Consumentenpsychologie
Hoofdstuk 1: Wat is consumentengedrag?
Definitie van consumentengedrag:
- het betreft mentale en fysieke handelingen (info raadplegen / product afrekenen)
- met hun aanleidingen, oorzaken en gevolgen (vb: kapotte auto)
- individuele en kleine groepen (ik of gezin)
- consumptiecyclus 4 fasen: oriëntatie, aanschaf, gebruik, onderhoud/afdanken
- van schaarse goederen en diensten (je betaalt een bepaalde prijs)
- uit de commerciële sector, overheidssector en huishoudelijke sector
- Leiden tot functievervulling en het bereiken van doelen en waarden
- Gevolg: tevredenheid en welzijn
- lettend op korte- en langetermijneffecten
- de individuele en maatschappelijke gevolgen (vb: ritje met de auto, slecht voor milieu)
Aanbod van goederen en diensten
- noodzakelijke goederen: consumenten kunnen niet overleven zonder deze goederen (vb:
voeding) deze uitgaven blijven constant, ookal stijgt het inkomen van de consument.
- Inferieure goederen: goederen die we aankopen wanneer uw inkomen gaat dalen. (vb:
tweedehandskleding)
- Luxegoederen: producten die niet levensnoodzakelijk zijn, maar enkel het leven aangenamer
maken (vb: luxewagen). De consument geeft meer uit aan luxegoederen naarmate het
inkomen stijgt.
Is dit het geschikte moment voor duurzame goederen? (corona) JA, dit zijn gouden zaken voor
meubelzaken, doe-het-zelf zaken. We moeten economie steunen in deze moeilijke periode. Mensen
willen van hun huis hun thuis maken in deze moeilijke periode.
Consumentenvertrouwen
Geeft aan in hoeverre huishoudens vinden dat het economisch gezien beter of slechter gaat. Het
wordt bepaald op basis van de mening van huishoudens over het algemene economisch klimaat en
over de eigen financiële situatie.
Consumptiecultuur
Wordt gekenmerkt door 4 elementen:
- consumptie bevindt zich op hoog niveau (boven overlevingsniveau luxegoederen komen
meer op de voorgrond
- goederen worden vooral verworven via aankoop en minder door eigen productie
- consumptie en overconsumptie worden algemeen aanvaard
- mensen evalueren zichzelf en anderen op basis van hun consumptiegedrag (vb: luxeauto)
Hoe is deze consumptiemaatschappij ontstaan?
- aanbod goederen: verbeterd door comparatieve voordelen en verbeterde technologieën
- toenemend inkomen Vraag stijgt
- reclame stimuleert het gebruik van goederen
1
, Productlevenscyclus: geeft het verband aan tussen de tijd en de bezitsgraad in de populatie
- introductiefase: reclame maken, social media, recensies zijn belangrijk (bv. mobiel betalen)
- groeifase (bv. elektrische auto)
- volwassenheidsfase (bv. Smartphone)
- eindfase (bv. iPod)
cyclus wordt steeds sneller doorlopen. 2 jaar na de introductie kan de bezitsgraad nog moeilijk
verhogen. Veel producten worden uit de markt genomen voordat ze volwassenheidsfase bereiken.
Innovaties zijn van levensbelang voor de marketeer
Marketing versus consumentenpsychologie?
Marketing: omvat de ontwikkeling, prijsbepaling, promotie en distributie van producten, diensten of
ideeën die de klanten toegevoegde waarde bieden.
- vorm van bedrijfsbeleid op een resultaat gerichte wijze waarin de wensen van klanten
centraal staan
- Marketingmix: product, prijs, promotie, plaats.
- Marketeers hebben vooral oog voor de oriëntatiefase, aankoopfase en tevredenheid na de
aankoop.
Consumentenpsychologie: vormt de basis voor de marketing. Maar consumentenpsychologie heeft
ook oog voor het gebruik en afdanken van producten. (vb: speelt het milieubewustzijn een rol in het
afdanken van producten?)
Beschrijvende studie
- Een normatieve benadering: HOE dienen consumenten best te beslissen?
- Een voorschrijvende benadering: WAT dienen de consumenten te kopen/gebruiken?
- Voorspellende benadering: Hoe zullen de consumenten reageren op wijzigingen in de
omgeving?
- Beschrijvende benadering: Welke factoren beïnvloeden het consumentengedrag?
Wie heeft belang bij deze studie?
- De overheid: bv. minder energie verbruiken, …
Het begrip nudging: motivatietechniek waarbij mensen subtiel worden gestimuleerd om
zich op een gewenste wijze te gedragen.
- Marketeers: Hoe zullen consumenten reageren op extra informatie?
- De consumenten: Hoe worden we beïnvloed door marketeers?
- De wetenschap: Hoe beïnvloeden consumenten elkaar?
- De (toegepaste) psycholoog: Veel psychische problemen zijn gerelateerd aan
consumentengedrag.
Hoofdstuk 2: informatieverwerking
Vijf sensoriële systemen
- Visuele gewaarwording (vb: kleuren en vormen van een product)
- Auditieve gewaarwording (vb: muziekje in de winkel)
- Gewaarwording van de reuk (vb: geur van koffie doet zin krijgen in koffie)
- Tactiele gewaarwording (vb: het voelen van een handdoek, is hij zacht genoeg?)
- Gewaarwording van smaak (vb: proevertje in colruyt, mensen kopen meer als ze honger
hebben)
Kruismodaliteit: diverse systemen werken samen, reuk gaat samen met smaak
2
Hoofdstuk 1: Wat is consumentengedrag?
