Samenvatting Medische Kennis
Uitwerking leerdoelen
Periode 1, Jaar 1
Windesheim College – Verpleegkunde
, Week 1: Vakinleiding
De student kan de definitie van anatomie uitleggen:
Anatomie is de studie van inwendige en uitwendige structuren en de relaties tussen
lichaamsdelen. Anatomie wordt verdeeld in verschillende soorten:
Macroscopische anatomie
Macroscopische anatomie: kenmerken worden onderzocht die met het blote oog
zichtbaar zijn
Uitwendige anatomie: het bestuderen van het lichaam en de oppervlakte kenmerken
Regionale anatomie: het bestuderen van oppervlakte- en inwendige structuren in
een bepaald gebied van het lichaam
Systematische anatomie: het bestuderen van de structuur van belangrijke
orgaanstelsels
Microscopische anatomie
Microscopische anatomie: het bestuderen van structuren die niet zonder vergroting
zichtbaar zijn
Cytologie: celleer -> het bestuderen van inwendige structuren van afzonderlijke
cellen
Histologie: weefselleer -> het bestuderen van de weefsels
De student kan de definitie van fysiologie uitleggen:
Fysiologie is de studie van de manier waarop levende organismen hun vitale functies
verrichten. Fysiologie wordt verdeeld in:
Celfysiologie: het bestuderen van het functioneren van levende cellen
Orgaanfysiologie: het bestuderen van de werking van bepaalde organen
Systeemfysiologie: het bestuderen van alle aspecten van het functioneren van
bepaalde orgaanstelsels
Pathologie: het bestuderen van de effecten van aandoeningen op het functioneren
van organen of orgaanstelsels
De student begrijpt wat functionele anatomie inhoudt:
Functionele anatomie is de combinatie van anatomie en fysiologie. Functionele anatomie
behandelt de bouw van het menselijk lichaam in direct relatie met de lichaamsfuncties.
De student kent de veelgebruikte onderzoeksmethoden die gebruikt worden binnen de
functionele anatomie:
Onderzoeksmethodes
Inspectie -> observatie van buitenkant van het lichaam
Palpatie -> het tasten van het lichaamsoppervlak
, Percussie -> het kloppen aan de buitenkant van het lichaam
Auscultatie -> het luisteren met een stethoscoop
Labonderzoek -> onderzoek van vloeistoffen en weefsels
Röntgen -> X-straling om opnames te maken van botten in het lichaam
Computertomografie (CT) -> het weergeven van zachte weefsels doormiddel van
straling
Angiografie -> afwijkingen in bloedvaten en hartholtes weergeven d.m.v.
Contrastvloeistof
MRI -> magnetische resonantie waardoor bepaalde eigenschappen van structuren en
weefsels worden weergeven
Echografie/ echoscopie -> beeldvormend onderzoek doormiddel van
ultrageluidstrillingen
Doppleronderzoek -> hoogfrequente geluidsgolven voor de stroomrichting en
snelheid van het bloed
Broncho/endoscopie -> optische sonde met camera
ECG/EEG/EMG -> elektrische signalen van het lichaam worden opgevangen en
weergegeven op het scherm
De student heeft inzicht in reductie- en organisatieniveaus binnen de anatomie:
De student weet wat homeostase betekent:
Homeostase (stabiele toestand) -> elk organisme zorgt continu voor een constante
samenstelling van het inwendige milieu.
De student kent de basisfuncties van de tien orgaanstelsels in het menselijk lichaam:
Het menselijk lichaam kent tien orgaanstelsels die elk een eigen functie hebben.
1. De huid:
Bestaat uit: het haar, de huid en nagels. Functie: het beschermen van het lichaam
van externe factoren en speelt een belangrijke rol bij de regulering van de
lichaamstemperatuur.
2. Het circulatiestelsel:
, Bestaat uit: het hart, de arteriën, venen en capillairen. Functie: het transporteren van
cellen en opgeloste stoffen zoals gassen, afvalstoffen en voedingsstoffen.
3. Het lymfestelsel:
Bestaat uit: thymus, lymfeknoppen, milt en lymfevaten. Functie: het verdedigen van
het lichaam tegen ziektes en infecties. Ook zorgt het lymfestelsel voor de terugkeer
van weefselvocht naar de bloedsomloop.
