BG2 Perifere vaten
KLINISCHE EPIDEMIOLOGIE VAN PERIFERE ARTERIËLE VAATZIEKTEN 3
Algemeen 3
Epidemiologie perifeer arterieel vaatlijden 4
Risicofactoren 4
Prognose 5
EFFECECTEN VAN ARTERIËLE VERNAUWING OP DE BLOEDSTROOM (FLOW) EN DRUK IN
HET VAATSTELSEL 6
Relatie tussen druk, flow en weerstand 6
Effect van diameter op snelheid 6
Kleine veranderingen in de diameter kunnen de geleiding veel beïnvloeden 7
Weerstand op bloedstroom 7
Effect van bloed hematocriet en bloed viscositeit op vasculaire weerstand en bloedflow 8
Effecten van druk op vaatweerstand en bloedflow 8
Conclusie 9
ATHEROSCLEROTISCH VAATLIJDEN 10
Pathofysiologie 10
Diagnostiek 14
Consequenties 14
Risicofactoren 14
Klinische presentaties 15
ANEURYSMA AORTAE ABDOMINALE (AAA) EN THORACALE 17
Pathogenese 17
Risicofactoren 18
Symptomen 19
Complicaties 19
Diagnostiek 19
BEHANDELINGSMETHODEN PERIFERE VAATVERNAUWINGEN 20
Perifeer arterieel vaatlijden Fontaine stadia 20
Preventieve maatregelen 20
Conservatief 20
Endovasculaire interventie 21
Pagina 1 van 30
, Chirurgische interventies 21
Prognose 21
BEHANDELINGSMETHODEN VOOR AAA 22
Medicamenteus 22
Conservatieve behandeling 22
Operatieve behandeling 23
VARICES EN POSTTROMBOTISCH SYNDROOM 24
Varices 24
Post-trombotisch syndroom 28
AANVULLINGEN UIT BASISGROEP 30
Amaurosis fugax 30
Nutcracker 30
May Thurner 30
Pagina 2 van 30
,KLINISCHE EPIDEMIOLOGIE VAN PERIFERE ARTERIËLE VAATZIEKTEN
Algemeen
Perifeer arterieel vaatlijden ontstaat door gegeneraliseerde atherosclerose in de arteriën naar de
onderste extremiteiten (aa. iliacae communes). Bij perifeer arterieel vaatlijden wordt onderscheid
gemaakt tussen:
• Acute ischemie
Geeft bedreiging van de levensvatbaarheid van het been binnen enkele uren tot dagen.
Ontstaat door een snelle progressie van een plaque of arteriële embolie, of door trauma.
Kenmerkende klachten (5 P’s):
• Pijn in rust
• Afwezige pulsaties (pulseless)
• Bleekheid (pale)
• Paresthesie (doof gevoel)
• Paralyse
• Chronisch obstructief arterieel vaatlijden
Ontwikkelt geleidelijk progressief met 2 uitingsvormen:
• Claudicatio intermittens
Perifeer arterieel vaatlijden met pijn, moe en stijf gevoel en krampen in de beenspieren,
die ontstaat tijdens het lopen en die na rust binnen 10 minuten volledig verdwijnt en
opnieuw ontstaat bij inspanning.
• Kritieke ischemie
Perifeer arterieel vaatlijden met vaak hevige pijn aan voet of been in rust en/of trofische
stoornissen, bij een systolische enkeldruk van <50 mmHg.
Meestal is er sprake van hevige pijn, vooral in de voorvoet en aan de tenen. In het begin
heeft de patiënt alleen ’s nachts last door het wegvallen van de zwaartekracht. Bij veel
patiënten vermindert pijn als ze het been uit bed laten afhangen of door uit bed te gaan.
Gevolgen van kritieke ischemie:
• Verminderde huidcirculatie
• Nagelafwijkingen
Pagina 3 van 30
, • Verminderde haargroei op tenen en onderbenen
• Slecht genezende huidwondjes
• Gezwollen voet en erythemateus
• Ernstigere vormen → ulcera, necrose of gangreen
Patiënten met chronisch obstructief arterieel vaatlijden hebben een verhoogd risico op coronaire
hartziekten en cerebrovasculaire aandoeningen.
Epidemiologie perifeer arterieel vaatlijden
Chronisch obstructief arterieel vaatlijden is een uiting van gegeneraliseerd vaatlijden en komt
gecombineerd voor met atherosclerose van de coronaire en/of cerebrale arteriën.
Acute ischemie → incidentie 0,14 per 1000 personen per jaar
Chronisch obstructief arterieel vaatlijden → prevalentie 3 per 1000 personen per jaar
Kritieke ischemie → incidentie 0,5 tot 1 per 1000 personen per jaar
De prevalentie/incidentie van chronisch obstructief arterieel vaatlijden is bij mannen en vrouwen
ongeveer gelijk, maar mannen ontwikkelen eerder claudicatio intermittens klachten.
