiële rechten wil realiseren, moet noodgedwongen een beroep
doen op een rechter. → burgerlijk procesrecht
Verbod op eigenrichting (justice privée, Selbtshilfe): Eigenrichting is het stellen van
handelingen teneinde zonder een beroep te doen op de rechter een geschil te beslechten
(beïndigen) en zichzelf een recht te verschaffen of tot eigen sanctionering over te gaan. Het
verbod tot eigenrichting is een algemeen rechtsbeginsel en het schenden van dit beginsel
wordt door de rechters niet gesmaakt.
Effectueren: uitvoeren
Het probleem is altijd dat je een materieel recht hebt en dat het niet wordt gerespecteerd.
Het materiële recht doet er zelf niets mee.
→ Bv. Je hebt bv iets verkocht en het wordt geleverd maar je wordt niet betaald. Je hebt
recht op betaling. Of je hebt een appartement gehuurd maar dat appartement is niet in
orde.
MATERIEEL RECHT → GERECHTELIJK RECHT
Er bestaat een band tussen het materieel recht en het gerechtelijk recht.
Materieel recht = Een recht dat u uit de wet haalt. → Bv. recht op privacy, ...
Materieel recht (er is iets mis) → Gerechtelijk recht (proces)
,Exceptie van nietigheid: Art. 860
Het gaat over een proceshandeling waar iets mis mee is. Er is een vormgebrek aan een
proceshandeling die ten gevolge heeft dat die proceshandeling nietig wordt verklaard.
2 voowaarden:
1: moet die vormvereisten op straffe van nietigheid bv. in een dagvaarding er staat iets niet
in, dan kan het nietig verklaard worden (geacht nooit te hebben bestaan) je moet aantonen
dat dat vormgebrek schade veroorzaakt: aantonen dat die er last van heeft.
2: geen gevolg omdat het gedekt is. Exceptie heb je niet onmiddellijk opgeworpen, je moest
het van in het begin zeggen. Nietigheid is gedekt: die is er wel maar kan geen gevolgen
hebben. Nu kan het geen belang hebben, je moest er eerder mee afkomen.
Examen gerechtelijk recht fouten:niet ingedeeld: politierechtbank rijk.. rechtsgebieden
virtuele exceptie vn onbevoegdheid ondernemingsrechtbank: enkel verweerder moet
onderneming zijn seen to done: schijn van opartijdigheid, onafhankelijk gerecht,
termijnberekening goed kennen!!!! Rechterlijke organisatie!!
Hoofdstuk II – Bronnen
Wanneer kan je een proces in gang zetten?
- Hier zijn bepaalde regels voor. Dit vinden we via bv. internationale regels, verdrag,
verordeningen.
§ 1. Internationale regels
Een aantal internationale verdragen bevatten kwaliteitsvereisten inzake het gerechtelijk
recht en algemene beginselen van behoorlijke rechtspraak.
Hierbij zijn Art. 6 EVRM & Art.14 BUPO-verdrag van belang (rechtspraak).
Art. 6 EVRM is een verdrag op mensenrecht:
Het verdrag gaat over de basis van een eerlijk en onpartijdig proces, waarbij je het recht
hebt om naar de rechter stappen, uitspraak te krijgen over een geschil, recht op een
advocaat, enz..
Hier zijn geen uitzonderingen mogelijk → fundamentele regels.
Artikel garandeert je dat wij recht hebben op een rechterlijke oplossing.
→ Bv. een persoon wilt naar de rechter stappen om een vonnis te verkrijgen waarin de
tegenpartij schuldig verklaart wordt om... hij moet dan eerst een dagvaarding laten tekenen
,maar dit kost al 200 euro en hij heeft amper geld. Dan moet het land als lidstaat ervoor
zorgen dat deze persoon hoe dan ook het recht kan uitoefenen. Bv gratis advocaat →
juridische bijstand
Er zijn ook regels die uit het Europese recht komen: (verordeningen)
→ Bv. Je hebt iets verkocht aan een Duitser die in Duitsland woont. Ik kan hiervoor naar de
rechter stappen, door de Europese verordening. (welk recht is dan van toepassing enz).
Fundamentele regels = geen enkel uitzondering op mogelijk. Vanaf het moment er een
beperking ontstaat dan wordt een land of een lidstaat veroordeelt omdat ze zich niet
houden aan de regels van het verdrag.
Verordening = regels die uit het Europees recht komen.