4. Het spijsverteringsstelsel:
Bestaat uit: speekselklieren, mond, farynx, slokdarm, lever, galblaas, maag, pancreas,
dikke darm, dunne darm en rectum. Functie: het bewerken van opgegeten voedsel
en de opname van voedingsstoffen in het bloed.
5. Het ademhalingsstelsel:
Bestaat uit: luchtwegen en longen. Functie: verzorgt de gaswisseling tussen het
uitwendige en inwendige milieu.
6. Het urinewegstelsel:
Bestaat uit: nieren en urinewegen. Functie: verwijdert afvalstoffen uit het lichaam.
7. Het voortplantingsstelsel:
Bestaat uit: voortplantingsorgaan en geslachtsklieren.
Mannelijke functie: vormt geslachtscellen en hormonen
Vrouwelijke functie: vormt geslachtscellen en hormonen, ondersteunt embryonale
en foetale ontwikkeling van bevruchting tot en met de geboorte
8. Het zenuwstelsel:
Bestaat uit: hersenen, zenuwen en ruggenmerg. Functie: reguleert en coördineert via
impulsen de werking van alle organen en weefsels. Coördineert de psychische
functies en de contacten met de buitenwereld
9. Het sensorisch stelsel:
Bestaat uit: zintuigen -> neus, tong, ogen, oren en de huid. Functie: neemt prikkels
waar vanuit het inwendig milieu.
10. Het motorisch stelsel:
Bestaat uit: skelet -> botten en gewrichten. Functie: biedt stevigheid aan het lichaam,
maakt beweging mogelijk, bescherming van organen en weefsels, aanmaakplaats van
bloed en opslagplaats voor mineralen.
De student weet hoe belangrijk topografische kennis is voor de bestudering van anatomie
en kent de anatomische houding:
Term Gebied
Caudaal (inferior) Richting beneden, kant van de staart
Craniaal (superior) Richting boven, kant van de schedel
Dexter Rechts
Sinister Links
Mediaal Richting het midden
Lateraal Richting zijkant
Ventraal Richting voorkant (anterior)
Dorsaal Richting achterkant (posterior)
Proximaal Richting aanhechting
Distaal Richting uiteinde
Centraal In het midden
Uitwerking leerdoelen
Periode 1, Jaar 1
Windesheim College – Verpleegkunde
, Week 1: Vakinleiding
De student kan de definitie van anatomie uitleggen:
Anatomie is de studie van inwendige en uitwendige structuren en de relaties tussen
lichaamsdelen. Anatomie wordt verdeeld in verschillende soorten:
Macroscopische anatomie
Macroscopische anatomie: kenmerken worden onderzocht die met het blote oog
zichtbaar zijn
Uitwendige anatomie: het bestuderen van het lichaam en de oppervlakte kenmerken
Regionale anatomie: het bestuderen van oppervlakte- en inwendige structuren in
een bepaald gebied van het lichaam
Systematische anatomie: het bestuderen van de structuur van belangrijke
orgaanstelsels
Microscopische anatomie
Microscopische anatomie: het bestuderen van structuren die niet zonder vergroting
zichtbaar zijn
Cytologie: celleer -> het bestuderen van inwendige structuren van afzonderlijke
cellen
Histologie: weefselleer -> het bestuderen van de weefsels
De student kan de definitie van fysiologie uitleggen:
Fysiologie is de studie van de manier waarop levende organismen hun vitale functies
verrichten. Fysiologie wordt verdeeld in:
Celfysiologie: het bestuderen van het functioneren van levende cellen
Orgaanfysiologie: het bestuderen van de werking van bepaalde organen
Systeemfysiologie: het bestuderen van alle aspecten van het functioneren van
bepaalde orgaanstelsels
Pathologie: het bestuderen van de effecten van aandoeningen op het functioneren
van organen of orgaanstelsels
De student begrijpt wat functionele anatomie inhoudt:
Functionele anatomie is de combinatie van anatomie en fysiologie. Functionele anatomie
behandelt de bouw van het menselijk lichaam in direct relatie met de lichaamsfuncties.
