Casus 9
Jumpers knee
Kim van Koper (17) komt van de huisarts met de diagnose ‘jumpers knee’. Kim volleybalt al sinds
een maand niet meer vanwege de pijn die gelokaliseerd is ter hoogte van de rechter apex
patellae. Ze neemt sinds enkele weken de bus naar school, omdat fietsen te pijnlijk is. Tijdens de
gymlessen zit ze balend aan de kant. Kim is een topvolleybalster. Jarenlang heeft ze gespeeld in
Weert. Sinds een jaar speelt ze bij Maaseik.
Ze heeft al ruim vijf maanden last van de voorzijde van haar rechterknie, vooral tijdens en na het
sporten. De klachten werden geleidelijk aan steeds erger. Een haar geadviseerde
patellapeesband gaf geen verlichting. Uiteindelijk heeft Kim haar sportbeoefening moeten staken.
Bij inspectie blijkt er geen spieratrofie en geen zwelling van de knie. Normale temperatuur L=R.
Bij het palperen van de rechter patellapees is net distaal van de apex patellae de voor Kim
herkenbare pijn duidelijk op te wekken.
Wat opvalt als Kim een volleybalsprong uitvoert, dan doet ze erg voorzichtig en er ontstaan geen
klachten. Wanneer ze dezelfde sprong vanuit een diepere hurkzit uitvoert treden de herkenbare
klachten op.
Wat verder opvalt is dat extensie van de knie tegen weerstand vanuit verschillende flexiestanden
niet pijnlijk is. De knie is passief stabiel en de meniscustesten zijn negatief. Ook het onderzoek
van het patello-femorale gewricht is negatief. Wel zijn de hamstrings en de M. quadriceps femoris
van het rechterbeen opvallend gevoeliger voor rek vergeleken met de linkerzijde. Er is geen
zwelling van de knie zichtbaar, en ook de temperatuur is normaal.
Omdat in de praktijk een echografie-apparaat aanwezig is, wordt er een echo-opname gemaakt:
echografie toont een wat hypodense, verdikte proximale patellapees ten opzichte van de niet-
aangedane zijde. Haar hulpvraag is zo snel mogelijk weer op topniveau volleyballen.
Ingedeeld op ICF-niveau
Functie:
Pijn ter hoogt van de rechter apex patellae
Fietsen te pijnlijk
Activiteit:
Fietsen
Lopen
Springen
Traplopen
Participatie:
Volleyballen
Fietsen naar school
Gymlessen
Interne factoren:
17 jaar
Vijf maanden last
Doet erg voorzichtig (bewegingsangst?)
Externe factoren:
Volleybal op topsport niveau
, Mogelijke hypothesen
1. Op basis van het voorzichtig uitvoeren van de volleybal sprong is er sprake van
bewegingsangst.
Middel:
- TAMPA (schaal voor Kinesiofobie= bewegingsangst), FABQ, PSK
Behandeling:
- Advies geven mbt bewegen.
Sportactiviteiten die de klachten uitlokken moeten verminderd of zelfs tijdelijk gestaakt
worden. Aanpassen van de training of tijdelijk onderbreken wordt aangeraden. Sporten en
bewegingen die geen of weinig klachten geven, mogen wel uitgevoerd worden.
Raadpleeg een arts voor het gebruik van ontstekingsremmende pijnstillers.
Koelen met ijs, intapen en een brace (patellabandje) kunnen pijnverlichting geven, maar
geven geen snellere genezing.
2. Er is sprake van een zwakke vastus medialis. Door zwakte van de spier aan de
binnenzijde neigt de knie naar binnen en wordt de kniepees in een onnatuurlijke richting
belast. Hierdoor wordt ze gehinderd bij het sporten.
Middel:
- Weerstandstest, microFET, MRC- schaal toepassen om de vastus medialis.
Behandeling:
- Krachtoefeningen, stabiliteit vastus medialis
Zowel concentrisch als excentrische oefeningen van de quadriceps.
Concentrisch vastus medialis: Ga op de rug op een bed liggen. Leg een opgerolde
handdoek in de knieholte, zodat de knie 30 gebogen is.
Draai het been (tenen) naar buiten zodat de kracht met name op de binnenzijde
van het bovenbeen komt (vastus medialis). Deze oefening dient 2x/dag uitgevoerd
te worden.
Strek de knie in 3 series van 15 herhalingen met 30-60 seconden pauze
tussendoor.
Eerste 4 dagen zonder gewicht. Daarna met 1 kg gewicht. Bouw het gewicht met
0,5-1 kg per 4 dagen op tot maximaal 10 kg.
Excentrisch: Uitgangspositie: met één been staand op het hellend vlak.
Buig in minimaal 3 seconden, het been dat op de verhoging staat. Zak zo diep
mogelijk. Houd het andere been gebogen naar achteren. Het bovenlichaam blijft
mooi rechtop. Steun vervolgens op beide benen en kom weer omhoog
Per been worden 15 kniebuigingen gemaakt. Indien te veel pijn gevoeld wordt,
kan het aantal herhalingen verlaagd worden. De oefening wordt driemaal
herhaald.
22 herhalingen, 4 sets.
