Geavanceerde rollen in de verpleeg- en vroedkunde
Chapter 1
1) Weblecture: Roles for Masters prepared nurses and midwifes
Leerdoelen:
o Verschillende rollen waarin een master opgeleide vpk terecht kan komen.
o Verschillende sectoren waarin je terecht kan komen.
o Hoe de masteropleiding je kan voorbereiden op deze toekomstige rollen.
o Welk van de verschillende rollen als geavanceerde rollen worden gezien.
Domeinen met rollen:
Hoofdverpleegkundige, middenkader, zorgcoördinator, stafmedewerker,
Management
zorgprogramma-manager, …
Klinisch Verpleegkundig specialist, case manager, liaison verpleegkundige, …
Opleiding Docent, stagebegeleider, stagecoördinator, onderwijsondersteuner, …
Onderzoeker, wetenschappelijk medewerker, CRA (clinical research associate),
Onderzoek
data manager, projectopvolger, (studieverpleegkundige), …
Sommige rollen zijn domein overschrijdend
-> klinisch + opleiding: leer-zorgspecialist
-> management + opleiding: opleidingscoördinator
-> onderzoek + opleiding: PWO (praktijkgericht wetensch oz), doctoraatmedewerker
-> management + onderzoek: diensthoofd studiedienst
Sectoren:
Ziekenhuizen, thuiszorg, preventieve gzh-zorg, opleiding, patiëntenplatform, professionele
organisaties, industrie, ziekenfondsen, overheid, …
Voorbereiding op verschillende domeinen:
Introductie-opleidingsonderdelen Vervolgopleiding
- organisatie van de gezondheidszorg Als je niet naar een lage of
- leiderschap midden management functie
- gezondheidseconomie wil, maar een hoge
Management - management in de vpk managementfunctie
- personeelspsychologie Master in het Management
- sociaal recht en Beleid van de
- praktijkgerichte managementvaardigh’n Gezondheidszorg
- kwaliteit van zorg Als je je nog wil bekwamen in
- ziektemechanismen een bepaald klinisch domein
Klinisch - verdieping in de ziekteleer Specialisatie-opleidingen
- toegepaste farmacologie
- geavanceerde klinische vaardigheden
Opleiding / Educatieve master
Onderzoek - toegepast kwanti & kwali oz Doctoraatsopleiding
- toegepaste statistiek deel 1 & 2
- principes v literatuuroz en ozprotocollen
, - concepten en theorievorming
- complex kritisch redeneren
Geavanceerde rollen:
Die zitten puur op het niveau vh klinische domein
Verpleegkundig specialist = Advanced Practice Nurse
Vroedvrouw Specialist = Advanced Practice Midwife
De rest vh opleidingsonderdeel gaat hierover
-> Wat zijn deze geavanceerde rollen?
-> Hoe is dat ontstaan?
-> Hoe wordt dat momenteel in België toegepast?
Conclusie:
o Master opgeleide vpk en vv kunnen werken in een brede waaier van rollen, sectoren, posities
o Masteropleiding probeert ons zo goed mogelijk voor te bereiden op die toekomstige rollen
o Je zal zelf moeten nadenken over wat je uit de masteropleiding wil halen om je vooruit te
helpen in je toekomstige rollen
“Waar wil ik naartoe en wat heb ik nodig om dit te bereiken?”
2) Responsiecollege sessie 1 (24/09)
“Disciplinary future self”
Leidinggevend, onderwijs, onderzoek, klinisch met patiënten werken, …
Geavanceerde rollen Niet-geavanceerde rollen
Advanced Practice Nursing Leidinggevenden (vb: hoofd, middenkader)
Advanced Practice Midwifery Opleiding
Onderzoek
Hierover zal het gaan in dit vak
Doctoraat
Chapter 2
1) Kennisclip: APN in de context van functiedifferentiatie
Ken het verschil tss:
o Functiedifferentiatie Het differentiëren van rollen van functies binnen dezelfde
beroepsgroep.
o Taakherschikking Doorschuiven van taken naar beroepsbeoefenaars v/e ander (hoger of
lager) opleidingsniveau.
