PENOLOGIE EN PENITENTIAIR RECHT
INLEIDING
Klachtenrecht voor gedetineerden treedt in werking op 1 oktober= beslissingen genomen door de
gevangenisdirecteur kunnen dan in vraag worden gesteld. Dit zal binnen het gevangenissysteem voor
onrust zorgen.
709 -> Cijfers met betrekking tot de gevangenispopulatie, ook wel
detentieratio genoemd= het aantal gedetineerden per 100.000 inwoners.
400-630
-> Indien België moet vergeleken worden met Duitsland: Duitsland is een
300-400 groter land met meer inwoners dus daarom werkt men met 100.000
150-300 inwoners.
138
131
102
70-90
50-70
35
1
,1983: eerste keer toegepast in de VS door jack love toegepast, het elektronisch toezicht (enkelband).
Het signaal dat die band uitzend, zorgt ervoor dat er geverifieerd wordt of de gecontroleerde op de
plaats is waar hij moet zijn. Wanneer de perimeter wordt verlaten, gaat het alarm afgaan. Doorheen
de jaren 90 kwam dit in Europa. Bijna 2000 mensen lopen met een enkelband in België dit is te
vergelijken met 6 moderne gevangenissen.
Een aantal doelstellingen die men wel realiseren worden
ondergegraven. