Pathologie 1: gastro-enterologie
Aandoeningen van mond, slokdarm, maag en darmen
Stomatitis
= ontsteking van het mondslijmvlies
• Oorzaken:
o Infectie: viraal (HSV), bacterieel, schimmels (Candida albicans)
o Bijwerkingen van geneesmiddelen (cytostatica, antibiotica,
corticoïden)
o Na bestraling hoofd-halsgebied
• Symptomen:
o Afhankelijk van oorzaak:
§ Pijn
§ Roodheid en zwelling van mondslijmvlies
§ Blaasjes en zweren (HSV-infectie)
§ Witgele plekjes (Candida albicans)
• Diagnose: mondinspectie
• Behandeling:
o Afhankelijk v/d oorzaak:
§ AB bij bacteriële stomatitis
§ Antimycotica bij spruw
§ Ontsmettende mondspoelingen
§ Pijnstilling
GORziekte of pathologische GOR (= REFLUX)
= terugvloei van maaginhoud in slokdarm, pathologisch wanneer gepaard gaande
met symptomen en/of slijmvliesletsels (oesofagitis)
• Oorzaken:
o Onvoldoende werking anti-refluxbarrière: zuigelingen, roken,
chocolade, alcohol, verhoogde druk in maag (overvloedige
maaltijden, gashoudende dranken, lucht inslikken), glijbreuk (hiatus
hernia)
o Vertraagde maaglediging (bv. t.g.v. vetrijke maaltijden)
o Overproductie maagzuur (bv. t.g.v. roken)
• Symptomen:
o Typisch: zuurbranden, bittere en/of zure oprispingen
o Atypisch: keelpijn, rauwe stem (overvloei medicatie naar luchtpijp en
terugvloei bij lig), chronische hoest, slaapstoornissen, pijn op de borst
(wanneer de pt. pijn achter de borst heeft, is de eerste path. waar je aan denkt aan aandoening
van het hart, tweede meest voorkomende path. zijn slokdarmproblemen t.g.v. reflux)
o Geen verband tussen ernst v/d reflux en ernst v/d klachten
1
, • Verwikkelingen
o Bloedingen uit slokdarmulceraties
o Stenose t.g.v. vorming littekenweefsel
o Barretslokdarm (premaligne = voor-kwaadaardig)
§ Aandoening bij mensen die al lang kampen met reflux
§ Slijmvlies v/d slokdarm (vooral onderste deel, komt meeste in
contact met zuur) veranderd van uitzicht (slokdarmslijmvlies
wordt maagslijmvlies, kan evt. ontaarden naar kankercellen)
o Verergering astma
• Diagnose: endoscopie
• Behandeling:
o Vermijden van overvloedige en vetrijke maltijden, chocolade,
aanhoudende dranken, alcohol, roken
o Medicamenteus: Gaviscon (legt een filmpje op de maag, maagzuur zit
een beetje gevangen), maagzuursecretieremmers (met oog op
genezing)
o Eventueel heelkunde
Verdedigende en agressieve factoren voor de maagwand
• Verdedigend: mucus(slijm) (beschermt de maag tegen eigen maagzuur)
• Agressief:
o Overproductie maagzuur: roken, stress, te trage maaglediging (vetrijke
maaltijden)
o Voeding en drank: sterk gekruid voedsel, alcohol, koffie (mensen met
maagproblemen wordt aangeraden vetarm te eten)
o Medicatie: aspirine, NSAI, (bijwerking: mucus wordt dunner) cortisone
o Helicobacter pylori: bacterie die maagslijmvlies aantast en
maagzuurproductie doet toenemen
Acute gastritis
• = acute ontsteking van het maagslijmvlies
• Oorzaken: sterk gekruid voedsel, alcohol, medicatie,…
• Symptomen: pijn t.h.v. midden bovenbuik, opgeblazen gevoel, misselijkheid,
braken,…
• Diagnose: gebaseerd op klinisch beeld
• Behandeling:
o Maagsparend dieet: o.a. vermijden van koffie, alcohol, sterk gekruid
voedsel, vetten
o Medicamenteus: evt. anti-emetica (bv. Motillium, Primperan)
Chronische gastritis
• Bij sommige vormen speelt Helicobacter pylori een belangrijke rol
• Kan leiden tot pernicieuze anemie
o Verband tussen gastritis en bloedarmoede: vit. B12 is nodig om RBC
aan te maken. Om vit. B12 goed op te nemen heb je de intrinsieke
factor nodig (wordt gemaakt t.h.v. de maag)
o Mensen met maagproblemen maken minder intrinsieke factor en
maken minder vit. B12 aan en maken dus minder RBC aan
