Casus 5
Postoperatieve fysiotherapie
Total hip/ total knee replacement
Let op: het woord ‘heup’ is te vervangen door ‘knie’
Dhr. Wagtmans had sinds enkele jaren toenemende problemen met de rechter heup. De afgenomen
mobiliteit was een groter probleem dan de pijn, maar pijn begon de laatste tijd steeds meer op de
voorgrond te staan. Vooral het ’s ochtends opstaan en door de dag heen het opstaan uit een stoel en
het beginnen met lopen ging moeilijk. Fietsen ging de laatste weken ook steeds moeilijker. Het op- en
afstappen leverde problemen op en het ‘ronddraaien’ in de R-heup was moeilijk. Aan- en uitkleden
ging moeizaam; vooral het aan- en uitdoen van broek, schoenen en sokken leverde flinke problemen
op. Dhr. Wagtmans kon alleen nog maar op de buik slapen met flexie/abductie van de linker dan wel
het rechterbeen.
Dhr. Wagtmans geeft, evenals zijn vrouw, les op een middelbare school. Ze wonen in een
eengezinswoning met grote tuin. Alle onderhoud van huis en tuin doen ze zelf. Zes jaren geleden is de
heer Wagtmans gestopt met voetballen vanwege de toenemende mobiliteitsproblemen en
blessurerisico’s. Op de dinsdagavonden speelt hij nog steeds tafeltennis, maar wordt hierin de laatste
tijd flink in beperkt.
De geraadpleegde orthopeed stelde voor om zo spoedig mogelijk de rechterheup te opereren en
enkele maanden later de linker. Hij gebruikt voor kop en kom keramisch materiaal. Meteen na de
operatie is de heup volledig belastbaar. Drie dagen geleden is de operatie uitgevoerd. Pré- en
postoperatief zijn er geen complicaties. In het ziekenhuis is de dag na de operatie een start gemaakt
met de revalidatie. De behandelend orthopeed ontslaat op dag drie Dhr. Wagtmans uit het ziekenhuis.
Hij schrijft als thuisbehandeling voor:
Analgetica volgens noodzaak
Droog aseptisch verband
DVT-profylaxe gedurende 6 weken
Verwijderen van de hechtingen over 21 dagen
Fysiotherapie 3 à 5 maal per week, 30 behandelingen
Controle-afspraak: 6 weken postoperatief
DVT= diepe veneuze trombose
Ingedeeld op ICF-niveau
Functie:
Afgenomen mobiliteit rechter heup.
Pijn rechter heup
Rotatie in rechter heup is moeilijk
Mobiliteitsproblemen
Activiteit:
’s Ochtends opstaan
Opstaan uit stoel
Beginnen met lopen
Op- en afstappen met fietsen gaat moeilijker
Aan- en uitkleden gaat moeizaam
Huishouden/tuin
Tafeltennis
Participatie:
Voetbal (6 jaar geleden gestopt)
Tafeltennis
, Mogelijke hypothesen:
1. Meneer is niet op de hoogte van de leefregels omdat dit zijn eerste prothese is.
Middel:
- Anamnese gesprek
- Advies voorleggen (HEUP)
Mag geen adductie, endorotatie en geen flexie boven de 90° maken.
U mag de eerste twee weken niet op de wond liggen. Wij adviseren u een kussen
tussen de benen te leggen zodra u op uw zij gaat liggen/slapen.
Oefeningen:
Trek de voet naar u toe en ontspan uw voet
Duw de hak in het matras
Billen in ruglig 5sec aanspannen
- Krukken lopen (HEUP)
4- punts gang, 3 punts gang, 2 punts gang
Plaats uw krukken, rekje of rollator naar voren. Plaats het geopereerde been tussen de krukken, het
rekje of de rollator. Plaats het goede been naast of voorbij het geopereerde been.
Omhoog: eerst goede been, daarna geopereerde been + kruk
Omlaag: eerst kruk + geopereerde been, daarna goede been
Het gebruik van krukken kan worden afgebouwd in week 4- 6 weken na de operatie. Dit wordt in
overleg gedaan met de fysio.
Behandeling:
- Helpen met krukken lopen en aanwijzingen geven
2. Er is sprake van verminderde ROM als gevolg van spierverkorting door de operatie.
Heup: gluteus maximus, iliopsoas, adductor longus, hamstrings en quadriceps.
Knie: quadriceps, hamstrings, tibialis anterior en triceps surae.
Middel:
- BFO-passief: Eindgevoel
Rek = spier
Stugger/ verhard = kapsel → capsulair patroon?
Behandeling:
- Spierlengte test
3. Er is sprake van verminder ROM als gevolge van de operatiewond.
- BFO
Je wilt niet dat de wond opengaat en je wilt niet dat het littekenweefsel heftig gaat
reageren anders is er kans op verminderde ROM door veel littekenweefsel.
4. Er is sprake van een capsulair patroon heup o.b.v. stugger eindgevoel tijdens passief
BFO.
Aanwezigheid capsulair patroon kan duiden op artrose of artritis NIET LIKELY!
