H3 verzorgingsstaat
3,1 de overheid of de mensen zelf?
Bij een verzorgingsstaat bemoeid de overheid zich actief met de welvaart en het welzijn van haar
inwoners. Welvaart mate waarin mensen voldoende middelen beschikken om hun behoeften te
vullen. Welzijn de mater waarin mensen tevreden zijn over hun lichamelijke en geestelijke
gezondheid. Solidariteit als er bereidheid is in een groep of samenleving om risico’s met elkaar te
delen.
De drie belangrijkste pijlers waarop de verzorgingsstaat steunt
- Goed onderwijs
- Goede gezondheidszorg
- Sociale zekerheiduitkeringen
3,2 betutteling of noodzaak
Collectief belang
- Je maakt gebruik van gezamenlijke voorzieningen
- Als iets je overkomt ben je verzekerd
Dilemma collectief belang bij collectief belang wordt iets gerealiseerd waar alle betrokkenen baat
bij hebben. stel 1 persoon besluit niet mee te werken gaat de actie alsnog door. Deze persoon doet
niet mee maar heeft alsnog profijt van de actie. Dat is natuurlijk niet eerlijk. Collectieve
voorzieningen kunnen ook leiden tot bewust passief gedrag, ‘free riders’.
christendemocratische visie
- Een samenleving waar een sterk maatschappelijk middenveld voor voorzieningen zorgen. In
de zorg zien zij een rol weggelegd voor mantelzorgers.
Liberale visie
- Voor een vrijemarkt economie. De collectieve uitgaven voor gezondheidszorg en sociale
zekerheid moeten worden beperkt zodat eigen verantwoordelijkheid wordt gestimuleerd.
Sociaaldemocratische visie
- Een gemengde economie waarin werkgevers en werknemers samenwerken en sociale
ongelijkheid verminderd. Investeren in onderwijs is belangrijk.
3,4 waarom werken we?
zelfrealisatie ontplooien
erkenning en waardering status
behoefte aan sociaal contact Contact met
collega’s.
veiligheid en zekerheid vaste baan meer
zekerheid.
Lichamelijke behoeften uitbetaling nodig
voor voedsel etc.
, 3,5 drie typen verzorgingsstaten
Sociaaldemocratische verzorgingsstaat
- Kenmerkend voor Scandinavische landen.
- Flexibele arbeidsmacht én een sterke sociale zekerheid
- Hoge uitkeringen
- Uitgebreide verlofregelingen voor ouders
- Hoge collectieve lasten
Liberale verzorgingsstaat
- Kenmerkend voor Angelsaksische landen
- Een beperkte sociale zekerheid’
- Liberale waarden
- Een goed ondernemingsklimaat
Loonvorming bepaald door de markt en de flexibele arbeidsmarkt.
- Lage collectieve lasten
- Meer eigen verantwoordelijkheid voor zorg en onderwijs.
Corporatistische verzorgingsstaat
- Mengeling van de twee voorgaande modellen
- Goede samenwerking tussen werknemers en werkgevers en de overheid
- Sociale zekerheid is belangrijk
- Werknemers worden goed beschermd
- Gezinnen worden goed beschermd
Nederland is een buitenbeentje
- Tot 1960 was Nederland duidelijk een corporatistische verzorgingsstaat.
- In de jaren 70 was er een sterke uitdijing van de verzorgingsstaat.
- Door hoge kosten onder druk komen staan en vanaf de jaren 90 inkrimping van
voorzieningen.
- Collectieve voorzieningen worden steeds meer geprivatiseerd.
Arbeid is een sociaal grondrecht opgenomen in de grondwet
- Werken is belangrijk om te voerzien in de basisbehoeften van de mens.
- De solidariteitsgedachte van de verzorgingsstaat maakt arbeid impliciet tot een
maatschappelijke plicht.
Sociale ongelijkheid welvaartsverschil tussen mensen.
Factoren die meespelen met je maatschappelijke positie
- Economische factoren
- Sociale factoren
- Culturele factoren (cultureel kapitaal)
Een gevolg van een maatschappelijke positie is dat mensen met een hoge maatschappelijke positie
hebben gemiddeld een betere gezondheid, huisvesting en presteren beter in het onderwijs.
