Elektriciteit
Er zijn twee soorten ladingen: positieve en negatieve ladingen. Twee van dezelfde soort
ladingen stoten elkaar af, en twee verschillende soorten ladingen trekken elkaar aan.
De grootte en de lading van één proton in de kern is de elementaire lading bedraagt e =
1,60x10^19 C. Een elektron rond de kern heeft dan als elementaire lading -1,60x10^19 C.
Isolatoren: zijn stoffen waar lading heel moeilijk doorheen kan stromen. Denk dan aan
rubber, kunststoffen en glas.
Geleiders: zijn stoffen waar lading heel makkelijk doorheen kan stromen. Denk dan aan
koper en metalen.
Een metaal kan zo goed stroom geleiden omdat het vrije elektronen
bevat. Deze vrije elektronen kunnen kriskras door het metaal bewegen.
Stroomsterkte: de hoeveelheid lading die per seconde door een
geleider stroomt.
I = Q/t
I is de stroomsterkte in ampère
Q is de lading in Coulomb
t is de tijd in seconde
Om een gesloten kringloop te hebben heb je nodig:
- Een spanningsbron opgenomen in de stroomkring
- Een gesloten stroomkring
De spanning loopt altijd van de pluspool naar de min pool.
Een weerstand is een om de stroomsterkte te
bemoeilijken. Als de weerstand toeneemt neemt de
stroomsterkte af.
De wet van ohm luidt:
U=IxR
U is de spanning in Volt
I is de stroomsterkte in ampère
R is de weerstand in ohm Ω
Soorten weerstanden
PTC - weerstand: als de temperatuur toeneemt dan neemt de weerstand ook toe.
NTC - weerstand: als de weerstand afneemt, neemt de temperatuur toe.
LDR - weerstand: als er licht op de LDR valt neemt de weerstand af.
,Diode: de geleidbaarheid van een diode hangt af van de stroomrichting. In de
doorlaatrichting is de geleidbaarheid groot maar in de sperrichting is de geleidbaarheid bijna
nul.
Als de temperatuur stijgt dat gaan de metaalionen heftiger trillen, hierdoor kunnen de
geleidingselektronen moeilijker door het draad en wordt de weerstand groter.
Serieschakeling
Regels voor een serieschakeling:
1. Itot = I1 = I2
2. Utot = U1 + U2
3. Rtot = R1 + R2
Parallelschakeling
Regels voor parallelschakeling:
1. Itot = I1 + I2
2. Utot = U1 = U2
3. Rtot = R1 + R2
Vermogen
Als de stroomsterkte afneemt, neemt het vermogen
ook af.
𝐸
P=
𝑡
P is het vermogen in WattS
E is de energie in Joule
t is de tijd in seconde
P=UxI
P is het vermogen in Watt
Rendement
De hoeveelheid energie die nuttig wordt gebruikt
in procenten.
𝐸𝑛𝑢𝑡
η= 𝐸𝑖𝑛
x 100 %
η is het rendement
Enut is de nuttige energie in Joule ( levert)
Ein is de ingave van energie in Joule
, Straling
Naam Lading Massa Dracht in Dracht doordr Ioniserend vermogen
lucht in ingend
vaste vermo
stof gen
α-straling +2e groot paar cm minder gering groot
dan 1
mm
β-straling -1e v 1e zeer paar of enkele groter minder groot
gering meer cm mm
γ-röntgen x geen zeer groot zeer klein
straling groot groot
Natuurlijke straling: straling dat altijd in onze omgeving aanwezig is.
Kunstmatige straling: komt uit bronnen die door mensen zijn gemaakt
Besmetting: de bron bevindt zich binnen het lichaam of op het
lichaam.
Bestraling: de bron bevindt zich buiten het lichaam.
De kern
In de kern bevinden zich protonen en neutronen en om de kern heen
bevinden zich elektronen.
A=N+Z
A is het massagetal
N is het aantal neutronen in de kern
Z is aantal protonen in de kern
Isotopen: zijn hetzelfde aantal protonen maar met
een verschil in het aantal neutronen.
Vervalvergelijking
1. Zoek het betreffende element op in Binas
235 231 4
2. Kijk wat voor soort straling het is voor alfa geldt: 92
U→ 90
Th + 2
He. Bij βeta
14 14 0
straling geldt: 6
C→ 7
N+ −1
e
BINAS 25A
Radioactief verval is het uitzenden van straling door instabiele kernen.
