Samenvatting actuele criminologie
1.1) De opdracht van de criminologie
Gedachte criminaliteit bij Nederlanders
- Veel Nederlanders vaak denken dat criminaliteit toeneemt; ouderen, lager opgeleiden
en autochtonen.
- Nederland voelt zich onveilig; PVV-aanhangers vaker onveilig gevoel dan D66 of
GroenLinks.
- Rechters stra en niet hard genoeg en criminelen worden ‘in de watten gelegd’; PVV-
aanhanger vinden dit meer dan D66, GroenLinks en PVDA.
- Herinvoering doodstraf gedachte gedaald; SGP nog steeds voorstander.
Trend leefwereld jongeren
- Geaccepteerde criminaliteit; verkeersovertredingen en drugsgebruik (lichte vergrijpen)
en stelen en vechten (zwaardere vergrijpen) -> indien zware jeugd.
- Negatief over politie -> rappers inspiratie bron.
Identi catie met slachto ers
- Empathie; identi catie met slachto er (stel dat ik …), belangrijke reden voor vrijwillige
hulp en stille tochten.
- Angst; vaak als bepaalde kenmerken overeen komen met slachto er -> identi catie
met slachto er.
- Geliefde lectuur; duidelijk geen overeenkomende kenmerken zorgen voor neerwaartse
vergelijking = zichzelf vergelijken met mensen die het slechter hebben/zijn -> verklaring
voor populariteit van sensationele misdrijven
- Afschuw en woede; verontwaardigd over hoe men iemand zoveel leed kan aandoen ->
sterkst als slachto er weerloos/onschuldig was bijv. kind misbruik.
- Vergeldingsbehoefte; de wens dat overtreders van essentiële regels worden gestraft. (Is
niet wraakbehoefte)
- Neiging te ontsporen; ‘eigen rechter spelen’, overheid grijpt in.
-> Het zondebokmechanisme: interne sociale spanningen opgeheven door de
rituele doding van een zogenoemde zondebok (vb: lynchpartijen donkere bevolking
Amerika of rassenrellen nav misdrijf asielzoeker)
Socioloog Durkheim
criminaliteit, door het oproepen van negatieve emoties, een positieve sociale functie
vervult -> gevoelens van morele verontwaardiging met elkaar te delen, bevestigen de
leden van een gemeenschap elkaar in hun normbesef.
fi ff ff fi ff ff ff ff fi
, Identi catie met daders
- misdaad fascineert -> identi catie met daders; Willem Holleeder afgebeeld als held of
drillrappers die beroemdheid hebben door geweld.
- identi catie wekt schuldgevoel op; eigen hoofd staat niet toe dat men bewust in
positieve zin identi ceert met misdadiger.
-> schuldgevoel leidt tot een roep op zwaarder stra en.
- gevoel van medelijden; dader wordt als slachto er gezien komt vaak voort uit
verontrusting voor het lot van gedetineerde.
-> rooms-katholieke geloofsleer: het ‘bezoeken van gevangenen’ behoort tot een
van de zeven ‘werken van barmhartigheid’ -> vrijwilligerswerk vanuit kerken is de
oorsprong van reclasseringswerk.
- collectieve frustratie bij dader als slachto er; vaak als men zelf gevoel heeft dat zich
tekort is gedaan dan zien ze gearresteerden ook als tekort gedane mede-slachto ers.
-> Vorige eeuw: marxistische critici zien politie en justitie als instrument om
arbeidsklasse te onderdrukken.
-> Nu: politie krijgt verwijt van rassendiscriminatie/‘etnisch pro leren’
Gevoelens bij misdrijven/identi catiemogelijkheden gevolg
Kunnen onder de oppervlakte sluimerende maatschappelijke kwesties tot ontlading laten
komen;
- Black Lives Matter beweging
- MeToo beweging
Democratie
- berechtiging van misdaders in handen van onafhankelijke beroepsrechters -> geen
subjectieve beïnvloeding. (Sinds 1813 in NL)
- Criminologen geven objectieve informatie aan overheidsinstanties.
fifi fi fi fi ff ff ff fi ff
1.1) De opdracht van de criminologie
Gedachte criminaliteit bij Nederlanders
- Veel Nederlanders vaak denken dat criminaliteit toeneemt; ouderen, lager opgeleiden
en autochtonen.
