RSV
Thema 1: de psychologie van effectieve
communicatie
Inleiding
Belang van goede communicatie = elkaar begrijpen.
Belang van zelfbewustzijn bij het communiceren:
Effectief communiceren gaat niet alleen over :
- contact maken met de ander MAAR OOK VOORAL
- contact maken met jezelf
Om goede relaties te hebben moet je EERST een goede relatie hebben met jezelf.
Hoe blijf je jezelf in relatie tot de ander=> dat begint bij zelfbewustzijn
1.1. Wat is communicatie?
Communicatie is iets dat mensen met elkaar verbindt.
Communicatie is een ingewikkeld proces waar gemakkelijk misverstanden
kunnen ontstaan.
Ineffectieve communicatie: doordat we de onderliggende bedoelingen van
anderen niet herkennen of begrijpen = de ONDERSTROOM.
Communicatie is de belangrijkste vaardigheid van een mens en is iets zo
alledaags dat we er ons zelden van realiseren wat er allemaal bij komt
kijken. Het lijkt eenvoudig: ik (zender) zend een boodschap naar jou
(ontvanger) die de boodschap ontvangt (zender->boodschap->ontvanger)
1.2. Wat is effectieve communicatie?
Wanneer er in een gesprek een boodschap wordt doorgegeven en jij die
boodschap interpreteert hoe het bedoeld wordt, kunnen we stellen dat de
communicatie effectief is.
,1.3. Wat is ruis in communicatie?
Tijdens het overbrengen van een boodschap kunnen er ‘storingen’
optreden en dit wordt ruis genoemd. Ruis is elk element dat stoort in een
communicatieproces. Ontvanger reageert niet zoals de zender verwacht.
Er zijn verschillende vormen van ruis:
- Meetbare/letterlijke ruis: achtergrondgeluiden, te zacht praten
daar is iets aan te doen (raam dicht doen, vragen harder te praten)
- Niet meetbare/niet zichtbare ruis: verkeerde interpretatie van de
boodschap => in dit boek gaat het over dit soort RUIS.
1.4. De 2 niveaus waarop we communiceren uitleggen
o Inhoudelijk (wat er letterlijk gezegd wordt)
o Betrekkingsniveau (gedrag tijdens de communicatie die reactie uitlokt)
Je communiceert altijd gelijktijdig zowel op inhoudelijk, als op
betrekkingsniveau. Dit betekent dat naast de inhoud ook altijd de relatie
tussen de personen in de communicatie een rol speelt.
Gedrag lokt emotie uit!
Communicatie is zelden met woorden alleen. Ook non-verbaal: oogopslag,
lichaamshouding, intonatie => HET IS ONMOGELIJK OM NIET TE COMMUNICEREN
Wereldmodel of referentiekader = alles wat je bezit aan kennis,
ervaringen, waarden, normen, gewoonten en overtuigingen.
Het heeft een grote invloed op de manier waarop je waarneemt en interpreteert.
Het is uniek voor elk van ons en zo maken we een eigen model van de wereld.
=> in mijn wereld vanzelfsprekend.. in dat van iemand anders, totaal niet!
1.5. De 3 vormen van communicatie
Naast het feit dat communicatie altijd gelijktijdig op inhoudelijk als
relatieniveau plaatsvindt, zijn er nog 3 vormen van communicatie die altijd
gelijktijdig plaatsvinden.
o Taal (verbale communicatie): dit zijn de woorden en zinnen die je uitspreekt.
o Intonatie: dit is de manier van spreken met beklemtoning om iets duidelijk
te maken.
o Lichaamstaal (non-verbale communicatie): lichaamstaal is de taal die we
‘spreken’ met ons lichaam. Zonder woorden dus, maar wel met signalen die
je met je lichaam kunt geven zoals blozen, wegkijken, een hand geven,
fronsen,…
, Mensen communiceren krachtig als deze 3 vormen allemaal dezelfde boodschap
uitzenden en in overeenstemming met elkaar zijn. Dit heet congruentie.
‘congruent’ betekent overeenstemmend en gelijk.
Als deze 3 vormen niet op elkaar afgestemd zijn = communicatie loopt niet lekker
=> metacommunicatie inzetten
1.6. Metacommunicatie
Communicatie over de communicatie zelf = de smeerolie van effectieve
communicatie. Het verheldert de onderlinge verhouding tussen jou en je
gesprekspartner, dit haalt ruis weg.
Thema 2: grip op je emoties
2.1. 3 breinen m.b.t. emoties
We hebben 3 autonome breinen die elk hun functies en mogelijkheden
hebben en die werken in harmonie met elkaar samen.
Het brein kan verdeeld worden in 3 evolutionair ontwikkelde lagen:
o Het reptielenbrein (hersenstam)
- Overleving
- Voortplanting
- Instincten
o Het zoogdierenbrein (het lymbisch systeem)
- Emoties
- Woede, angst
- Plezier, liefde
o Het menselijk brein (neocortex)
- Intellect
- Leervermogen
- Geheugen
- Taal
Thema 1: de psychologie van effectieve
communicatie
Inleiding
Belang van goede communicatie = elkaar begrijpen.
