SAMENVATTING MAATSCHAPPIJLEER: wat is maatschappijleer en rechtsstaat

maatschappijleer
wat is maatschappijleer?
Paragraaf 1
 Een maatschappelijk vraagstuk
 Een ongewenste situatie in de samenleving waarbij de overheid betrokken is.
3 criteria om een maatschappelijk vraagstuk te herkennen:
1. Het heeft gevolgen voor verschillende groepen in de samenleving.
2. Mensen met verschillende meningen over de oorzaken en de aanpak.
3. Het is alleen gemeenschappelijk op te lossen, waarbij de overheid meestal een rol
heeft. Vaak zijn er nieuwe wetten of regels nodig om een maatschappelijk vraagstuk
op te lossen, dit moet gebeurt worden door bepaalde politici, we spreken dan dus
ook van een politiek probleem(wanneer de politiek moet bemoeien).
 Een compromis
 Vaak is de oplossing van een maatschappelijk vraagstuk een compromis, dit is een
oplossing waarbij alle partijen een beetje moeten toegeven.
 De 4 thema’s van maatschappijleer:
1. Rechtsstaat
Een staat waarin de rechten en de plichten van de burgers en de overheid zijn vast
gelegd, zodat de burgers worden beschermd tegen machtsmisbruik en willekeur.
2. Parlementaire democratie
Een democratie waarbij de burgers via gekozen vertegenwoordigers in het parlement
invloed hebben op het beleid.
3. Pluriforme samenleving
Een samenleving waarin mensen leven met verschillende culturen, tradities en
leefstijlen.
4. Verzorgingsstaat
Een staat waarin de overheid zich bemoeit met de welvaart en welzijn van haar
inwoners.



Paragraaf 2
 Normen
 Regels over hoe je je in een bepaalde situatie hoort te gedragen.
 Waarden
 Dingen die je belangrijk vindt en naar streeft.(verantwoordelijkheid, respect enz.)
 Sociale controle
 Een manier waarop mensen anderen stimuleren of aangeven dat ze zich aan de
normen te houden.
 Belang
 De waarden en normen van iemand hangen vaak samen met zijn belangen. Een
belang is een voordeel dat iemand ergens bij heeft. Vaak gaat het over een financieel
voordeel, maar dat hoeft niet.

,  Belangentegenstelling
 Belangen van mensen kunnen ook tegengesteld zijn bijvoorbeeld: de bewoners van
Groningen willen dat de gasboringen stoppen omdat er aardbevingen ontstaan.
Maar de minister heeft er belang bij om de gasboringen door te zetten, omdat dit
goed is voor de economie.
 Macht
 Het vermogen om het gedrag of denken van andere te beïnvloeden:
o Formele macht
Als het officieel vast gelegd is(burgemeester, agent enz.)
o Informele macht
Als het nergens is vast gelegd(bekende mensen enz.)
 Gezag
 Wanneer macht wordt geaccepteerd en erkend,
 Machtsmiddel
 Middelen waarmee je het gedrag en denken van andere kunt beïnvloeden.
1. Kennis
2. Geld
3. Functie
4. Overtuigingskracht
 Sociale ongelijkheid
 Een ongelijke verdeling van:
1. Kennis, mensen met veel kennis komen makkelijker aan een goed betaalde baan.
2. Inkomen, de inkomens van elke baan verschillen.
3. Status, een bekend persoon heeft meer aanzien dan een schoonmaker.
4. Politieke macht, een minister bv. kan meer invloed uitoefen op de regels dan
anderen.
 Sociale cohesie
 Hoe sterk mensen zich met elkaar verbonden voelen.



Paragraaf 3
 Nepnieuws
 Nieuws dat niet op de waarheid berust is, maar gemaakt is om aandacht te vragen of
als grap.
 Polarisatie
 Vaak een bewuste tactiek van nepnieuwsmakers waarbij tegenstellingen tussen
groepen groter worden en ze dus steeds meer tegen over elkaar komen te staan.
(nepnieuws over de overheid – mensen krijgen wantrouwen in de overheid)
 Complottheorie
 Nepnieuws draagt vaak bij aan het ontstaan van complottheorieën, het gaat er
vanuit dat bepaalde gebeurtenissen het resultaat zijn van een samenzwering tussen
mensen of groepen met kwaadaardige bedoelingen.(5G veroorzaak corona)




 Manipulatie