Risicofactoren
Van hart- en vaatziekten:
• Leeftijd > 50 jaar
• Doorgemaakte hart- en vaatziekten, diabetes mellitus, reumatoïde artritis
• Geslacht (mannen hoger risico dan vrouwen)
• Roken (belangrijkste risicofactor)
• Familieanamnese (hart- en vaatziekten voor 65e levensjaar bij ouders, broer of zus)
• Voedingspatroon / overmatig alcoholgebruik / gebrek aan lichamelijke activiteit
• Donkere huidskleur
• Hypercholesterolemie
• Hypertensie
Risicofactoren voor chronisch obstructief arterieel vaatlijden zijn eindelijk hetzelfde als die voor
atherosclerose.
Pagina 4 van 30
,Prognose
Het beloop van chronisch obstructief arterieel vaatlijden is doorgaans weinig progressief:
• Bij ongeveer 15% van de patiënten treedt op termijn kritieke ischemie op
• 2% ondergaat een amputatie <10 jaar na diagnose
• De levensverwachting is ca 10 jaar korter dan die van personen zonder chronisch obstructief
arterieel vaatlijden.
Factoren die de prognose van chronisch obstructief arterieel vaatlijden negatief beïnvloeden zijn:
• Coronaire en cerebrovasculaire aandoeningen
• Diabetes mellitus
• Lage enkel-armindex
• Ernst van de klachten
• Leeftijd > 70 jaar
• Positieve familieanamnese voor HVZ
• Roken
Pagina 5 van 30
, EFFECECTEN VAN ARTERIËLE VERNAUWING OP DE BLOEDSTROOM (FLOW) EN DRUK IN
HET VAATSTELSEL
Relatie tussen druk, flow en weerstand
Bloedflow door een vat wordt bepaald door 2 factoren:
1. Drukverschil (dP) van het bloed tussen de 2 eindpunten van de vaten (drukgradiënt)
2. Vasculaire weerstand (R)
De bloedflow (Q) kan dan berekend worden met de wet van Ohm:
Q = dP / R
Bloedflow is dus recht evenredig met drukverschil en omgekeerd evenredig met de weerstand.
Effect van diameter op snelheid
Wanneer er een stenose ontstaat in en bloedvat, zal de druk en daarmee de snelheid op het stuk van
de vernauwing toenemen.
De formule die dit ondersteunt bij een vernauwing boven de 50% is als volgt:
dP = 4 x V^2
Deze formule is niet bruikbaar bij vernauwingen onder de 50%.
De flow is over de volledige stenose gelijk:
Q=VxA
Dus als de oppervlakte (A) omlaag gaat door de stenose, moet de snelheid (V) gecompenseerd
worden om de flow gelijk te houden.
Pagina 6 van 30
KLINISCHE EPIDEMIOLOGIE VAN PERIFERE ARTERIËLE VAATZIEKTEN 3
Algemeen 3
Epidemiologie perifeer arterieel vaatlijden 4
Risicofactoren 4
Prognose 5
EFFECECTEN VAN ARTERIËLE VERNAUWING OP DE BLOEDSTROOM (FLOW) EN DRUK IN
HET VAATSTELSEL 6
Relatie tussen druk, flow en weerstand 6
Effect van diameter op snelheid 6
Kleine veranderingen in de diameter kunnen de geleiding veel beïnvloeden 7
Weerstand op bloedstroom 7
Effect van bloed hematocriet en bloed viscositeit op vasculaire weerstand en bloedflow 8
Effecten van druk op vaatweerstand en bloedflow 8
Conclusie 9
ATHEROSCLEROTISCH VAATLIJDEN 10
Pathofysiologie 10
Diagnostiek 14
Consequenties 14
Risicofactoren 14
Klinische presentaties 15
ANEURYSMA AORTAE ABDOMINALE (AAA) EN THORACALE 17
Pathogenese 17
Risicofactoren 18
Symptomen 19
Complicaties 19
Diagnostiek 19
BEHANDELINGSMETHODEN PERIFERE VAATVERNAUWINGEN 20
Perifeer arterieel vaatlijden Fontaine stadia 20
Preventieve maatregelen 20
Conservatief 20
Endovasculaire interventie 21
Pagina 1 van 30
, Chirurgische interventies 21
Prognose 21
BEHANDELINGSMETHODEN VOOR AAA 22
Medicamenteus 22
Conservatieve behandeling 22
Operatieve behandeling 23
VARICES EN POSTTROMBOTISCH SYNDROOM 24
Varices 24
Post-trombotisch syndroom 28
AANVULLINGEN UIT BASISGROEP 30
Amaurosis fugax 30
Nutcracker 30
May Thurner 30
Pagina 2 van 30
,KLINISCHE EPIDEMIOLOGIE VAN PERIFERE ARTERIËLE VAATZIEKTEN
Algemeen
Perifeer arterieel vaatlijden ontstaat door gegeneraliseerde atherosclerose in de arteriën naar de
onderste extremiteiten (aa. iliacae communes). Bij perifeer arterieel vaatlijden wordt onderscheid
gemaakt tussen:
• Acute ischemie
Geeft bedreiging van de levensvatbaarheid van het been binnen enkele uren tot dagen.
Ontstaat door een snelle progressie van een plaque of arteriële embolie, of door trauma.