2
Aandoeningen van mond, slokdarm, maag en darmen
Stomatitis
= ontsteking van het mondslijmvlies
• Oorzaken:
o Infectie: viraal (HSV), bacterieel, schimmels (Candida albicans)
o Bijwerkingen van geneesmiddelen (cytostatica, antibiotica,
corticoïden)
o Na bestraling hoofd-halsgebied
• Symptomen:
o Afhankelijk van oorzaak:
§ Pijn
§ Roodheid en zwelling van mondslijmvlies
§ Blaasjes en zweren (HSV-infectie)
§ Witgele plekjes (Candida albicans)
• Diagnose: mondinspectie
• Behandeling:
o Afhankelijk v/d oorzaak:
§ AB bij bacteriële stomatitis
§ Antimycotica bij spruw
§ Ontsmettende mondspoelingen
§ Pijnstilling
GORziekte of pathologische GOR (= REFLUX)
= terugvloei van maaginhoud in slokdarm, pathologisch wanneer gepaard gaande
met symptomen en/of slijmvliesletsels (oesofagitis)
• Oorzaken:
o Onvoldoende werking anti-refluxbarrière: zuigelingen, roken,
chocolade, alcohol, verhoogde druk in maag (overvloedige
maaltijden, gashoudende dranken, lucht inslikken), glijbreuk (hiatus
hernia)
o Vertraagde maaglediging (bv. t.g.v. vetrijke maaltijden)
o Overproductie maagzuur (bv. t.g.v. roken)
• Symptomen:
o Typisch: zuurbranden, bittere en/of zure oprispingen
o Atypisch: keelpijn, rauwe stem (overvloei medicatie naar luchtpijp en
terugvloei bij lig), chronische hoest, slaapstoornissen, pijn op de borst
(wanneer de pt. pijn achter de borst heeft, is de eerste path. waar je aan denkt aan aandoening
van het hart, tweede meest voorkomende path. zijn slokdarmproblemen t.g.v. reflux)
o Geen verband tussen ernst v/d reflux en ernst v/d klachten
1
, • Verwikkelingen
o Bloedingen uit slokdarmulceraties
o Stenose t.g.v. vorming littekenweefsel
o Barretslokdarm (premaligne = voor-kwaadaardig)
§ Aandoening bij mensen die al lang kampen met reflux
§ Slijmvlies v/d slokdarm (vooral onderste deel, komt meeste in
contact met zuur) veranderd van uitzicht (slokdarmslijmvlies
wordt maagslijmvlies, kan evt. ontaarden naar kankercellen)
o Verergering astma
• Diagnose: endoscopie
• Behandeling:
o Vermijden van overvloedige en vetrijke maltijden, chocolade,
aanhoudende dranken, alcohol, roken
o Medicamenteus: Gaviscon (legt een filmpje op de maag, maagzuur zit
een beetje gevangen), maagzuursecretieremmers (met oog op
genezing)
o Eventueel heelkunde
Verdedigende en agressieve factoren voor de maagwand
• Verdedigend: mucus(slijm) (beschermt de maag tegen eigen maagzuur)
• Agressief:
o Overproductie maagzuur: roken, stress, te trage maaglediging (vetrijke
maaltijden)
o Voeding en drank: sterk gekruid voedsel, alcohol, koffie (mensen met
maagproblemen wordt aangeraden vetarm te eten)
o Medicatie: aspirine, NSAI, (bijwerking: mucus wordt dunner) cortisone
o Helicobacter pylori: bacterie die maagslijmvlies aantast en
maagzuurproductie doet toenemen
Acute gastritis
• = acute ontsteking van het maagslijmvlies
• Oorzaken: sterk gekruid voedsel, alcohol, medicatie,…
• Symptomen: pijn t.h.v. midden bovenbuik, opgeblazen gevoel, misselijkheid,
braken,…
• Diagnose: gebaseerd op klinisch beeld
• Behandeling:
o Maagsparend dieet: o.a. vermijden van koffie, alcohol, sterk gekruid
voedsel, vetten
o Medicamenteus: evt. anti-emetica (bv. Motillium, Primperan)
Chronische gastritis
• Bij sommige vormen speelt Helicobacter pylori een belangrijke rol
• Kan leiden tot pernicieuze anemie
o Verband tussen gastritis en bloedarmoede: vit. B12 is nodig om RBC
aan te maken. Om vit. B12 goed op te nemen heb je de intrinsieke
factor nodig (wordt gemaakt t.h.v. de maag)
o Mensen met maagproblemen maken minder intrinsieke factor en
maken minder vit. B12 aan en maken dus minder RBC aan
2