3,1 de overheid of de mensen zelf?
Bij een verzorgingsstaat bemoeid de overheid zich actief met de welvaart en het welzijn van haar
inwoners. Welvaart mate waarin mensen voldoende middelen beschikken om hun behoeften te
vullen. Welzijn de mater waarin mensen tevreden zijn over hun lichamelijke en geestelijke
gezondheid. Solidariteit als er bereidheid is in een groep of samenleving om risico’s met elkaar te
delen.
De drie belangrijkste pijlers waarop de verzorgingsstaat steunt
- Goed onderwijs
- Goede gezondheidszorg
- Sociale zekerheiduitkeringen
3,2 betutteling of noodzaak
Collectief belang
- Je maakt gebruik van gezamenlijke voorzieningen
- Als iets je overkomt ben je verzekerd
Dilemma collectief belang bij collectief belang wordt iets gerealiseerd waar alle betrokkenen baat
bij hebben. stel 1 persoon besluit niet mee te werken gaat de actie alsnog door. Deze persoon doet
niet mee maar heeft alsnog profijt van de actie. Dat is natuurlijk niet eerlijk. Collectieve
voorzieningen kunnen ook leiden tot bewust passief gedrag, ‘free riders’.
christendemocratische visie
- Een samenleving waar een sterk maatschappelijk middenveld voor voorzieningen zorgen. In
de zorg zien zij een rol weggelegd voor mantelzorgers.
Liberale visie
- Voor een vrijemarkt economie. De collectieve uitgaven voor gezondheidszorg en sociale
zekerheid moeten worden beperkt zodat eigen verantwoordelijkheid wordt gestimuleerd.
Sociaaldemocratische visie
- Een gemengde economie waarin werkgevers en werknemers samenwerken en sociale
ongelijkheid verminderd. Investeren in onderwijs is belangrijk.
3,4 waarom werken we?
zelfrealisatie ontplooien
erkenning en waardering status
behoefte aan sociaal contact Contact met
collega’s.
veiligheid en zekerheid vaste baan meer
zekerheid.
Lichamelijke behoeften uitbetaling nodig
voor voedsel etc.
, 3,5 drie typen verzorgingsstaten
Sociaaldemocratische verzorgingsstaat
- Kenmerkend voor Scandinavische landen.
- Flexibele arbeidsmacht én een sterke sociale zekerheid
- Hoge uitkeringen
- Uitgebreide verlofregelingen voor ouders
- Hoge collectieve lasten
Liberale verzorgingsstaat
- Kenmerkend voor Angelsaksische landen
- Een beperkte sociale zekerheid’
- Liberale waarden
- Een goed ondernemingsklimaat
Loonvorming bepaald door de markt en de flexibele arbeidsmarkt.
- Lage collectieve lasten
- Meer eigen verantwoordelijkheid voor zorg en onderwijs.
Corporatistische verzorgingsstaat
- Mengeling van de twee voorgaande modellen
- Goede samenwerking tussen werknemers en werkgevers en de overheid
- Sociale zekerheid is belangrijk
- Werknemers worden goed beschermd
- Gezinnen worden goed beschermd
Nederland is een buitenbeentje
- Tot 1960 was Nederland duidelijk een corporatistische verzorgingsstaat.
- In de jaren 70 was er een sterke uitdijing van de verzorgingsstaat.
- Door hoge kosten onder druk komen staan en vanaf de jaren 90 inkrimping van
voorzieningen.
- Collectieve voorzieningen worden steeds meer geprivatiseerd.
Arbeid is een sociaal grondrecht opgenomen in de grondwet
- Werken is belangrijk om te voerzien in de basisbehoeften van de mens.
- De solidariteitsgedachte van de verzorgingsstaat maakt arbeid impliciet tot een
maatschappelijke plicht.
Sociale ongelijkheid welvaartsverschil tussen mensen.
Factoren die meespelen met je maatschappelijke positie
- Economische factoren
- Sociale factoren
- Culturele factoren (cultureel kapitaal)
Een gevolg van een maatschappelijke positie is dat mensen met een hoge maatschappelijke positie
hebben gemiddeld een betere gezondheid, huisvesting en presteren beter in het onderwijs.