Kenmerkende klachten (5 P’s):
• Pijn in rust
• Afwezige pulsaties (pulseless)
• Bleekheid (pale)
• Paresthesie (doof gevoel)
• Paralyse
• Chronisch obstructief arterieel vaatlijden
Ontwikkelt geleidelijk progressief met 2 uitingsvormen:
• Claudicatio intermittens
Perifeer arterieel vaatlijden met pijn, moe en stijf gevoel en krampen in de beenspieren,
die ontstaat tijdens het lopen en die na rust binnen 10 minuten volledig verdwijnt en
opnieuw ontstaat bij inspanning.
• Kritieke ischemie
Perifeer arterieel vaatlijden met vaak hevige pijn aan voet of been in rust en/of trofische
stoornissen, bij een systolische enkeldruk van <50 mmHg.
Meestal is er sprake van hevige pijn, vooral in de voorvoet en aan de tenen. In het begin
heeft de patiënt alleen ’s nachts last door het wegvallen van de zwaartekracht. Bij veel
patiënten vermindert pijn als ze het been uit bed laten afhangen of door uit bed te gaan.
Gevolgen van kritieke ischemie:
• Verminderde huidcirculatie
• Nagelafwijkingen
Pagina 3 van 30
, • Verminderde haargroei op tenen en onderbenen
• Slecht genezende huidwondjes
• Gezwollen voet en erythemateus
• Ernstigere vormen → ulcera, necrose of gangreen
Patiënten met chronisch obstructief arterieel vaatlijden hebben een verhoogd risico op coronaire
hartziekten en cerebrovasculaire aandoeningen.
Epidemiologie perifeer arterieel vaatlijden
Chronisch obstructief arterieel vaatlijden is een uiting van gegeneraliseerd vaatlijden en komt
gecombineerd voor met atherosclerose van de coronaire en/of cerebrale arteriën.
Acute ischemie → incidentie 0,14 per 1000 personen per jaar
Chronisch obstructief arterieel vaatlijden → prevalentie 3 per 1000 personen per jaar
Kritieke ischemie → incidentie 0,5 tot 1 per 1000 personen per jaar
De prevalentie/incidentie van chronisch obstructief arterieel vaatlijden is bij mannen en vrouwen
ongeveer gelijk, maar mannen ontwikkelen eerder claudicatio intermittens klachten.
Risicofactoren
Van hart- en vaatziekten:
• Leeftijd > 50 jaar
• Doorgemaakte hart- en vaatziekten, diabetes mellitus, reumatoïde artritis
• Geslacht (mannen hoger risico dan vrouwen)
• Roken (belangrijkste risicofactor)
• Familieanamnese (hart- en vaatziekten voor 65e levensjaar bij ouders, broer of zus)
• Voedingspatroon / overmatig alcoholgebruik / gebrek aan lichamelijke activiteit
• Donkere huidskleur
• Hypercholesterolemie
• Hypertensie
Risicofactoren voor chronisch obstructief arterieel vaatlijden zijn eindelijk hetzelfde als die voor
atherosclerose.
Pagina 4 van 30
,Prognose
Het beloop van chronisch obstructief arterieel vaatlijden is doorgaans weinig progressief:
• Bij ongeveer 15% van de patiënten treedt op termijn kritieke ischemie op
• 2% ondergaat een amputatie <10 jaar na diagnose
• De levensverwachting is ca 10 jaar korter dan die van personen zonder chronisch obstructief
arterieel vaatlijden.
Factoren die de prognose van chronisch obstructief arterieel vaatlijden negatief beïnvloeden zijn:
• Coronaire en cerebrovasculaire aandoeningen
• Diabetes mellitus
• Lage enkel-armindex
• Ernst van de klachten
• Leeftijd > 70 jaar
• Positieve familieanamnese voor HVZ
• Roken
Pagina 5 van 30
, EFFECECTEN VAN ARTERIËLE VERNAUWING OP DE BLOEDSTROOM (FLOW) EN DRUK IN
HET VAATSTELSEL
Relatie tussen druk, flow en weerstand
Bloedflow door een vat wordt bepaald door 2 factoren:
1. Drukverschil (dP) van het bloed tussen de 2 eindpunten van de vaten (drukgradiënt)
2. Vasculaire weerstand (R)
De bloedflow (Q) kan dan berekend worden met de wet van Ohm:
Q = dP / R
Bloedflow is dus recht evenredig met drukverschil en omgekeerd evenredig met de weerstand.
Effect van diameter op snelheid
Wanneer er een stenose ontstaat in en bloedvat, zal de druk en daarmee de snelheid op het stuk van
de vernauwing toenemen.
De formule die dit ondersteunt bij een vernauwing boven de 50% is als volgt:
dP = 4 x V^2
Deze formule is niet bruikbaar bij vernauwingen onder de 50%.
De flow is over de volledige stenose gelijk:
Q=VxA
Dus als de oppervlakte (A) omlaag gaat door de stenose, moet de snelheid (V) gecompenseerd
worden om de flow gelijk te houden.
Pagina 6 van 30
