Samenvatting Sociaal Recht
Inhoudsopgave
1. Begrip en indeling sociaal recht......................................................................................2
1.1 Sociaal recht: begrip...............................................................................................................2
1.2 Historisch overzicht................................................................................................................8
1.3 Historisch overzicht..............................................................................................................10
1.4 Basiskenmerken....................................................................................................................11
2. Arbeidsrecht.................................................................................................................14
2.1 Juridisch kader......................................................................................................................14
2.1.1 Dwingende aard.................................................................................................................14
2.1.2 Bronnen..............................................................................................................................14
2.1.3 Hiërarchie van rechtsbronnen............................................................................................21
2.1.4 Arbeidsregelement.............................................................................................................22
2.1.5 Toepassingsgebied.............................................................................................................22
2.1.6 Werknemer vs zelfstandige................................................................................................25
2.2 Collectief arbeidsrecht..........................................................................................................27
2.2.1 De vakorganisaties van werknemers en werkgevers..........................................................27
2.2.2 De Nationale Arbeidsraad..................................................................................................28
2.2.3 Het paritiare comité...........................................................................................................29
2.2.4 De ondernemingsraad........................................................................................................30
2.2.5 Het comité voor preventie en bescherming op het werk...................................................30
2.2.6 De vakbondsafvaardiging...................................................................................................31
2.2.7 De collectieve arbeidsovereenkomst.................................................................................32
2.3 Individueel arbeidsrecht.......................................................................................................33
2.3.1 Werving en selectie............................................................................................................33
2.3.2 Totstandkoming van de arbeidsovereenkomst..................................................................35
2.3.3 Soorten arbeidsovereenkomsten.......................................................................................38
2.3.4 Inhoud van de arbeidsovereenkomst.................................................................................44
2.3.5 Verplichtingen van de partijen...........................................................................................45
2.3.6 Aansprakelijkheid voor schade aan de werkgever of aan derden......................................47
2.3.7 Loonbegrip en loonbescherming........................................................................................49
2.3.8 Schorsing van de arbeidsovereenkomst.............................................................................50
2.3.9 Beëindiging van de arbeidsovereenkomst.........................................................................51
2.3.3 Ontslag om een dringende reden.......................................................................................66
2.3.4 Opzegvergoeding...............................................................................................................70
2.3.5 Outplacement....................................................................................................................72
2.3.6 Ontslagverboden- en beperkingen.....................................................................................73
2.3.7 Rechtsmisbruik inzake ontslag...........................................................................................74
2.3.8 Ontslagmotivering en kennelijk onredelijk ontslag............................................................75
2.3.9 Willekeurig ontslag (regeling voor 1 april 2014).................................................................77
2.3.10 Verjaring in het arbeidsrecht............................................................................................78
1
,1. Begrip en indeling sociaal recht
1.1 Sociaal recht: begrip
Social recht = geheel van rechtstregels die verhoudingen regelen tussen WG en WN,
zowel collectief als individueel en hul verlenen aan diegenen die niet de mogelijkheid
hebben om op eigen krachten in levensonderhoud te voorzien
Sociaal recht: drie delen
o Arbeidsrecht: verhoudingen tussen werkgevers en werknemers
Individueel: relatie tussen de werknemer en de werkgever
De arbeidsovereenkomst, loon, vakantie
Jobstudent:
o Arbeidsovereenkomst met Transmare en je krijgt
hiervoor loon è individueel arbeidsrecht
Werken met arbeidsovereenkomst dan heb je individueel
arbeidsrecht
Vakantie zit niet bij jobstudent
o Want valt naast de vakantiedagregeling
Bv: 2 mensen gaan solliciteren: Rox vs Jerre
o Jerre wint want iemand met een naam als Rox is
vragen om ellende
o Mag niet
o Staat in ind arbeidsrecht bij werving en selectie op
basis van non-discriminatie
Non-discriminatie bij werving en selectie is niet eenvoudig:
o Bij vacature mag je niet enkel op zoek zijn naar 1
geslacht
Jobs moeten gelijk zijn voor M/V
o “gezocht M/V” is OK
Vrouwen gaan naar lingeriewinkel en staan in paskotje
o Hulp vragen aan personeel
o Vrouwen willen liever een vrouwelijk personeellid
o Mag je hier dus zeggen “gezocht vrouwelijke
bediende”?
Want als je hier een man zet ga je niet veel
verkopen
Het mag NIET!