Functiedifferentiatie model
-> helpt ons te zien waar de versch rollen zich precies situeren en welk niveau van functies je kan
onderscheiden en helpt ons een goed onderscheid te maken tussen wat een APN en andere
verpleegkundige rollen zijn.
Schema maakt onderscheid tss 4 versch functies:
, o Associate nurse
-> niveau waarop de meeste vpk’n het werkveld betreden
-> uitsluitend uitvoerend niveau
-> kan zorg voor +- 3pat knn opnemen, maar staat onder supervisie en begeleiding v/e primary nurse
die verantw is voor het zorgmanagement
-> zal in principe doorgroeien tot een primary nurse
o Primary nurse
-> coördinerende-, sturende- en voorbeeldfunctie in de vpk praktijkvoering
-> binnen de afdeling een voortrekker, focust zich op uitvoering en management van zorg
-> kan zelfstandig totaalzorg voor +-10pat opnemen
o Expert nurse / Gespecialiseerd vpk
-> door bijkomende vorming een afdelingsoverschrijdende expertise tav 1/meerdere pat’ngroepen
-> adviserende en educatieve rol tav pat’n, vpk’n, artsen van gans het ZH, soms zelfs voor extramurale
hulpverleners
-> zal binnen de afdeling, maar ook op niveau vh ZH bijdragen tot het bepalen vh vpk zorgbeleid (niet
meer individuele pat’n, maar op mesoniveau)
o APN / Verpleegkundig specialist
-> masters of doctoraatsdiploma
-> groeien dmv doorgedreven klinische en wetenschappelijke opleiding uit tot een APN
Men kan opklimmen op deze functieladder dmv opleiding en ervaring
Waarom hbb APN’s een ander opleidingsniveau nodig?
Expert vpk: specialisatie
APN: specialisatie + expansion + advancement
o Specialisatie: gaat over heel afgebakend domein. Je kan geen vpk specialist in alles zijn.
o Expansion/Uitbreiding: APN gaat rollen opnemen die niet tot de vpk rollen behoren. APN gaat
proberen lacunes in de zorg op te nemen of rollen die door andere beroepsbeoefenaars w opgenomen.
Vaak in deze context w taken van artsen overgenomen, terwijl er eig heel wat mogh’n zitten in het
dichtrijden vd lacunes in de zorg dan het overnemen van rollen van andere beroepsbeoefenaars.
o Advancement/Vooruitgang: Ook proberen voorbereiden op de toekomstige zorg. -> Uit
(epidemiologisch) oz en demografische evoluties weet je wat er op je af gaat komen. -> Je tracht je
zorg/aanpak/programma al in functie daarvan aan te passen.
2) Kennisclip: Definition – Concept of APN/APM
Leerdoelen:
o Ken de definitie van APN.
o Ken de primaire criteria voor APN/M en weet waarom dit criteria zijn.
o Ken de centrale en de kerncompetenties van APN/M + waarom.
o Ken de verschillende rollen van APN/M.
o Ken het core curriculum van APN/M.
o Weet wat de context elementen zijn voor een succesvolle implementatie.
Definitie volgens Hemric:
o “Expanded range of competencies” -> stelt APN in staat praktijk uit te voeren die verder gaat
dan de typische rol die de vpk/vrv traditioneel vanuit de basisopleiding heeft. Expansion
, o “Patient-focused” -> klemtoon ligt op patiënt en diens familie. Het gaat niet over het people
management van vpk teams. Focus op pat’n.
o “Improve health outcomes” -> met het doel om de gzh-uitkomsten vd patiënt te knn
verbeteren.
o “Specialized clinical” -> gespecialiseerd in bep klinisch domein Specialisation
o “The larger discipline of nursing” -> staat niet geïsoleerd op zichzelf maar is ingebed in de
grotere context van vpk.
De uitgebreide definitie omvat veel elementen die meegeven waarover APN/M gaat.