§ 2. Grondwet
Basisprincipes zoals de scheiding der machten bepaald de structuren, fundamentele
waarborgen in zoals bv; motivering van de vonnis (is belangrijke wet)
§ 3. Gerechtelijk wetboek: Het is een recent wetboek in vergelijking met andere wetten
bv Burgerlijk Wetboek want die is van 1804 → tijdens regeer periode van Napoleon.
Heeft scheiding der machten na de Franse Revolutie in gezet → ervoor had koning alle
macht. Napoleon → heeft inspiratie opgedaan bij Romeins recht.
- Romeins recht: hij zag wat ze hadden bereikt en het was handig dus veel hiervan is
overgenomen in B.W.
- Er was ook een vermenging van kerk en staat daardoor was bv. scheiding heel erg moeilijk
vroeger
- Uitvinding van Napoleon is bv; huisnummers (hierdoor is ook Kadaster ontstaan). Er was
een Burgerlijk Wetboek en Strafrechtelijk Wetboek maar nog geen procesrecht omdat het
procesrecht bij de Romeinen op niks trok dus kon hij dat niet overnemen. Romeinen
gebruikte formulier procesrecht.
→ Formulier procesrecht: soort van kast met hoop schuifjes is dan voor de verwerende
partij, je moet dan juiste formuliertje trekken
Aantal grote wijzigingen in Verdrag Van Reepinghen:
- Wet 3 augustus 1992
- Wet 26 april 2007
- Gerechtelijke hervorming 2014
- Potpourri 1-3 2015: zijn in nummers uitgekomen
, Hoofdstuk IV – Basisbeginselen
Grondrechten
Een aantal fundamentele rechten of grondrechten beheersen het gerechtelijk recht.
→ Bv. Het recht van verdediging. Iedereen heeft het recht om zich te verdedigen.
Toegang tot het gerecht
Men heeft het recht op een vrije en kosteloze toegang tot het gerecht.
Rechtsweigering vanwege de rechter wordt altijd gesanctioneerd. Art. 6 EVRM
Onafhankelijkheid van en onpartijdig gerecht
De onpartijdigheid en de onafhankelijkheid van de rechter houdt in dat de rechter
onbevooroordeeld en niet vooringenomen de behandeling van de zaak waarneemt.
De rechter moet niet alleen onpartijdig zijn, maar moet ook vreemd zijn aan elke schijn van
partijdigheid. De rechter mag niet beïnvloed worden en hoeft geen verantwoording af te
leggen. Hij moet wel motiveren waarom hij die uitspraak heeft gedaan.
Eerlijk en openbaar proces
Eenieder heeft recht op een eerlijke en openbare behandeling van het geschil binnen een
redelijke termijn met beslechtiging in een met redenen omklede uitspraak in openbare
terechtzitting. Hierdoor wordt de rechterlijke willekeur uitgesloten en
informatieverschaffing aan het publiek bevorderd.
Recht van verdediging
Art 6. EVRM hangt samen met het recht op toegang tot de rechter.
- Onafhankelijk en onpartijdig gerecht.
- Eerlijk en openbaar proces (staat in de GW, er moet kunnen worden gecontroleerd dat een
proces goed verloopt)
- Uitzonderingen: raadkamer achter gesloten deuren
- Tegenspraak: de kans hebben om u in iedere procedure te verdedigen.
Zonder tegenspraak, wanneer je de kans hebt gekregen op tegenspraak maar je doet het
niet = veroordeeld bij verstek = veroordeling die wordt uitgesproken terwijl de gedaagde of
verdachte niet op de zitting is.
→ Tegenspraak MOET op ieder moment. Ieder bewijs dat op papier wordt gebruikt moet
eerst aan de tegenpartij getoond worden en daarna aan de rechter.
Bij beslagname is tegenspraak niet mogelijk. Eerst beslagname en daarna mag er ook kunnen
worden verweerd. Eenzijdigheid wordt veel geweigerd, er moet eigenlijk altijd een kans op
tegenspraak komen, ook al is het maar een uurtje dan hebben ze tenminste de kans gehad.
Door tegenspraak kan er geen verassing zijn in een geding en heeft elke partij de kans
gekregen om zich te verweren.
→ Bv. elke conclusie moet aan de tegenpartij, deskundige beide partijen, bewijsstukken
laten zien, enz..
DEEL 1 – Algemene beginselen
Titel I – Wezen en functie van het gerechtelijk recht
Gerechtelijk recht = Rechtsregels met betrekking tot de effectuering van
materieelrechtelijke aanspraken.