Winkel moet seksneutraal oordelen à vacature
openstellen voor M en V
Zaak ‘Feryn’:
o Feryn is blanke man en installeert garagepoorten met
geheime codes
o Heeft mensen nodig die deze kantelpoorten installeren
o Vacature luidt als “gezocht plaatsers kantelpoorten die
blank zijn”
2
, Maar ik ben GEEN racist want ik ben getrouwd
met een zwarte vrouw en in mijn werkplaats
werken Marokanen, Turken en zwarte mensen
Hij zegt dat de mensen racistisch zijn
Als hij kantelpoorten laat installeren
door Marokanen gaat de klant zeggen
dat wil ik niet want zo dadelijk zitten die
mannen binnen
o Gaat naar Arbeidsrechtbank, - Hof, … wordt allemaal
veroordeeld
o Zeer belangrijk voor ind arbr à je mag niet het
racisme/seksisme van anderen inroepen om enkel M/V
of blanken aan te werven
Restaurant Wagga Mama:
o Wilt veel multiculturiteit
o Maar ze mogen niet in hun vacature schrijven ‘je krijgt
een streep voor als je andere afkomst heb’
Ergens werken en je wordt afgedankt wegens zwangerschap
à mag dit??
o Ontslagrecht in België is vrij
o Je moet hier niet verantwoorden waarom je iemand
ontslaat
o Maar dit kan wel heel duur zijn
Zwangere vrouw ontslaan is 6 maanden loon
Is ze nog gekleurd is nog is 6 maanden
Met andere cultuur is nog is 3 maanden
Collectief
Gemeenschappelijke regelingen per onderneming, per
bedrijfstak of zelfs nationaal
CAO = Collectieve ArbeidsOvereenkomsten = regelt
verhoudingen tussen WG en verschillende WN’s
o Regeling van overuren
o Sociale zekerheid: hulp voor levensonderhoud
Klassieke sociale zekerheid
Bijstand
o Welzijnsrecht: dienstverlening aan hulpbehoevenden
Arbeidsrecht:
o Geheel van rechtsregels
o Betreffende personen die arbeid verrichten
o In ondergeschikt verband (niet Z)
o Krachtens een overeenkomst (niet Ambt.)
o Niet zelfstandigen want zij zijn niet ondergeschikt
o Ambtenaar heeft geen arbeidsovereenkomst
o Alles wat we nu zien is van toepassing op WN en niet op ambtenaren en
zelfstandigen
Deze hebben een statuut
3
, 4
Inhoudsopgave
1. Begrip en indeling sociaal recht......................................................................................2
1.1 Sociaal recht: begrip...............................................................................................................2
1.2 Historisch overzicht................................................................................................................8
1.3 Historisch overzicht..............................................................................................................10
1.4 Basiskenmerken....................................................................................................................11
2. Arbeidsrecht.................................................................................................................14
2.1 Juridisch kader......................................................................................................................14
2.1.1 Dwingende aard.................................................................................................................14
2.1.2 Bronnen..............................................................................................................................14
2.1.3 Hiërarchie van rechtsbronnen............................................................................................21
2.1.4 Arbeidsregelement.............................................................................................................22
2.1.5 Toepassingsgebied.............................................................................................................22
2.1.6 Werknemer vs zelfstandige................................................................................................25
2.2 Collectief arbeidsrecht..........................................................................................................27
2.2.1 De vakorganisaties van werknemers en werkgevers..........................................................27
2.2.2 De Nationale Arbeidsraad..................................................................................................28
2.2.3 Het paritiare comité...........................................................................................................29
2.2.4 De ondernemingsraad........................................................................................................30
2.2.5 Het comité voor preventie en bescherming op het werk...................................................30
2.2.6 De vakbondsafvaardiging...................................................................................................31
2.2.7 De collectieve arbeidsovereenkomst.................................................................................32
2.3 Individueel arbeidsrecht.......................................................................................................33
2.3.1 Werving en selectie............................................................................................................33
2.3.2 Totstandkoming van de arbeidsovereenkomst..................................................................35
