Hoofdstuk 1;
Globalisering
Aardrijkskunde
5VWO
Joop de Steeg
2021-2022
, 1.0 Introductie
Hoofdstuk 1 gaat vooral over globalisering. Hoe de wereld steeds meer met elkaar verbonden raakt.
De ontwikkelingen die hier een grote rol in hebben gespeeld, en hoe de langzame globalisering van
het verleden nu op zo’n hoog tempo plaatsvindt.
1.1 Krimpende wereld
Globalisering/mondialisering
Globalisering is het proces waarbij gebieden steeds meer met elkaar verweven raken. Dit is aan vele
factoren te zien. De wereld wordt steeds meer een soort Global Village. Alles wordt steeds meer
hetzelfde. Er zijn ook nog altijd ontwikkelingen die de globalisering tegenwerken (Brexit).
Er zijn vier dimensies van globalisering:
1. Economisch, er ontstaat een wereldmarkt.
2. Sociaal, er ontstaat een wereldgemeenschap.
3. Politiek, er ontstaat een wereldstaat.
4. Cultureel, er ontstaat een mengcultuur.
Tijd-ruimtecompressie
Voor ons gevoel wordt de afstand en tijd steeds korter, bijvoorbeeld
als je je verplaatst van A naar B gaat dit sneller. Drie processen spelen
een grote rol in het proces van tijd-ruimtecompressie:
1. De relatieve ligging van gebieden verandert; zo kan een
gebied beter bereikbaar worden. Als de relatieve ligging in
korte tijd veel verandert, wordt dat beslist door;
a. De positie van een gebied t.o.v. economische centra.
b. De ligging van een gebied t.o.v. belangrijke
handelsroutes.
2. Krimpende afstand; communicatie kan supersnel en vervoer
wordt goedkoper en sneller. De relatieve afstand neemt af. De
regel van afstandsverval blijft echter wel bestaan. Hoe verder
gebieden van elkaar liggen, hoe minder de interactie.
3. Grenzen vervagen; het weglaten van grenscontroles en
verspreiden van multinationals.
1.2 Transport
Ontwikkeling in het transport
De transporttechnologie verandert. Zowel die van transport in de vorm van communicatie als
transport van goederen. Het goederentransport heeft de afgelopen tijd de volgende grote
ontwikkelingen doorgemaakt:
- Daling van reis en vervoerstijden in de 20 e eeuw.
- Transport is goedkoper geworden door groei van schepen en vliegtuigen.
o Door de economische crisis in 2008 ontstond een overcapaciteit en daalden de
tarieven.
- Verbetering van de infrastructuur.
1
Aardrijkskunde 5VWO Joop de Steeg BuiteNLand Hoofdstuk 1
Globalisering
Aardrijkskunde
5VWO
Joop de Steeg
2021-2022
, 1.0 Introductie
Hoofdstuk 1 gaat vooral over globalisering. Hoe de wereld steeds meer met elkaar verbonden raakt.
De ontwikkelingen die hier een grote rol in hebben gespeeld, en hoe de langzame globalisering van
het verleden nu op zo’n hoog tempo plaatsvindt.
1.1 Krimpende wereld
Globalisering/mondialisering
Globalisering is het proces waarbij gebieden steeds meer met elkaar verweven raken. Dit is aan vele
factoren te zien. De wereld wordt steeds meer een soort Global Village. Alles wordt steeds meer
hetzelfde. Er zijn ook nog altijd ontwikkelingen die de globalisering tegenwerken (Brexit).
Er zijn vier dimensies van globalisering:
1. Economisch, er ontstaat een wereldmarkt.
2. Sociaal, er ontstaat een wereldgemeenschap.
3. Politiek, er ontstaat een wereldstaat.
4. Cultureel, er ontstaat een mengcultuur.
Tijd-ruimtecompressie
Voor ons gevoel wordt de afstand en tijd steeds korter, bijvoorbeeld
als je je verplaatst van A naar B gaat dit sneller. Drie processen spelen
een grote rol in het proces van tijd-ruimtecompressie:
1. De relatieve ligging van gebieden verandert; zo kan een
gebied beter bereikbaar worden. Als de relatieve ligging in
korte tijd veel verandert, wordt dat beslist door;
a. De positie van een gebied t.o.v. economische centra.
b. De ligging van een gebied t.o.v. belangrijke
handelsroutes.
2. Krimpende afstand; communicatie kan supersnel en vervoer
wordt goedkoper en sneller. De relatieve afstand neemt af. De
regel van afstandsverval blijft echter wel bestaan. Hoe verder
gebieden van elkaar liggen, hoe minder de interactie.
3. Grenzen vervagen; het weglaten van grenscontroles en
verspreiden van multinationals.
1.2 Transport
Ontwikkeling in het transport
De transporttechnologie verandert. Zowel die van transport in de vorm van communicatie als
transport van goederen. Het goederentransport heeft de afgelopen tijd de volgende grote
ontwikkelingen doorgemaakt:
- Daling van reis en vervoerstijden in de 20 e eeuw.
- Transport is goedkoper geworden door groei van schepen en vliegtuigen.
o Door de economische crisis in 2008 ontstond een overcapaciteit en daalden de
tarieven.
- Verbetering van de infrastructuur.
1
Aardrijkskunde 5VWO Joop de Steeg BuiteNLand Hoofdstuk 1
