WEEK 1:
1. Hoe lees je een arrest van het Hof?
1) CJEU, United Kingdom of Great Britain and Northern Ireland v Council of the European
Union, 12 November 1996, C-84/94, ECLI:EU:C:1996:431
1.1 Soort procedure
• Partijen in het arrest? Iemand die intervenieert?
• Soort gerechtelijke procedure?
-> Nietigverklaring procedure (Art. 263 VWEU)
- Wie kan procedure starten? (Quasi-)geprivilegieerde aanvragers (-> Lidstaten, Europees
Parlement, Raad, en Commissie) & niet-geprivilegieerde aanvragers (standing requirements) (->
werknemers, werkgevers, vakbonden: kunnen direct bij het Hof klagen over handelingen van EU
instituties, maar enkel onder bepaalde voorwaarden -> de handeling moet direct en individueel
de aanvrager betreffen…).
- Tegen welke handelingen? Handelingen benoemd in Art. 288 VWEU EN andere handelingen die
bindende juridische gevolgen hebben en die de juridische belangen van de partij kunnen
schaden (C-60/80 IBM v Commissie).
- 2 maanden
1.2 Feiten van het arrest & argumenten van de partijen
• Feiten van het arrest:
- Werktijden Richtlijn aangenomen op 23.11.1993 en klaar om geïmplementeerd te worden op
23.11.1996.
- Aangenomen onder gezondheid en veiligheid (QMV-gekwalificeerde meerderheid procedure).
- Richtlijn reguleert: 48h/week, 4 weken betaald verlof per jaar, nachtdiensten niet langer dan 8h..
- VK regering: oplegging van sociale voorzieningen op VK.
• VK, 4 rechtsmiddelen:
1. Keuze van verkeerde legale basis;
2. Inbreuk van evenredigheidsbeginsel als Richtlijn heeft geen minimumvereisten geïntroduceerd;
3. Raad heeft haar machten misbruikt;
4. Inbreuk van procedurele vereisten (gebrek aan redenering).
,1.3 Verkeerde legale basis
VK: “echt objectief verband tussen gezondheid en veiligheid en de te regelen situatie”.
HvJ: Hoe moet de correcte legale basis bepaald worden? Waarom gezondheid en veiligheid, en
niet werkgelegenheid?
• bepaling van de legale basis berust op het hoofddoel van de maatregel;
• keuze van legale basis moet gebaseerd worden op objectieve factoren: (1) doel, en (2) inhoud:
- Doel = organisatie van werktijden —> werkgelegenheid of gezondheid en veiligheid?
- Inhoud: relatie tussen concrete maatregelen en objectief; uitgebreide of beperkte discretie?
1.4 Evenredigheid
Subsidiair argument:
Betekenis van minimumvereisten:
Proportionaliteit argument: Zijn de maatregelen passend en noodzakelijk om het doel te bereiken?
- Uitgebreide vs. beperkte discretie (para. 58);
- Ingeval uitgebreide discretie, enkel ‘lichte’ rechterlijke toetsing.
1.5 Kernpunten:
- Nietigverklaring procedure (bevoorrechte aanvrager).
- Gedeeltelijke nietigverklaring mogelijk indien de wetgeving hierdoor niet haar essentie verliest.
(2) CJEU, Czech Republic v Parliament and Council, C‑482/17, 3 December 2019, ECLI:EU:C:
2019:1035 (Links to an external site.)
-> Art. 114 VWEU & toekenning van bevoegdheden/ bevoegdheidstoedeling.
• Partijen in de zaak? Iemand die intervenieert?
• Soort gerechtelijke procedure? —> Nietigverklaring (Art. 263 VWEU)
, • Feiten van het arrest:
- Adoptie van Richtlijn 91/477 (‘Vuurwapenrichtlijn’) die vorige Richtlijn wijzigde;
- Strengere regels over semi-automatische vuurwapens;
- Richtlijn stelt een minimum geharmoniseerd kader vast voor het bezit en de verwerving van
vuurwapens & de overdracht tussen de lidstaten —> in het kader van de afschaffing van
grenscontroles.
- Legale basis: Art. 114 VWEU.
2.1 Art. 114 VWEU: algemeen kader
Art. 114(1) VWEU:
‘Tenzij in de Verdragen anders is bepaald, zijn de volgende bepalingen van toepassing voor de
verwezenlijking van de doeleinden van artikel 26. Het Europees Parlement en de Raad stellen
volgens de gewone wetgevingsprocedure en na raadpleging van het Economisch en Sociaal
Comité de maatregelen vast inzake de onderlinge aanpassing van de wettelijke en
bestuursrechtelijke bepalingen van de lidstaten die de instelling en de werking van de interne
markt betreffen.’
5 punten:
1. Overblijvende voorziening;
2. Gewone wetgevingsprocedure (maar: uitzonderingen!);
3. Maatregelen: keuze van juridisch instrument;
4. Betreft instelling en werking van interne markt;
5. Onderlinge aanpassing van bestaande wettelijke en bestuursrechtelijke bepalingen.
—> Waar is de grens van interne markt? Bevordert een tabaksverbod de handel?
Verwevenheid van beleidsterreinen?
C-376/98 Tobacco Advertisement, 5.10.2000
Commissie: Art. 114 VWEU impliceert algemene marktreguleringsmacht —> Art. 5(1) VEU?!
HvJ: geen algemene macht & maatregelen moeten oprecht een interne markt tot stand brengen.