2.3.3 Soorten arbeidsovereenkomsten.......................................................................................38
2.3.4 Inhoud van de arbeidsovereenkomst.................................................................................44
2.3.5 Verplichtingen van de partijen...........................................................................................45
2.3.6 Aansprakelijkheid voor schade aan de werkgever of aan derden......................................47
2.3.7 Loonbegrip en loonbescherming........................................................................................49
2.3.8 Schorsing van de arbeidsovereenkomst.............................................................................50
2.3.9 Beëindiging van de arbeidsovereenkomst.........................................................................51
2.3.3 Ontslag om een dringende reden.......................................................................................66
2.3.4 Opzegvergoeding...............................................................................................................70
2.3.5 Outplacement....................................................................................................................72
2.3.6 Ontslagverboden- en beperkingen.....................................................................................73
2.3.7 Rechtsmisbruik inzake ontslag...........................................................................................74
2.3.8 Ontslagmotivering en kennelijk onredelijk ontslag............................................................75
2.3.9 Willekeurig ontslag (regeling voor 1 april 2014).................................................................77
2.3.10 Verjaring in het arbeidsrecht............................................................................................78
1
,1. Begrip en indeling sociaal recht
1.1 Sociaal recht: begrip
Social recht = geheel van rechtstregels die verhoudingen regelen tussen WG en WN,
zowel collectief als individueel en hul verlenen aan diegenen die niet de mogelijkheid
hebben om op eigen krachten in levensonderhoud te voorzien
Sociaal recht: drie delen
o Arbeidsrecht: verhoudingen tussen werkgevers en werknemers
Individueel: relatie tussen de werknemer en de werkgever
De arbeidsovereenkomst, loon, vakantie
Jobstudent:
o Arbeidsovereenkomst met Transmare en je krijgt
hiervoor loon è individueel arbeidsrecht
Werken met arbeidsovereenkomst dan heb je individueel
arbeidsrecht
Vakantie zit niet bij jobstudent
o Want valt naast de vakantiedagregeling
Bv: 2 mensen gaan solliciteren: Rox vs Jerre
o Jerre wint want iemand met een naam als Rox is
vragen om ellende
o Mag niet
o Staat in ind arbeidsrecht bij werving en selectie op
basis van non-discriminatie
Non-discriminatie bij werving en selectie is niet eenvoudig:
o Bij vacature mag je niet enkel op zoek zijn naar 1
geslacht
Jobs moeten gelijk zijn voor M/V
o “gezocht M/V” is OK
Vrouwen gaan naar lingeriewinkel en staan in paskotje
o Hulp vragen aan personeel
o Vrouwen willen liever een vrouwelijk personeellid
o Mag je hier dus zeggen “gezocht vrouwelijke
bediende”?
Want als je hier een man zet ga je niet veel
verkopen
Het mag NIET!
Winkel moet seksneutraal oordelen à vacature
openstellen voor M en V
Zaak ‘Feryn’:
o Feryn is blanke man en installeert garagepoorten met
geheime codes
o Heeft mensen nodig die deze kantelpoorten installeren
o Vacature luidt als “gezocht plaatsers kantelpoorten die
blank zijn”
2
, Maar ik ben GEEN racist want ik ben getrouwd
met een zwarte vrouw en in mijn werkplaats
werken Marokanen, Turken en zwarte mensen
Hij zegt dat de mensen racistisch zijn
Als hij kantelpoorten laat installeren
door Marokanen gaat de klant zeggen
dat wil ik niet want zo dadelijk zitten die
mannen binnen
o Gaat naar Arbeidsrechtbank, - Hof, … wordt allemaal
veroordeeld
o Zeer belangrijk voor ind arbr à je mag niet het
racisme/seksisme van anderen inroepen om enkel M/V
of blanken aan te werven
Restaurant Wagga Mama:
o Wilt veel multiculturiteit
o Maar ze mogen niet in hun vacature schrijven ‘je krijgt
een streep voor als je andere afkomst heb’
Ergens werken en je wordt afgedankt wegens zwangerschap
à mag dit??
o Ontslagrecht in België is vrij
o Je moet hier niet verantwoorden waarom je iemand
ontslaat
o Maar dit kan wel heel duur zijn
Zwangere vrouw ontslaan is 6 maanden loon
Is ze nog gekleurd is nog is 6 maanden
Met andere cultuur is nog is 3 maanden
Collectief
Gemeenschappelijke regelingen per onderneming, per
bedrijfstak of zelfs nationaal
CAO = Collectieve ArbeidsOvereenkomsten = regelt
verhoudingen tussen WG en verschillende WN’s
o Regeling van overuren
o Sociale zekerheid: hulp voor levensonderhoud
Klassieke sociale zekerheid
Bijstand
o Welzijnsrecht: dienstverlening aan hulpbehoevenden
Arbeidsrecht:
o Geheel van rechtsregels
o Betreffende personen die arbeid verrichten
o In ondergeschikt verband (niet Z)
o Krachtens een overeenkomst (niet Ambt.)
o Niet zelfstandigen want zij zijn niet ondergeschikt
o Ambtenaar heeft geen arbeidsovereenkomst
o Alles wat we nu zien is van toepassing op WN en niet op ambtenaren en
zelfstandigen
Deze hebben een statuut
3
, 4