Definitie van consumentengedrag:
- het betreft mentale en fysieke handelingen (info raadplegen / product afrekenen)
- met hun aanleidingen, oorzaken en gevolgen (vb: kapotte auto)
- individuele en kleine groepen (ik of gezin)
- consumptiecyclus 4 fasen: oriëntatie, aanschaf, gebruik, onderhoud/afdanken
- van schaarse goederen en diensten (je betaalt een bepaalde prijs)
- uit de commerciële sector, overheidssector en huishoudelijke sector
- Leiden tot functievervulling en het bereiken van doelen en waarden
- Gevolg: tevredenheid en welzijn
- lettend op korte- en langetermijneffecten
- de individuele en maatschappelijke gevolgen (vb: ritje met de auto, slecht voor milieu)
Aanbod van goederen en diensten
- noodzakelijke goederen: consumenten kunnen niet overleven zonder deze goederen (vb:
voeding) deze uitgaven blijven constant, ookal stijgt het inkomen van de consument.
- Inferieure goederen: goederen die we aankopen wanneer uw inkomen gaat dalen. (vb:
tweedehandskleding)
- Luxegoederen: producten die niet levensnoodzakelijk zijn, maar enkel het leven aangenamer
maken (vb: luxewagen). De consument geeft meer uit aan luxegoederen naarmate het
inkomen stijgt.
Is dit het geschikte moment voor duurzame goederen? (corona) JA, dit zijn gouden zaken voor
meubelzaken, doe-het-zelf zaken. We moeten economie steunen in deze moeilijke periode. Mensen
willen van hun huis hun thuis maken in deze moeilijke periode.
Consumentenvertrouwen
Geeft aan in hoeverre huishoudens vinden dat het economisch gezien beter of slechter gaat. Het
wordt bepaald op basis van de mening van huishoudens over het algemene economisch klimaat en
over de eigen financiële situatie.
Consumptiecultuur
Wordt gekenmerkt door 4 elementen:
- consumptie bevindt zich op hoog niveau (boven overlevingsniveau luxegoederen komen
meer op de voorgrond
- goederen worden vooral verworven via aankoop en minder door eigen productie
- consumptie en overconsumptie worden algemeen aanvaard
- mensen evalueren zichzelf en anderen op basis van hun consumptiegedrag (vb: luxeauto)
Hoe is deze consumptiemaatschappij ontstaan?
- aanbod goederen: verbeterd door comparatieve voordelen en verbeterde technologieën
- toenemend inkomen Vraag stijgt
- reclame stimuleert het gebruik van goederen
1
, Productlevenscyclus: geeft het verband aan tussen de tijd en de bezitsgraad in de populatie
- introductiefase: reclame maken, social media, recensies zijn belangrijk (bv. mobiel betalen)
- groeifase (bv. elektrische auto)
- volwassenheidsfase (bv. Smartphone)
- eindfase (bv. iPod)
cyclus wordt steeds sneller doorlopen. 2 jaar na de introductie kan de bezitsgraad nog moeilijk
verhogen. Veel producten worden uit de markt genomen voordat ze volwassenheidsfase bereiken.
Innovaties zijn van levensbelang voor de marketeer
Marketing versus consumentenpsychologie?
Marketing: omvat de ontwikkeling, prijsbepaling, promotie en distributie van producten, diensten of
ideeën die de klanten toegevoegde waarde bieden.
- vorm van bedrijfsbeleid op een resultaat gerichte wijze waarin de wensen van klanten
centraal staan
- Marketingmix: product, prijs, promotie, plaats.
- Marketeers hebben vooral oog voor de oriëntatiefase, aankoopfase en tevredenheid na de
aankoop.
Consumentenpsychologie: vormt de basis voor de marketing. Maar consumentenpsychologie heeft
ook oog voor het gebruik en afdanken van producten. (vb: speelt het milieubewustzijn een rol in het
afdanken van producten?)
Beschrijvende studie
- Een normatieve benadering: HOE dienen consumenten best te beslissen?
- Een voorschrijvende benadering: WAT dienen de consumenten te kopen/gebruiken?
- Voorspellende benadering: Hoe zullen de consumenten reageren op wijzigingen in de
omgeving?
- Beschrijvende benadering: Welke factoren beïnvloeden het consumentengedrag?
Wie heeft belang bij deze studie?
- De overheid: bv. minder energie verbruiken, …
Het begrip nudging: motivatietechniek waarbij mensen subtiel worden gestimuleerd om
zich op een gewenste wijze te gedragen.
- Marketeers: Hoe zullen consumenten reageren op extra informatie?
- De consumenten: Hoe worden we beïnvloed door marketeers?
- De wetenschap: Hoe beïnvloeden consumenten elkaar?
- De (toegepaste) psycholoog: Veel psychische problemen zijn gerelateerd aan
consumentengedrag.
Hoofdstuk 2: informatieverwerking
Vijf sensoriële systemen
- Visuele gewaarwording (vb: kleuren en vormen van een product)
- Auditieve gewaarwording (vb: muziekje in de winkel)
- Gewaarwording van de reuk (vb: geur van koffie doet zin krijgen in koffie)
- Tactiele gewaarwording (vb: het voelen van een handdoek, is hij zacht genoeg?)
- Gewaarwording van smaak (vb: proevertje in colruyt, mensen kopen meer als ze honger
hebben)
Kruismodaliteit: diverse systemen werken samen, reuk gaat samen met smaak
2