Er zijn twee soorten ladingen: positieve en negatieve ladingen. Twee van dezelfde soort
ladingen stoten elkaar af, en twee verschillende soorten ladingen trekken elkaar aan.
De grootte en de lading van één proton in de kern is de elementaire lading bedraagt e =
1,60x10^19 C. Een elektron rond de kern heeft dan als elementaire lading -1,60x10^19 C.
Isolatoren: zijn stoffen waar lading heel moeilijk doorheen kan stromen. Denk dan aan
rubber, kunststoffen en glas.
Geleiders: zijn stoffen waar lading heel makkelijk doorheen kan stromen. Denk dan aan
koper en metalen.
Een metaal kan zo goed stroom geleiden omdat het vrije elektronen
bevat. Deze vrije elektronen kunnen kriskras door het metaal bewegen.
Stroomsterkte: de hoeveelheid lading die per seconde door een
geleider stroomt.
I = Q/t
I is de stroomsterkte in ampère
Q is de lading in Coulomb
t is de tijd in seconde
Om een gesloten kringloop te hebben heb je nodig:
- Een spanningsbron opgenomen in de stroomkring
- Een gesloten stroomkring
De spanning loopt altijd van de pluspool naar de min pool.
Een weerstand is een om de stroomsterkte te
bemoeilijken. Als de weerstand toeneemt neemt de
stroomsterkte af.
De wet van ohm luidt:
U=IxR
U is de spanning in Volt
I is de stroomsterkte in ampère
R is de weerstand in ohm Ω
Soorten weerstanden
PTC - weerstand: als de temperatuur toeneemt dan neemt de weerstand ook toe.
NTC - weerstand: als de weerstand afneemt, neemt de temperatuur toe.
LDR - weerstand: als er licht op de LDR valt neemt de weerstand af.
,Diode: de geleidbaarheid van een diode hangt af van de stroomrichting. In de
doorlaatrichting is de geleidbaarheid groot maar in de sperrichting is de geleidbaarheid bijna
nul.
Als de temperatuur stijgt dat gaan de metaalionen heftiger trillen, hierdoor kunnen de
geleidingselektronen moeilijker door het draad en wordt de weerstand groter.
Serieschakeling
Regels voor een serieschakeling:
1. Itot = I1 = I2
2. Utot = U1 + U2
3. Rtot = R1 + R2
Parallelschakeling
Regels voor parallelschakeling:
1. Itot = I1 + I2
2. Utot = U1 = U2
3. Rtot = R1 + R2
Vermogen
Als de stroomsterkte afneemt, neemt het vermogen
ook af.
𝐸
P=
𝑡
P is het vermogen in WattS
E is de energie in Joule
t is de tijd in seconde
P=UxI
P is het vermogen in Watt
Rendement
De hoeveelheid energie die nuttig wordt gebruikt
in procenten.
𝐸𝑛𝑢𝑡
η= 𝐸𝑖𝑛
x 100 %
η is het rendement
Enut is de nuttige energie in Joule ( levert)
Ein is de ingave van energie in Joule
, Straling
Naam Lading Massa Dracht in Dracht doordr Ioniserend vermogen
lucht in ingend
vaste vermo
stof gen
α-straling +2e groot paar cm minder gering groot
dan 1
mm
β-straling -1e v 1e zeer paar of enkele groter minder groot
gering meer cm mm
γ-röntgen x geen zeer groot zeer klein
straling groot groot
Natuurlijke straling: straling dat altijd in onze omgeving aanwezig is.
Kunstmatige straling: komt uit bronnen die door mensen zijn gemaakt
Besmetting: de bron bevindt zich binnen het lichaam of op het
lichaam.
Bestraling: de bron bevindt zich buiten het lichaam.
De kern
In de kern bevinden zich protonen en neutronen en om de kern heen
bevinden zich elektronen.
A=N+Z
A is het massagetal
N is het aantal neutronen in de kern
Z is aantal protonen in de kern
Isotopen: zijn hetzelfde aantal protonen maar met
een verschil in het aantal neutronen.
Vervalvergelijking
1. Zoek het betreffende element op in Binas
235 231 4
2. Kijk wat voor soort straling het is voor alfa geldt: 92
U→ 90
Th + 2
He. Bij βeta
14 14 0
straling geldt: 6
C→ 7
N+ −1
e
BINAS 25A
Radioactief verval is het uitzenden van straling door instabiele kernen.