Jumpers knee
Kim van Koper (17) komt van de huisarts met de diagnose ‘jumpers knee’. Kim volleybalt al sinds
een maand niet meer vanwege de pijn die gelokaliseerd is ter hoogte van de rechter apex
patellae. Ze neemt sinds enkele weken de bus naar school, omdat fietsen te pijnlijk is. Tijdens de
gymlessen zit ze balend aan de kant. Kim is een topvolleybalster. Jarenlang heeft ze gespeeld in
Weert. Sinds een jaar speelt ze bij Maaseik.
Ze heeft al ruim vijf maanden last van de voorzijde van haar rechterknie, vooral tijdens en na het
sporten. De klachten werden geleidelijk aan steeds erger. Een haar geadviseerde
patellapeesband gaf geen verlichting. Uiteindelijk heeft Kim haar sportbeoefening moeten staken.
Bij inspectie blijkt er geen spieratrofie en geen zwelling van de knie. Normale temperatuur L=R.
Bij het palperen van de rechter patellapees is net distaal van de apex patellae de voor Kim
herkenbare pijn duidelijk op te wekken.
Wat opvalt als Kim een volleybalsprong uitvoert, dan doet ze erg voorzichtig en er ontstaan geen
klachten. Wanneer ze dezelfde sprong vanuit een diepere hurkzit uitvoert treden de herkenbare
klachten op.
Wat verder opvalt is dat extensie van de knie tegen weerstand vanuit verschillende flexiestanden
niet pijnlijk is. De knie is passief stabiel en de meniscustesten zijn negatief. Ook het onderzoek
van het patello-femorale gewricht is negatief. Wel zijn de hamstrings en de M. quadriceps femoris
van het rechterbeen opvallend gevoeliger voor rek vergeleken met de linkerzijde. Er is geen
zwelling van de knie zichtbaar, en ook de temperatuur is normaal.
Omdat in de praktijk een echografie-apparaat aanwezig is, wordt er een echo-opname gemaakt:
echografie toont een wat hypodense, verdikte proximale patellapees ten opzichte van de niet-
aangedane zijde. Haar hulpvraag is zo snel mogelijk weer op topniveau volleyballen.
Ingedeeld op ICF-niveau
Functie:
Pijn ter hoogt van de rechter apex patellae
Fietsen te pijnlijk
Activiteit:
Fietsen
Lopen
Springen
Traplopen
Participatie:
Volleyballen
Fietsen naar school
Gymlessen
Interne factoren:
17 jaar
Vijf maanden last
Doet erg voorzichtig (bewegingsangst?)
Externe factoren:
Volleybal op topsport niveau
, Mogelijke hypothesen
1. Op basis van het voorzichtig uitvoeren van de volleybal sprong is er sprake van
bewegingsangst.
Middel:
- TAMPA (schaal voor Kinesiofobie= bewegingsangst), FABQ, PSK
Behandeling:
- Advies geven mbt bewegen.
Sportactiviteiten die de klachten uitlokken moeten verminderd of zelfs tijdelijk gestaakt
worden. Aanpassen van de training of tijdelijk onderbreken wordt aangeraden. Sporten en
bewegingen die geen of weinig klachten geven, mogen wel uitgevoerd worden.
Raadpleeg een arts voor het gebruik van ontstekingsremmende pijnstillers.
Koelen met ijs, intapen en een brace (patellabandje) kunnen pijnverlichting geven, maar
geven geen snellere genezing.
2. Er is sprake van een zwakke vastus medialis. Door zwakte van de spier aan de
binnenzijde neigt de knie naar binnen en wordt de kniepees in een onnatuurlijke richting
belast. Hierdoor wordt ze gehinderd bij het sporten.
Middel:
- Weerstandstest, microFET, MRC- schaal toepassen om de vastus medialis.
Behandeling:
- Krachtoefeningen, stabiliteit vastus medialis
Zowel concentrisch als excentrische oefeningen van de quadriceps.
Concentrisch vastus medialis: Ga op de rug op een bed liggen. Leg een opgerolde
handdoek in de knieholte, zodat de knie 30 gebogen is.
Draai het been (tenen) naar buiten zodat de kracht met name op de binnenzijde
van het bovenbeen komt (vastus medialis). Deze oefening dient 2x/dag uitgevoerd
te worden.
Strek de knie in 3 series van 15 herhalingen met 30-60 seconden pauze
tussendoor.
Eerste 4 dagen zonder gewicht. Daarna met 1 kg gewicht. Bouw het gewicht met
0,5-1 kg per 4 dagen op tot maximaal 10 kg.
Excentrisch: Uitgangspositie: met één been staand op het hellend vlak.
Buig in minimaal 3 seconden, het been dat op de verhoging staat. Zak zo diep
mogelijk. Houd het andere been gebogen naar achteren. Het bovenlichaam blijft
mooi rechtop. Steun vervolgens op beide benen en kom weer omhoog
Per been worden 15 kniebuigingen gemaakt. Indien te veel pijn gevoeld wordt,
kan het aantal herhalingen verlaagd worden. De oefening wordt driemaal
herhaald.
22 herhalingen, 4 sets.