3 componenten:
-> Specialization: gespecialiseerd zijn in bep klinisch domein)
-> Expansion: uitbreiden vd roluitoefening en rollen/taken opnemen die niet traditioneel tot de
rol van vpk/vrv behoort)
-> Advancement: vooruitgang, optillen vh niveau vd vpk/vrk zorg)
Hoe kan je tot APN/M doorgroeien? Wat heb je daar voor nodig?
Primaire criteria:
o Graduate education -> Master of Doctoraat (PhD en doctorate in nursing practice)
o Certification -> te maken met specialization -> in de VS kan een vpk die gespecialiseerd is in
een bep domein maar werken in dat domein als die gecertificeerd is door een professionele
organisatie of de OH -> de certificatie is een weergave vd specialisatie in het bep domein
o Focus op pat’n en familie
Centrale competentie: directe klinische praktijkvoering
-> APN/M is te onderscheiden van andere rollen zoals nurse manager, nurse educator en trial nurse /
clinical research associate -> primaire belangen zijn daar management van teams, opleiden van
nieuwe generatie en onderzoek -> dus niet de zorg zoals bij APN/M
Kerncompetenties:
o Guidance and coaching
o Consultation
o Evidence-based practice
o Leadership
o Collaboration
o Ethical decision making
De rollen waarin een APN kan fungeren:
Clinical nurse specialist, Certified nurse-midwife, Nurse Anesthesist, Nurse Practitioner
+ de blended roles daartussen
Ondertussen w de Case manager niet meer als een aparte rol opgenomen.
APN is dus een parapluterm boven de versch rollen
Verhouding van vpk praktijkvoering tav geneeskunde -> een deel in de praktijkvoering is
overeenkomstig: “interdependent practice”
Bij APN/M is een stuk expansion in de rolinvulling. In veel gevallen expansion naar domeinen die
buiten de vpk en gnk vallen, maar soms ook expansion in de richting van gnk. (dus taken van artsen
zullen opgenomen w door de APN)
Chapter 1
1) Weblecture: Roles for Masters prepared nurses and midwifes
Leerdoelen:
o Verschillende rollen waarin een master opgeleide vpk terecht kan komen.
o Verschillende sectoren waarin je terecht kan komen.
o Hoe de masteropleiding je kan voorbereiden op deze toekomstige rollen.
o Welk van de verschillende rollen als geavanceerde rollen worden gezien.
Domeinen met rollen:
Hoofdverpleegkundige, middenkader, zorgcoördinator, stafmedewerker,
Management
zorgprogramma-manager, …
Klinisch Verpleegkundig specialist, case manager, liaison verpleegkundige, …
Opleiding Docent, stagebegeleider, stagecoördinator, onderwijsondersteuner, …
Onderzoeker, wetenschappelijk medewerker, CRA (clinical research associate),
Onderzoek
data manager, projectopvolger, (studieverpleegkundige), …
Sommige rollen zijn domein overschrijdend
-> klinisch + opleiding: leer-zorgspecialist
-> management + opleiding: opleidingscoördinator
-> onderzoek + opleiding: PWO (praktijkgericht wetensch oz), doctoraatmedewerker
-> management + onderzoek: diensthoofd studiedienst
Sectoren:
Ziekenhuizen, thuiszorg, preventieve gzh-zorg, opleiding, patiëntenplatform, professionele
organisaties, industrie, ziekenfondsen, overheid, …
Voorbereiding op verschillende domeinen:
Introductie-opleidingsonderdelen Vervolgopleiding
- organisatie van de gezondheidszorg Als je niet naar een lage of
- leiderschap midden management functie
- gezondheidseconomie wil, maar een hoge
Management - management in de vpk managementfunctie
- personeelspsychologie Master in het Management
- sociaal recht en Beleid van de
- praktijkgerichte managementvaardigh’n Gezondheidszorg
- kwaliteit van zorg Als je je nog wil bekwamen in
- ziektemechanismen een bepaald klinisch domein
Klinisch - verdieping in de ziekteleer Specialisatie-opleidingen
- toegepaste farmacologie
- geavanceerde klinische vaardigheden
Opleiding / Educatieve master
Onderzoek - toegepast kwanti & kwali oz Doctoraatsopleiding
- toegepaste statistiek deel 1 & 2
- principes v literatuuroz en ozprotocollen
, - concepten en theorievorming
- complex kritisch redeneren
Geavanceerde rollen:
Die zitten puur op het niveau vh klinische domein
Verpleegkundig specialist = Advanced Practice Nurse
Vroedvrouw Specialist = Advanced Practice Midwife
De rest vh opleidingsonderdeel gaat hierover
-> Wat zijn deze geavanceerde rollen?
