Samenvatting Anatomie, fysiologie & pathologie jaar 1 periode 1

Anatomie, Fysiologie & Pathologie
Samenvatting lessen en boeken

Hoofdstuk 1: Inleiding tot de anatomie en fysiologie
1.1
Alle levende wezens hebben dezelfde functies:
 Reactievermogen: reageren op veranderingen in onmiddellijke omgeving: prikkelbaarheid.
Langduriger veranderingen maken door aanpassing omgeving: aanpassingsvermogen.
 Groei: in omvang toenemen door groei cellen of door toename van cellen. Specialisatie van
meercellige cellen heet differentiatie.
 Voortplanting
 Beweging: inwendig en uitwendig
 Stofwisseling: alle chemische reacties in lichaam. Respiratie: opname, vervoer en verbruik
van zuurstof door cellen. Er ontstaan onnodige of schadelijke afvalstoffen: uitscheiding
(excretie).

Spijsvertering: complexe voedingsstoffen worden afgebroken tot kleinere bestanddelen die kunnen
worden getransporteerd en opgenomen.
Cellen blijven op hun plek en communiceren met andere delen van lichaam via bloedsomloop.

1.2
Anatomie: studie van inwendige en uitwendige structuren en fysieke relaties tussen lichaamsdelen.
Fysiologie: studie van manier waarop levende organismen hun vitale functies verrichten.

Macroscopische anatomie
Kenmerken onderzocht met blote oog zichtbaar zijn.
Uitwendige anatomie: bestuderen van algemene vorm en oppervlaktekenmerken.
Regionale anatomie: oppervlaktestructuren en inwendige structuren in bepaald gebied worden
bestudeerd.
Systematische anatomie: structuur van orgaanstelsels bestudeerd.

Microscopische anatomie
Structuren bestudeerd die niet zonder vergroting zichtbaar zijn.

Celfysiologie: bestuderen van functioneren van levende cellen.
Orgaanfysiologie: bestuderen van fysiologie van organen.
Systeemfysiologie: functioneren van specifieke orgaanstelsels bestuderen.
Pathofysiologie/pathologie: bestuderen van effecten van aandoeningen op functioneren van organen
of stelsels.

1.3 verschillende organisatieniveaus
Chemische niveau (atomen)  celniveau  weefselniveau  orgaanniveau  orgaanstelselniveau
 organismeniveau.

,1.4 11 orgaanstelsels




1.5 Homeostase
Veel uiteenlopende fysiologische reacties werken samen om potentieel gevaarlijke veranderingen in
de omgeving binnen het lichaam te voorkomen.
Homeostase: stabiel intern milieu.
Homeostatische regulering: aanpassingen van fysiologische systemen waardoor homeostase wordt
gehandhaafd.
Omvat:
1. Receptor die gevoelig is voor prikkels (stimuli)
2. Besturingscentrum/integratiecentrum: ontvangt informatie van receptor en verwerkt.
3. Effector (cel/orgaan) reageert op signalen van besturingscentrum en waarvan de werking de
prikkel tegengaat of versterkt.
Wijze van homeostatische regulering heet negatieve terugkoppeling omdat effector een effect heeft
dat tegengesteld is aan oorspronkelijke prikkel.

, 1.6 Negatieve en positieve terugkoppeling
Meeste homeostatische reacties in lichaam hebben negatieve terugkoppeling (warmteregulatie).
Bij positieve terugkoppeling brengt de prikkel een reactie waardoor die prikkel wordt versterkt.
Betrokken bij regulering van mogelijk gevaarlijke of belastende processen die snel moeten worden
voltooid (verwonding).

1.7 Anatomische termen
Anatomische positie: handen naast lichaam met palmen naar voren.




Anatomische oriëntatiepunten




Kwadranten en gebieden buik en bekken

Anatomische vlakken:
 Transversaal vlak: loodrecht op lengteas.
Verdeelt in bovenste en onderste deel.
 Frontaal/coronale vlak: langs lengteas van
lichaam. Verdeelt lichaam in ventraal en dorsaal
deel.
 Sagittaal vlak: langs lengteas lichaam, van
ventraal naar dorsaal. Verdeelt lichaam in linker
en rechter gedeelte. Middenlijn heet
midsagittale doorsnede.




 Mediaal: richting van
lengteas lichaam.
 Lateraal: van
lengteas lichaam af.
 Proximaal: in richting
van
aanhechtingspunt.
 Distaal: van
aanhechtingspunt af.
 Craniaal: hoofd
 Posterior:
achterzijde, achter.