Belang van zelfbewustzijn bij het communiceren:
Effectief communiceren gaat niet alleen over :
- contact maken met de ander MAAR OOK VOORAL
- contact maken met jezelf
Om goede relaties te hebben moet je EERST een goede relatie hebben met jezelf.
Hoe blijf je jezelf in relatie tot de ander=> dat begint bij zelfbewustzijn
1.1. Wat is communicatie?
Communicatie is iets dat mensen met elkaar verbindt.
Communicatie is een ingewikkeld proces waar gemakkelijk misverstanden
kunnen ontstaan.
Ineffectieve communicatie: doordat we de onderliggende bedoelingen van
anderen niet herkennen of begrijpen = de ONDERSTROOM.
Communicatie is de belangrijkste vaardigheid van een mens en is iets zo
alledaags dat we er ons zelden van realiseren wat er allemaal bij komt
kijken. Het lijkt eenvoudig: ik (zender) zend een boodschap naar jou
(ontvanger) die de boodschap ontvangt (zender->boodschap->ontvanger)
1.2. Wat is effectieve communicatie?
Wanneer er in een gesprek een boodschap wordt doorgegeven en jij die
boodschap interpreteert hoe het bedoeld wordt, kunnen we stellen dat de
communicatie effectief is.
,1.3. Wat is ruis in communicatie?
Tijdens het overbrengen van een boodschap kunnen er ‘storingen’
optreden en dit wordt ruis genoemd. Ruis is elk element dat stoort in een
communicatieproces. Ontvanger reageert niet zoals de zender verwacht.
Er zijn verschillende vormen van ruis:
- Meetbare/letterlijke ruis: achtergrondgeluiden, te zacht praten
daar is iets aan te doen (raam dicht doen, vragen harder te praten)
- Niet meetbare/niet zichtbare ruis: verkeerde interpretatie van de
boodschap => in dit boek gaat het over dit soort RUIS.
1.4. De 2 niveaus waarop we communiceren uitleggen
o Inhoudelijk (wat er letterlijk gezegd wordt)
o Betrekkingsniveau (gedrag tijdens de communicatie die reactie uitlokt)
Je communiceert altijd gelijktijdig zowel op inhoudelijk, als op
betrekkingsniveau. Dit betekent dat naast de inhoud ook altijd de relatie
tussen de personen in de communicatie een rol speelt.
Gedrag lokt emotie uit!
Communicatie is zelden met woorden alleen. Ook non-verbaal: oogopslag,
lichaamshouding, intonatie => HET IS ONMOGELIJK OM NIET TE COMMUNICEREN
Wereldmodel of referentiekader = alles wat je bezit aan kennis,
ervaringen, waarden, normen, gewoonten en overtuigingen.
Het heeft een grote invloed op de manier waarop je waarneemt en interpreteert.
Het is uniek voor elk van ons en zo maken we een eigen model van de wereld.
=> in mijn wereld vanzelfsprekend.. in dat van iemand anders, totaal niet!
1.5. De 3 vormen van communicatie
Naast het feit dat communicatie altijd gelijktijdig op inhoudelijk als
relatieniveau plaatsvindt, zijn er nog 3 vormen van communicatie die altijd
gelijktijdig plaatsvinden.
o Taal (verbale communicatie): dit zijn de woorden en zinnen die je uitspreekt.
o Intonatie: dit is de manier van spreken met beklemtoning om iets duidelijk
te maken.
o Lichaamstaal (non-verbale communicatie): lichaamstaal is de taal die we
‘spreken’ met ons lichaam. Zonder woorden dus, maar wel met signalen die
je met je lichaam kunt geven zoals blozen, wegkijken, een hand geven,
fronsen,…
, Mensen communiceren krachtig als deze 3 vormen allemaal dezelfde boodschap
uitzenden en in overeenstemming met elkaar zijn. Dit heet congruentie.
‘congruent’ betekent overeenstemmend en gelijk.
Als deze 3 vormen niet op elkaar afgestemd zijn = communicatie loopt niet lekker
=> metacommunicatie inzetten
1.6. Metacommunicatie
Communicatie over de communicatie zelf = de smeerolie van effectieve
communicatie. Het verheldert de onderlinge verhouding tussen jou en je
gesprekspartner, dit haalt ruis weg.
Thema 2: grip op je emoties
2.1. 3 breinen m.b.t. emoties
We hebben 3 autonome breinen die elk hun functies en mogelijkheden
hebben en die werken in harmonie met elkaar samen.
Het brein kan verdeeld worden in 3 evolutionair ontwikkelde lagen:
o Het reptielenbrein (hersenstam)
- Overleving
- Voortplanting
- Instincten
o Het zoogdierenbrein (het lymbisch systeem)
- Emoties
- Woede, angst
- Plezier, liefde
o Het menselijk brein (neocortex)
- Intellect
- Leervermogen
- Geheugen
- Taal