2 voorwaarden:
1. Verwijdering van obstakels (markt vestigen);
2. Verwijdering vervormingen van concurrentie (functioneren van markt verbeteren).
1. Hoe lees je een arrest van het Hof?
1) CJEU, United Kingdom of Great Britain and Northern Ireland v Council of the European
Union, 12 November 1996, C-84/94, ECLI:EU:C:1996:431
1.1 Soort procedure
• Partijen in het arrest? Iemand die intervenieert?
• Soort gerechtelijke procedure?
-> Nietigverklaring procedure (Art. 263 VWEU)
- Wie kan procedure starten? (Quasi-)geprivilegieerde aanvragers (-> Lidstaten, Europees
Parlement, Raad, en Commissie) & niet-geprivilegieerde aanvragers (standing requirements) (->
werknemers, werkgevers, vakbonden: kunnen direct bij het Hof klagen over handelingen van EU
instituties, maar enkel onder bepaalde voorwaarden -> de handeling moet direct en individueel
de aanvrager betreffen…).
- Tegen welke handelingen? Handelingen benoemd in Art. 288 VWEU EN andere handelingen die
bindende juridische gevolgen hebben en die de juridische belangen van de partij kunnen
schaden (C-60/80 IBM v Commissie).
- 2 maanden
1.2 Feiten van het arrest & argumenten van de partijen
• Feiten van het arrest:
- Werktijden Richtlijn aangenomen op 23.11.1993 en klaar om geïmplementeerd te worden op
23.11.1996.
- Aangenomen onder gezondheid en veiligheid (QMV-gekwalificeerde meerderheid procedure).
- Richtlijn reguleert: 48h/week, 4 weken betaald verlof per jaar, nachtdiensten niet langer dan 8h..
- VK regering: oplegging van sociale voorzieningen op VK.
• VK, 4 rechtsmiddelen:
1. Keuze van verkeerde legale basis;
2. Inbreuk van evenredigheidsbeginsel als Richtlijn heeft geen minimumvereisten geïntroduceerd;
3. Raad heeft haar machten misbruikt;
4. Inbreuk van procedurele vereisten (gebrek aan redenering).
,1.3 Verkeerde legale basis
VK: “echt objectief verband tussen gezondheid en veiligheid en de te regelen situatie”.
HvJ: Hoe moet de correcte legale basis bepaald worden? Waarom gezondheid en veiligheid, en
niet werkgelegenheid?
• bepaling van de legale basis berust op het hoofddoel van de maatregel;
• keuze van legale basis moet gebaseerd worden op objectieve factoren: (1) doel, en (2) inhoud:
- Doel = organisatie van werktijden —> werkgelegenheid of gezondheid en veiligheid?
- Inhoud: relatie tussen concrete maatregelen en objectief; uitgebreide of beperkte discretie?
1.4 Evenredigheid
Subsidiair argument:
Betekenis van minimumvereisten:
Proportionaliteit argument: Zijn de maatregelen passend en noodzakelijk om het doel te bereiken?
- Uitgebreide vs. beperkte discretie (para. 58);
- Ingeval uitgebreide discretie, enkel ‘lichte’ rechterlijke toetsing.
1.5 Kernpunten:
- Nietigverklaring procedure (bevoorrechte aanvrager).
- Gedeeltelijke nietigverklaring mogelijk indien de wetgeving hierdoor niet haar essentie verliest.
(2) CJEU, Czech Republic v Parliament and Council, C‑482/17, 3 December 2019, ECLI:EU:C:
2019:1035 (Links to an external site.)
-> Art. 114 VWEU & toekenning van bevoegdheden/ bevoegdheidstoedeling.
• Partijen in de zaak? Iemand die intervenieert?
• Soort gerechtelijke procedure? —> Nietigverklaring (Art. 263 VWEU)
, • Feiten van het arrest:
- Adoptie van Richtlijn 91/477 (‘Vuurwapenrichtlijn’) die vorige Richtlijn wijzigde;
- Strengere regels over semi-automatische vuurwapens;
- Richtlijn stelt een minimum geharmoniseerd kader vast voor het bezit en de verwerving van
vuurwapens & de overdracht tussen de lidstaten —> in het kader van de afschaffing van
grenscontroles.
- Legale basis: Art. 114 VWEU.
2.1 Art. 114 VWEU: algemeen kader
Art. 114(1) VWEU:
‘Tenzij in de Verdragen anders is bepaald, zijn de volgende bepalingen van toepassing voor de
verwezenlijking van de doeleinden van artikel 26. Het Europees Parlement en de Raad stellen
volgens de gewone wetgevingsprocedure en na raadpleging van het Economisch en Sociaal
Comité de maatregelen vast inzake de onderlinge aanpassing van de wettelijke en
bestuursrechtelijke bepalingen van de lidstaten die de instelling en de werking van de interne
markt betreffen.’
5 punten:
1. Overblijvende voorziening;
2. Gewone wetgevingsprocedure (maar: uitzonderingen!);
3. Maatregelen: keuze van juridisch instrument;
4. Betreft instelling en werking van interne markt;
5. Onderlinge aanpassing van bestaande wettelijke en bestuursrechtelijke bepalingen.
—> Waar is de grens van interne markt? Bevordert een tabaksverbod de handel?
Verwevenheid van beleidsterreinen?
C-376/98 Tobacco Advertisement, 5.10.2000
Commissie: Art. 114 VWEU impliceert algemene marktreguleringsmacht —> Art. 5(1) VEU?!
HvJ: geen algemene macht & maatregelen moeten oprecht een interne markt tot stand brengen.
2 voorwaarden:
1. Verwijdering van obstakels (markt vestigen);
2. Verwijdering vervormingen van concurrentie (functioneren van markt verbeteren).