Postoperatieve fysiotherapie
Total hip/ total knee replacement
Let op: het woord ‘heup’ is te vervangen door ‘knie’
Dhr. Wagtmans had sinds enkele jaren toenemende problemen met de rechter heup. De afgenomen
mobiliteit was een groter probleem dan de pijn, maar pijn begon de laatste tijd steeds meer op de
voorgrond te staan. Vooral het ’s ochtends opstaan en door de dag heen het opstaan uit een stoel en
het beginnen met lopen ging moeilijk. Fietsen ging de laatste weken ook steeds moeilijker. Het op- en
afstappen leverde problemen op en het ‘ronddraaien’ in de R-heup was moeilijk. Aan- en uitkleden
ging moeizaam; vooral het aan- en uitdoen van broek, schoenen en sokken leverde flinke problemen
op. Dhr. Wagtmans kon alleen nog maar op de buik slapen met flexie/abductie van de linker dan wel
het rechterbeen.
Dhr. Wagtmans geeft, evenals zijn vrouw, les op een middelbare school. Ze wonen in een
eengezinswoning met grote tuin. Alle onderhoud van huis en tuin doen ze zelf. Zes jaren geleden is de
heer Wagtmans gestopt met voetballen vanwege de toenemende mobiliteitsproblemen en
blessurerisico’s. Op de dinsdagavonden speelt hij nog steeds tafeltennis, maar wordt hierin de laatste
tijd flink in beperkt.
De geraadpleegde orthopeed stelde voor om zo spoedig mogelijk de rechterheup te opereren en
enkele maanden later de linker. Hij gebruikt voor kop en kom keramisch materiaal. Meteen na de
operatie is de heup volledig belastbaar. Drie dagen geleden is de operatie uitgevoerd. Pré- en
postoperatief zijn er geen complicaties. In het ziekenhuis is de dag na de operatie een start gemaakt
met de revalidatie. De behandelend orthopeed ontslaat op dag drie Dhr. Wagtmans uit het ziekenhuis.
Hij schrijft als thuisbehandeling voor:
Analgetica volgens noodzaak
Droog aseptisch verband
DVT-profylaxe gedurende 6 weken
Verwijderen van de hechtingen over 21 dagen
Fysiotherapie 3 à 5 maal per week, 30 behandelingen
Controle-afspraak: 6 weken postoperatief
DVT= diepe veneuze trombose
Ingedeeld op ICF-niveau
Functie:
Afgenomen mobiliteit rechter heup.
Pijn rechter heup
Rotatie in rechter heup is moeilijk
Mobiliteitsproblemen
Activiteit:
’s Ochtends opstaan
Opstaan uit stoel
Beginnen met lopen
Op- en afstappen met fietsen gaat moeilijker
Aan- en uitkleden gaat moeizaam
Huishouden/tuin
Tafeltennis
Participatie:
Voetbal (6 jaar geleden gestopt)
Tafeltennis
, Mogelijke hypothesen:
1. Meneer is niet op de hoogte van de leefregels omdat dit zijn eerste prothese is.
Middel:
- Anamnese gesprek
- Advies voorleggen (HEUP)
Mag geen adductie, endorotatie en geen flexie boven de 90° maken.
U mag de eerste twee weken niet op de wond liggen. Wij adviseren u een kussen
tussen de benen te leggen zodra u op uw zij gaat liggen/slapen.
Oefeningen:
Trek de voet naar u toe en ontspan uw voet
Duw de hak in het matras
Billen in ruglig 5sec aanspannen
- Krukken lopen (HEUP)
4- punts gang, 3 punts gang, 2 punts gang
Plaats uw krukken, rekje of rollator naar voren. Plaats het geopereerde been tussen de krukken, het
rekje of de rollator. Plaats het goede been naast of voorbij het geopereerde been.
Omhoog: eerst goede been, daarna geopereerde been + kruk
Omlaag: eerst kruk + geopereerde been, daarna goede been
Het gebruik van krukken kan worden afgebouwd in week 4- 6 weken na de operatie. Dit wordt in
overleg gedaan met de fysio.
Behandeling:
- Helpen met krukken lopen en aanwijzingen geven
2. Er is sprake van verminderde ROM als gevolg van spierverkorting door de operatie.
Heup: gluteus maximus, iliopsoas, adductor longus, hamstrings en quadriceps.
Knie: quadriceps, hamstrings, tibialis anterior en triceps surae.
Middel:
- BFO-passief: Eindgevoel
Rek = spier
Stugger/ verhard = kapsel → capsulair patroon?
Behandeling:
- Spierlengte test
3. Er is sprake van verminder ROM als gevolge van de operatiewond.
- BFO
Je wilt niet dat de wond opengaat en je wilt niet dat het littekenweefsel heftig gaat
reageren anders is er kans op verminderde ROM door veel littekenweefsel.
4. Er is sprake van een capsulair patroon heup o.b.v. stugger eindgevoel tijdens passief
BFO.
Aanwezigheid capsulair patroon kan duiden op artrose of artritis NIET LIKELY!