Dus als het niet wordt nageleefd, er is iets niet juist → dan gaan we dat in orde maken
Bv. in verbintenissen word huur niet betaald, er is dan een fout in het materieel recht →
dan zegt B.W. bijvoorbeeld dat je moet betalen, je verbintenis dus nakomen en door middel
van het B.W. kan je dat dan afdwingen als het niet wordt nageleefd
Burgerlijk procesrecht is nodig omdat als er dan materieel recht is je anders niet voort kunt
gaan.
Wie zijn subjectieve of materiële rechten wil realiseren, moet noodgedwongen een beroep
doen op een rechter. → burgerlijk procesrecht
Verbod op eigenrichting (justice privée, Selbtshilfe): Eigenrichting is het stellen van
handelingen teneinde zonder een beroep te doen op de rechter een geschil te beslechten
(beïndigen) en zichzelf een recht te verschaffen of tot eigen sanctionering over te gaan. Het
verbod tot eigenrichting is een algemeen rechtsbeginsel en het schenden van dit beginsel
wordt door de rechters niet gesmaakt.
Effectueren: uitvoeren
Het probleem is altijd dat je een materieel recht hebt en dat het niet wordt gerespecteerd.
Het materiële recht doet er zelf niets mee.
→ Bv. Je hebt bv iets verkocht en het wordt geleverd maar je wordt niet betaald. Je hebt
recht op betaling. Of je hebt een appartement gehuurd maar dat appartement is niet in
orde.
MATERIEEL RECHT → GERECHTELIJK RECHT
Er bestaat een band tussen het materieel recht en het gerechtelijk recht.
Materieel recht = Een recht dat u uit de wet haalt. → Bv. recht op privacy, ...
Materieel recht (er is iets mis) → Gerechtelijk recht (proces)
,Exceptie van nietigheid: Art. 860
Het gaat over een proceshandeling waar iets mis mee is. Er is een vormgebrek aan een
proceshandeling die ten gevolge heeft dat die proceshandeling nietig wordt verklaard.
2 voowaarden:
1: moet die vormvereisten op straffe van nietigheid bv. in een dagvaarding er staat iets niet
in, dan kan het nietig verklaard worden (geacht nooit te hebben bestaan) je moet aantonen
dat dat vormgebrek schade veroorzaakt: aantonen dat die er last van heeft.
2: geen gevolg omdat het gedekt is. Exceptie heb je niet onmiddellijk opgeworpen, je moest
het van in het begin zeggen. Nietigheid is gedekt: die is er wel maar kan geen gevolgen
hebben. Nu kan het geen belang hebben, je moest er eerder mee afkomen.
Examen gerechtelijk recht fouten:niet ingedeeld: politierechtbank rijk.. rechtsgebieden
virtuele exceptie vn onbevoegdheid ondernemingsrechtbank: enkel verweerder moet
onderneming zijn seen to done: schijn van opartijdigheid, onafhankelijk gerecht,
termijnberekening goed kennen!!!! Rechterlijke organisatie!!
Hoofdstuk II – Bronnen
Wanneer kan je een proces in gang zetten?
- Hier zijn bepaalde regels voor. Dit vinden we via bv. internationale regels, verdrag,
verordeningen.
§ 1. Internationale regels
Een aantal internationale verdragen bevatten kwaliteitsvereisten inzake het gerechtelijk
recht en algemene beginselen van behoorlijke rechtspraak.
Hierbij zijn Art. 6 EVRM & Art.14 BUPO-verdrag van belang (rechtspraak).
Art. 6 EVRM is een verdrag op mensenrecht:
Het verdrag gaat over de basis van een eerlijk en onpartijdig proces, waarbij je het recht
hebt om naar de rechter stappen, uitspraak te krijgen over een geschil, recht op een
advocaat, enz..
Hier zijn geen uitzonderingen mogelijk → fundamentele regels.
Artikel garandeert je dat wij recht hebben op een rechterlijke oplossing.
→ Bv. een persoon wilt naar de rechter stappen om een vonnis te verkrijgen waarin de
tegenpartij schuldig verklaart wordt om... hij moet dan eerst een dagvaarding laten tekenen
,maar dit kost al 200 euro en hij heeft amper geld. Dan moet het land als lidstaat ervoor
zorgen dat deze persoon hoe dan ook het recht kan uitoefenen. Bv gratis advocaat →
juridische bijstand
Er zijn ook regels die uit het Europese recht komen: (verordeningen)
→ Bv. Je hebt iets verkocht aan een Duitser die in Duitsland woont. Ik kan hiervoor naar de
rechter stappen, door de Europese verordening. (welk recht is dan van toepassing enz).