- Nederland voelt zich onveilig; PVV-aanhangers vaker onveilig gevoel dan D66 of
GroenLinks.
- Rechters stra en niet hard genoeg en criminelen worden ‘in de watten gelegd’; PVV-
aanhanger vinden dit meer dan D66, GroenLinks en PVDA.
- Herinvoering doodstraf gedachte gedaald; SGP nog steeds voorstander.
Trend leefwereld jongeren
- Geaccepteerde criminaliteit; verkeersovertredingen en drugsgebruik (lichte vergrijpen)
en stelen en vechten (zwaardere vergrijpen) -> indien zware jeugd.
- Negatief over politie -> rappers inspiratie bron.
Identi catie met slachto ers
- Empathie; identi catie met slachto er (stel dat ik …), belangrijke reden voor vrijwillige
hulp en stille tochten.
- Angst; vaak als bepaalde kenmerken overeen komen met slachto er -> identi catie
met slachto er.
- Geliefde lectuur; duidelijk geen overeenkomende kenmerken zorgen voor neerwaartse
vergelijking = zichzelf vergelijken met mensen die het slechter hebben/zijn -> verklaring
voor populariteit van sensationele misdrijven
- Afschuw en woede; verontwaardigd over hoe men iemand zoveel leed kan aandoen ->
sterkst als slachto er weerloos/onschuldig was bijv. kind misbruik.
- Vergeldingsbehoefte; de wens dat overtreders van essentiële regels worden gestraft. (Is
niet wraakbehoefte)
- Neiging te ontsporen; ‘eigen rechter spelen’, overheid grijpt in.
-> Het zondebokmechanisme: interne sociale spanningen opgeheven door de
rituele doding van een zogenoemde zondebok (vb: lynchpartijen donkere bevolking
Amerika of rassenrellen nav misdrijf asielzoeker)
Socioloog Durkheim
criminaliteit, door het oproepen van negatieve emoties, een positieve sociale functie
vervult -> gevoelens van morele verontwaardiging met elkaar te delen, bevestigen de
leden van een gemeenschap elkaar in hun normbesef.
fi ff ff fi ff ff ff ff fi
, Identi catie met daders
- misdaad fascineert -> identi catie met daders; Willem Holleeder afgebeeld als held of
drillrappers die beroemdheid hebben door geweld.
- identi catie wekt schuldgevoel op; eigen hoofd staat niet toe dat men bewust in
positieve zin identi ceert met misdadiger.
-> schuldgevoel leidt tot een roep op zwaarder stra en.
- gevoel van medelijden; dader wordt als slachto er gezien komt vaak voort uit
verontrusting voor het lot van gedetineerde.
-> rooms-katholieke geloofsleer: het ‘bezoeken van gevangenen’ behoort tot een
van de zeven ‘werken van barmhartigheid’ -> vrijwilligerswerk vanuit kerken is de
oorsprong van reclasseringswerk.
- collectieve frustratie bij dader als slachto er; vaak als men zelf gevoel heeft dat zich
tekort is gedaan dan zien ze gearresteerden ook als tekort gedane mede-slachto ers.
-> Vorige eeuw: marxistische critici zien politie en justitie als instrument om
arbeidsklasse te onderdrukken.
-> Nu: politie krijgt verwijt van rassendiscriminatie/‘etnisch pro leren’
Gevoelens bij misdrijven/identi catiemogelijkheden gevolg
Kunnen onder de oppervlakte sluimerende maatschappelijke kwesties tot ontlading laten
komen;
- Black Lives Matter beweging
- MeToo beweging
Democratie
- berechtiging van misdaders in handen van onafhankelijke beroepsrechters -> geen
subjectieve beïnvloeding. (Sinds 1813 in NL)
- Criminologen geven objectieve informatie aan overheidsinstanties.
fifi fi fi fi ff ff ff fi ff