De student kent de veelgebruikte onderzoeksmethoden die gebruikt worden binnen de
functionele anatomie:
Onderzoeksmethodes
Inspectie -> observatie van buitenkant van het lichaam
Palpatie -> het tasten van het lichaamsoppervlak
, Percussie -> het kloppen aan de buitenkant van het lichaam
Auscultatie -> het luisteren met een stethoscoop
Labonderzoek -> onderzoek van vloeistoffen en weefsels
Röntgen -> X-straling om opnames te maken van botten in het lichaam
Computertomografie (CT) -> het weergeven van zachte weefsels doormiddel van
straling
Angiografie -> afwijkingen in bloedvaten en hartholtes weergeven d.m.v.
Contrastvloeistof
MRI -> magnetische resonantie waardoor bepaalde eigenschappen van structuren en
weefsels worden weergeven
Echografie/ echoscopie -> beeldvormend onderzoek doormiddel van
ultrageluidstrillingen
Doppleronderzoek -> hoogfrequente geluidsgolven voor de stroomrichting en
snelheid van het bloed
Broncho/endoscopie -> optische sonde met camera
ECG/EEG/EMG -> elektrische signalen van het lichaam worden opgevangen en
weergegeven op het scherm
De student heeft inzicht in reductie- en organisatieniveaus binnen de anatomie:
De student weet wat homeostase betekent:
Homeostase (stabiele toestand) -> elk organisme zorgt continu voor een constante
samenstelling van het inwendige milieu.
De student kent de basisfuncties van de tien orgaanstelsels in het menselijk lichaam:
Het menselijk lichaam kent tien orgaanstelsels die elk een eigen functie hebben.
1. De huid:
Bestaat uit: het haar, de huid en nagels. Functie: het beschermen van het lichaam
van externe factoren en speelt een belangrijke rol bij de regulering van de
lichaamstemperatuur.
2. Het circulatiestelsel:
, Bestaat uit: het hart, de arteriën, venen en capillairen. Functie: het transporteren van
cellen en opgeloste stoffen zoals gassen, afvalstoffen en voedingsstoffen.
3. Het lymfestelsel:
Bestaat uit: thymus, lymfeknoppen, milt en lymfevaten. Functie: het verdedigen van
het lichaam tegen ziektes en infecties. Ook zorgt het lymfestelsel voor de terugkeer
van weefselvocht naar de bloedsomloop.
4. Het spijsverteringsstelsel:
Bestaat uit: speekselklieren, mond, farynx, slokdarm, lever, galblaas, maag, pancreas,
dikke darm, dunne darm en rectum. Functie: het bewerken van opgegeten voedsel
en de opname van voedingsstoffen in het bloed.
5. Het ademhalingsstelsel:
Bestaat uit: luchtwegen en longen. Functie: verzorgt de gaswisseling tussen het
uitwendige en inwendige milieu.
6. Het urinewegstelsel:
Bestaat uit: nieren en urinewegen. Functie: verwijdert afvalstoffen uit het lichaam.
7. Het voortplantingsstelsel:
Bestaat uit: voortplantingsorgaan en geslachtsklieren.
Mannelijke functie: vormt geslachtscellen en hormonen
Vrouwelijke functie: vormt geslachtscellen en hormonen, ondersteunt embryonale
en foetale ontwikkeling van bevruchting tot en met de geboorte
8. Het zenuwstelsel:
Bestaat uit: hersenen, zenuwen en ruggenmerg. Functie: reguleert en coördineert via
impulsen de werking van alle organen en weefsels. Coördineert de psychische
functies en de contacten met de buitenwereld
9. Het sensorisch stelsel:
Bestaat uit: zintuigen -> neus, tong, ogen, oren en de huid. Functie: neemt prikkels
waar vanuit het inwendig milieu.
10. Het motorisch stelsel:
Bestaat uit: skelet -> botten en gewrichten. Functie: biedt stevigheid aan het lichaam,
maakt beweging mogelijk, bescherming van organen en weefsels, aanmaakplaats van
bloed en opslagplaats voor mineralen.
De student weet hoe belangrijk topografische kennis is voor de bestudering van anatomie
en kent de anatomische houding:
Term Gebied
Caudaal (inferior) Richting beneden, kant van de staart
Craniaal (superior) Richting boven, kant van de schedel
Dexter Rechts
Sinister Links
Mediaal Richting het midden
Lateraal Richting zijkant
Ventraal Richting voorkant (anterior)
Dorsaal Richting achterkant (posterior)
Proximaal Richting aanhechting
Distaal Richting uiteinde
Centraal In het midden