Fundamentele regels = geen enkel uitzondering op mogelijk. Vanaf het moment er een
beperking ontstaat dan wordt een land of een lidstaat veroordeelt omdat ze zich niet
houden aan de regels van het verdrag.
Verordening = regels die uit het Europees recht komen.
§ 2. Grondwet
Basisprincipes zoals de scheiding der machten bepaald de structuren, fundamentele
waarborgen in zoals bv; motivering van de vonnis (is belangrijke wet)
§ 3. Gerechtelijk wetboek: Het is een recent wetboek in vergelijking met andere wetten
bv Burgerlijk Wetboek want die is van 1804 → tijdens regeer periode van Napoleon.
Heeft scheiding der machten na de Franse Revolutie in gezet → ervoor had koning alle
macht. Napoleon → heeft inspiratie opgedaan bij Romeins recht.
- Romeins recht: hij zag wat ze hadden bereikt en het was handig dus veel hiervan is
overgenomen in B.W.
- Er was ook een vermenging van kerk en staat daardoor was bv. scheiding heel erg moeilijk
vroeger
- Uitvinding van Napoleon is bv; huisnummers (hierdoor is ook Kadaster ontstaan). Er was
een Burgerlijk Wetboek en Strafrechtelijk Wetboek maar nog geen procesrecht omdat het
procesrecht bij de Romeinen op niks trok dus kon hij dat niet overnemen. Romeinen
gebruikte formulier procesrecht.
→ Formulier procesrecht: soort van kast met hoop schuifjes is dan voor de verwerende
partij, je moet dan juiste formuliertje trekken
Aantal grote wijzigingen in Verdrag Van Reepinghen:
- Wet 3 augustus 1992
- Wet 26 april 2007
- Gerechtelijke hervorming 2014
- Potpourri 1-3 2015: zijn in nummers uitgekomen
, Hoofdstuk IV – Basisbeginselen
Grondrechten
Een aantal fundamentele rechten of grondrechten beheersen het gerechtelijk recht.
→ Bv. Het recht van verdediging. Iedereen heeft het recht om zich te verdedigen.
Toegang tot het gerecht
Men heeft het recht op een vrije en kosteloze toegang tot het gerecht.
Rechtsweigering vanwege de rechter wordt altijd gesanctioneerd. Art. 6 EVRM
Onafhankelijkheid van en onpartijdig gerecht
De onpartijdigheid en de onafhankelijkheid van de rechter houdt in dat de rechter
onbevooroordeeld en niet vooringenomen de behandeling van de zaak waarneemt.
De rechter moet niet alleen onpartijdig zijn, maar moet ook vreemd zijn aan elke schijn van
partijdigheid. De rechter mag niet beïnvloed worden en hoeft geen verantwoording af te
leggen. Hij moet wel motiveren waarom hij die uitspraak heeft gedaan.
Eerlijk en openbaar proces
Eenieder heeft recht op een eerlijke en openbare behandeling van het geschil binnen een
redelijke termijn met beslechtiging in een met redenen omklede uitspraak in openbare
terechtzitting. Hierdoor wordt de rechterlijke willekeur uitgesloten en
informatieverschaffing aan het publiek bevorderd.
Recht van verdediging
Art 6. EVRM hangt samen met het recht op toegang tot de rechter.
- Onafhankelijk en onpartijdig gerecht.
- Eerlijk en openbaar proces (staat in de GW, er moet kunnen worden gecontroleerd dat een
proces goed verloopt)
- Uitzonderingen: raadkamer achter gesloten deuren
- Tegenspraak: de kans hebben om u in iedere procedure te verdedigen.
Zonder tegenspraak, wanneer je de kans hebt gekregen op tegenspraak maar je doet het
niet = veroordeeld bij verstek = veroordeling die wordt uitgesproken terwijl de gedaagde of
verdachte niet op de zitting is.
→ Tegenspraak MOET op ieder moment. Ieder bewijs dat op papier wordt gebruikt moet
eerst aan de tegenpartij getoond worden en daarna aan de rechter.
Bij beslagname is tegenspraak niet mogelijk. Eerst beslagname en daarna mag er ook kunnen
worden verweerd. Eenzijdigheid wordt veel geweigerd, er moet eigenlijk altijd een kans op
tegenspraak komen, ook al is het maar een uurtje dan hebben ze tenminste de kans gehad.
Door tegenspraak kan er geen verassing zijn in een geding en heeft elke partij de kans
gekregen om zich te verweren.
→ Bv. elke conclusie moet aan de tegenpartij, deskundige beide partijen, bewijsstukken
laten zien, enz..
