Samenvatting kennistoets blok 1
Fysiotherapie leerjaar 2
,Inhoudsopgave
Fysiotherapeutisch handelen .................................................................................................................................................................. 3
Neurorevalidatie (CVA) en beroerte vanuit breed perspectief ...................................................................................................................... 3
Functionele prognose na een CVA ................................................................................................................................................................ 5
Basismeetinstrumenten beroerte ................................................................................................................................................................. 6
Neuro-fysiologie ..................................................................................................................................................................................... 9
Fysiologie van het neuraal weefsel .............................................................................................................................................................. 9
Fysiologie van de spinale zenuwen en reflexen .......................................................................................................................................... 11
Fysiologie van de hersenen en craniale zenuwen ....................................................................................................................................... 13
Fysiologie van de sensorische paden en het somatisch zenuwstelsel ......................................................................................................... 15
Fysiologie van het autonome zenuwstelsel en de hogere-orde functies ..................................................................................................... 18
Fysiologie van de zintuigen ........................................................................................................................................................................ 20
Fysiologie van het hormoonstelsel ............................................................................................................................................................. 23
Neuro-anatomie ................................................................................................................................................................................... 26
Centraal zenuwstelsel ................................................................................................................................................................................ 26
Medisch handelen ................................................................................................................................................................................ 32
Inleiding op algemene neurologische dysfunctie ........................................................................................................................................ 32
Acute neurologische aandoeningen ........................................................................................................................................................... 34
Acute neurologische aandoeningen – farmacotherapie en fysiotherapie .................................................................................................. 36
Aangeboren neurologische aandoeningen ................................................................................................................................................. 38
Convulsies en epilepsie ............................................................................................................................................................................... 40
Chronische degeneratieve neurologische aandoeningen ........................................................................................................................... 42
Chronische degeneratieve neurologische aandoeningen – farmacotherapie en fysiotherapie .................................................................. 44
Dementie.................................................................................................................................................................................................... 46
Dementie – farmacotherapie en fysiotherapie ........................................................................................................................................... 47
Ruggenmergaandoeningen ........................................................................................................................................................................ 49
Motor-control ....................................................................................................................................................................................... 50
Beperkingen van motorische controle ........................................................................................................................................................ 50
Beperkingen van sensore controle ............................................................................................................................................................. 51
Constraints on motor control ..................................................................................................................................................................... 52
Herstel van functie ..................................................................................................................................................................................... 54
Afwijkende posturale controle ................................................................................................................................................................... 58
Gedragswetenschappen ........................................................................................................................................................................ 60
Cognitieve stoornissen/ rouw en verliesverwerking ................................................................................................................................... 60
Stoornissen in communicatie ..................................................................................................................................................................... 62
Stemmingsstoornissen ............................................................................................................................................................................... 64
Gedragsverandering................................................................................................................................................................................... 66
Ethiek ................................................................................................................................................................................................... 69
Beroepsethiek in neurologische context ..................................................................................................................................................... 69
Kwaliteit van leven en wilsbekwaamheid ................................................................................................................................................... 70
2
,Fysiotherapeutisch handelen
Neurorevalidatie (CVA) en beroerte vanuit breed perspectief
Beroerte → Deel van de hersenen is afgesloten en krijgt geen bloed en zuurstof meer,
blijvend probleem in brein (en lichaam).
TIA (Transient Ischaemic Attack) → Bloedvat in de hersenen is even afgesloten, maar de
symptomen verdwijnen binnen 24 uur.
Type beroerte
- Ischemische beroerte (85%) → Bloedvaten die
verantwoordelijk zijn voor het transport van bloed naar de
hersenen raken verstopt (bloedprop).
- Hemorragische beroerte (15%) → Bloeding in de hersenen
of het gebied tussen de hersenen en de schedel (gebroken
of kapot bloedvat). Dit verstoort het functioneren van de
hersenen.
Tijdlijn beroerte
- Positief: zelfvertrouwen, sociale steun
- Negatief: stop therapie, recidief, geen motivatie, geen
sociale steun.