-> Hoe is dat ontstaan?
-> Hoe wordt dat momenteel in België toegepast?
Conclusie:
o Master opgeleide vpk en vv kunnen werken in een brede waaier van rollen, sectoren, posities
o Masteropleiding probeert ons zo goed mogelijk voor te bereiden op die toekomstige rollen
o Je zal zelf moeten nadenken over wat je uit de masteropleiding wil halen om je vooruit te
helpen in je toekomstige rollen
“Waar wil ik naartoe en wat heb ik nodig om dit te bereiken?”
2) Responsiecollege sessie 1 (24/09)
“Disciplinary future self”
Leidinggevend, onderwijs, onderzoek, klinisch met patiënten werken, …
Geavanceerde rollen Niet-geavanceerde rollen
Advanced Practice Nursing Leidinggevenden (vb: hoofd, middenkader)
Advanced Practice Midwifery Opleiding
Onderzoek
Hierover zal het gaan in dit vak
Doctoraat
Chapter 2
1) Kennisclip: APN in de context van functiedifferentiatie
Ken het verschil tss:
o Functiedifferentiatie Het differentiëren van rollen van functies binnen dezelfde
beroepsgroep.
o Taakherschikking Doorschuiven van taken naar beroepsbeoefenaars v/e ander (hoger of
lager) opleidingsniveau.
Functiedifferentiatie model
-> helpt ons te zien waar de versch rollen zich precies situeren en welk niveau van functies je kan
onderscheiden en helpt ons een goed onderscheid te maken tussen wat een APN en andere
verpleegkundige rollen zijn.
Schema maakt onderscheid tss 4 versch functies:
, o Associate nurse
-> niveau waarop de meeste vpk’n het werkveld betreden
-> uitsluitend uitvoerend niveau
-> kan zorg voor +- 3pat knn opnemen, maar staat onder supervisie en begeleiding v/e primary nurse
die verantw is voor het zorgmanagement
-> zal in principe doorgroeien tot een primary nurse
o Primary nurse
-> coördinerende-, sturende- en voorbeeldfunctie in de vpk praktijkvoering
-> binnen de afdeling een voortrekker, focust zich op uitvoering en management van zorg
-> kan zelfstandig totaalzorg voor +-10pat opnemen
o Expert nurse / Gespecialiseerd vpk
-> door bijkomende vorming een afdelingsoverschrijdende expertise tav 1/meerdere pat’ngroepen
-> adviserende en educatieve rol tav pat’n, vpk’n, artsen van gans het ZH, soms zelfs voor extramurale
hulpverleners
-> zal binnen de afdeling, maar ook op niveau vh ZH bijdragen tot het bepalen vh vpk zorgbeleid (niet
meer individuele pat’n, maar op mesoniveau)
o APN / Verpleegkundig specialist
-> masters of doctoraatsdiploma
-> groeien dmv doorgedreven klinische en wetenschappelijke opleiding uit tot een APN
Men kan opklimmen op deze functieladder dmv opleiding en ervaring
Waarom hbb APN’s een ander opleidingsniveau nodig?