Sequentie natuurlijk herstel
Natuurlijk sequentie mobiliteit, functionele mijlpalen:
1. Zitten
2. Opstaan en gaan zitten
3. Veilig staan
4. Gaan lopen
5. (Fietsen en autorijden)
Natuurlijke sequentie basale ADL-vaardigheden
1. Uiterlijke verzorging
2. Eten
3. Transfers
4. Toiletgebruik
5. Mobiliteit
6. Uit- en aankleden
7. Baden en douchen
8. Traplopen
3
, Pre-mobilisatiefase
Snelle reactivering niet bij:
- Intracerebrale bloeding toename van de bloeding door bloeddrukverhoging.
- Een subarachnoïdale bloeding wegens risico op recidieven.
Fysiotherapeutische interventies
- Lighouding in bed
- Handoedeem
- Preventie van decubitus
- Preventie van bronchopneumonie
- Pulmonale ventilatie
- Inspiratoire spierkrachttraining
- (Geleid) actief bewegen
- Signaleren van diepe veneuze trombose
- Vroegtijdige betrokkenheid mantelzorg
Diversiteit en benaderingswijzen
- Afleiding
- Expliciet
- Motor approach
- Knowledge of results
- Extrinsieke feedback
- Action approach
Gevolgen van een beroerte
- Hangt af van de plaats en grootte van het letsel in de hersenen.
- Er zijn zichtbare en onzichtbare gevolgen.
Senso-motorisch functioneren (lichamelijk)
- Spasticiteit: clonus
- Spasticiteit: flexiespasme en elastiek
- Faciale parese en motorische controle
Cognitief-neuropsychologisch functioneren (hersenen)
- Prosopagnosie
- Motorische en sensorische afasie
- Verstoord lichaamsschema
- Hemi-inattentie (minder aandacht voor aangedane zijde)
Sociaal-emotioneel functioneren
Definities
- CVA-team → allerlei therapeuten die rond de zorg van een patiënt zitten.
- Stroke unit → een gespecialiseerde afdeling in een ziekenhuis of revalidatiecentrum
waar alleen CVA-patiënten zitten.
- Stroke service → allerlei regionale zorginstellingen die met elkaar samenwerken
rondom een patiënt.
4
Fysiotherapie leerjaar 2
,Inhoudsopgave
Fysiotherapeutisch handelen .................................................................................................................................................................. 3
Neurorevalidatie (CVA) en beroerte vanuit breed perspectief ...................................................................................................................... 3
Functionele prognose na een CVA ................................................................................................................................................................ 5
Basismeetinstrumenten beroerte ................................................................................................................................................................. 6
Neuro-fysiologie ..................................................................................................................................................................................... 9
Fysiologie van het neuraal weefsel .............................................................................................................................................................. 9
Fysiologie van de spinale zenuwen en reflexen .......................................................................................................................................... 11
Fysiologie van de hersenen en craniale zenuwen ....................................................................................................................................... 13
Fysiologie van de sensorische paden en het somatisch zenuwstelsel ......................................................................................................... 15
Fysiologie van het autonome zenuwstelsel en de hogere-orde functies ..................................................................................................... 18
Fysiologie van de zintuigen ........................................................................................................................................................................ 20
Fysiologie van het hormoonstelsel ............................................................................................................................................................. 23
Neuro-anatomie ................................................................................................................................................................................... 26
Centraal zenuwstelsel ................................................................................................................................................................................ 26
Medisch handelen ................................................................................................................................................................................ 32
Inleiding op algemene neurologische dysfunctie ........................................................................................................................................ 32
Acute neurologische aandoeningen ........................................................................................................................................................... 34
Acute neurologische aandoeningen – farmacotherapie en fysiotherapie .................................................................................................. 36
Aangeboren neurologische aandoeningen ................................................................................................................................................. 38
Convulsies en epilepsie ............................................................................................................................................................................... 40
Chronische degeneratieve neurologische aandoeningen ........................................................................................................................... 42
Chronische degeneratieve neurologische aandoeningen – farmacotherapie en fysiotherapie .................................................................. 44
Dementie.................................................................................................................................................................................................... 46
Dementie – farmacotherapie en fysiotherapie ........................................................................................................................................... 47
Ruggenmergaandoeningen ........................................................................................................................................................................ 49
Motor-control ....................................................................................................................................................................................... 50
Beperkingen van motorische controle ........................................................................................................................................................ 50
Beperkingen van sensore controle ............................................................................................................................................................. 51
Constraints on motor control ..................................................................................................................................................................... 52
Herstel van functie ..................................................................................................................................................................................... 54
Afwijkende posturale controle ................................................................................................................................................................... 58
Gedragswetenschappen ........................................................................................................................................................................ 60
Cognitieve stoornissen/ rouw en verliesverwerking ................................................................................................................................... 60
Stoornissen in communicatie ..................................................................................................................................................................... 62
Stemmingsstoornissen ............................................................................................................................................................................... 64
Gedragsverandering................................................................................................................................................................................... 66
Ethiek ................................................................................................................................................................................................... 69
Beroepsethiek in neurologische context ..................................................................................................................................................... 69
Kwaliteit van leven en wilsbekwaamheid ................................................................................................................................................... 70
2
,Fysiotherapeutisch handelen
Neurorevalidatie (CVA) en beroerte vanuit breed perspectief
Beroerte → Deel van de hersenen is afgesloten en krijgt geen bloed en zuurstof meer,
blijvend probleem in brein (en lichaam).
TIA (Transient Ischaemic Attack) → Bloedvat in de hersenen is even afgesloten, maar de
symptomen verdwijnen binnen 24 uur.
Type beroerte
- Ischemische beroerte (85%) → Bloedvaten die
verantwoordelijk zijn voor het transport van bloed naar de
hersenen raken verstopt (bloedprop).
- Hemorragische beroerte (15%) → Bloeding in de hersenen
of het gebied tussen de hersenen en de schedel (gebroken
of kapot bloedvat). Dit verstoort het functioneren van de
hersenen.
Tijdlijn beroerte
- Positief: zelfvertrouwen, sociale steun
- Negatief: stop therapie, recidief, geen motivatie, geen
sociale steun.
Sequentie natuurlijk herstel
Natuurlijk sequentie mobiliteit, functionele mijlpalen:
1. Zitten
2. Opstaan en gaan zitten
3. Veilig staan
4. Gaan lopen
5. (Fietsen en autorijden)
Natuurlijke sequentie basale ADL-vaardigheden
1. Uiterlijke verzorging
2. Eten
3. Transfers
4. Toiletgebruik
5. Mobiliteit
6. Uit- en aankleden
7. Baden en douchen
8. Traplopen
3
, Pre-mobilisatiefase
Snelle reactivering niet bij:
- Intracerebrale bloeding toename van de bloeding door bloeddrukverhoging.
- Een subarachnoïdale bloeding wegens risico op recidieven.
Fysiotherapeutische interventies
- Lighouding in bed
- Handoedeem
- Preventie van decubitus
- Preventie van bronchopneumonie
- Pulmonale ventilatie
- Inspiratoire spierkrachttraining
- (Geleid) actief bewegen
- Signaleren van diepe veneuze trombose
- Vroegtijdige betrokkenheid mantelzorg
Diversiteit en benaderingswijzen
- Afleiding
- Expliciet
- Motor approach
- Knowledge of results
- Extrinsieke feedback
- Action approach
Gevolgen van een beroerte
- Hangt af van de plaats en grootte van het letsel in de hersenen.
- Er zijn zichtbare en onzichtbare gevolgen.
Senso-motorisch functioneren (lichamelijk)
- Spasticiteit: clonus
- Spasticiteit: flexiespasme en elastiek
- Faciale parese en motorische controle
Cognitief-neuropsychologisch functioneren (hersenen)
- Prosopagnosie
- Motorische en sensorische afasie
- Verstoord lichaamsschema
- Hemi-inattentie (minder aandacht voor aangedane zijde)
Sociaal-emotioneel functioneren
Definities
- CVA-team → allerlei therapeuten die rond de zorg van een patiënt zitten.
- Stroke unit → een gespecialiseerde afdeling in een ziekenhuis of revalidatiecentrum
waar alleen CVA-patiënten zitten.
- Stroke service → allerlei regionale zorginstellingen die met elkaar samenwerken
rondom een patiënt.
4