Expert vpk: specialisatie
APN: specialisatie + expansion + advancement
o Specialisatie: gaat over heel afgebakend domein. Je kan geen vpk specialist in alles zijn.
o Expansion/Uitbreiding: APN gaat rollen opnemen die niet tot de vpk rollen behoren. APN gaat
proberen lacunes in de zorg op te nemen of rollen die door andere beroepsbeoefenaars w opgenomen.
Vaak in deze context w taken van artsen overgenomen, terwijl er eig heel wat mogh’n zitten in het
dichtrijden vd lacunes in de zorg dan het overnemen van rollen van andere beroepsbeoefenaars.
o Advancement/Vooruitgang: Ook proberen voorbereiden op de toekomstige zorg. -> Uit
(epidemiologisch) oz en demografische evoluties weet je wat er op je af gaat komen. -> Je tracht je
zorg/aanpak/programma al in functie daarvan aan te passen.
2) Kennisclip: Definition – Concept of APN/APM
Leerdoelen:
o Ken de definitie van APN.
o Ken de primaire criteria voor APN/M en weet waarom dit criteria zijn.
o Ken de centrale en de kerncompetenties van APN/M + waarom.
o Ken de verschillende rollen van APN/M.
o Ken het core curriculum van APN/M.
o Weet wat de context elementen zijn voor een succesvolle implementatie.
Definitie volgens Hemric:
o “Expanded range of competencies” -> stelt APN in staat praktijk uit te voeren die verder gaat
dan de typische rol die de vpk/vrv traditioneel vanuit de basisopleiding heeft. Expansion
, o “Patient-focused” -> klemtoon ligt op patiënt en diens familie. Het gaat niet over het people
management van vpk teams. Focus op pat’n.
o “Improve health outcomes” -> met het doel om de gzh-uitkomsten vd patiënt te knn
verbeteren.
o “Specialized clinical” -> gespecialiseerd in bep klinisch domein Specialisation
o “The larger discipline of nursing” -> staat niet geïsoleerd op zichzelf maar is ingebed in de
grotere context van vpk.
De uitgebreide definitie omvat veel elementen die meegeven waarover APN/M gaat.
3 componenten:
-> Specialization: gespecialiseerd zijn in bep klinisch domein)
-> Expansion: uitbreiden vd roluitoefening en rollen/taken opnemen die niet traditioneel tot de
rol van vpk/vrv behoort)
-> Advancement: vooruitgang, optillen vh niveau vd vpk/vrk zorg)
Hoe kan je tot APN/M doorgroeien? Wat heb je daar voor nodig?
Primaire criteria:
o Graduate education -> Master of Doctoraat (PhD en doctorate in nursing practice)
o Certification -> te maken met specialization -> in de VS kan een vpk die gespecialiseerd is in
een bep domein maar werken in dat domein als die gecertificeerd is door een professionele
organisatie of de OH -> de certificatie is een weergave vd specialisatie in het bep domein
o Focus op pat’n en familie
Centrale competentie: directe klinische praktijkvoering
-> APN/M is te onderscheiden van andere rollen zoals nurse manager, nurse educator en trial nurse /
clinical research associate -> primaire belangen zijn daar management van teams, opleiden van
nieuwe generatie en onderzoek -> dus niet de zorg zoals bij APN/M
Kerncompetenties:
o Guidance and coaching
o Consultation
o Evidence-based practice
o Leadership
o Collaboration
o Ethical decision making
De rollen waarin een APN kan fungeren:
Clinical nurse specialist, Certified nurse-midwife, Nurse Anesthesist, Nurse Practitioner
+ de blended roles daartussen
Ondertussen w de Case manager niet meer als een aparte rol opgenomen.
APN is dus een parapluterm boven de versch rollen
Verhouding van vpk praktijkvoering tav geneeskunde -> een deel in de praktijkvoering is
overeenkomstig: “interdependent practice”
Bij APN/M is een stuk expansion in de rolinvulling. In veel gevallen expansion naar domeinen die
buiten de vpk en gnk vallen, maar soms ook expansion in de richting van gnk. (dus taken van artsen
zullen opgenomen w door de APN)
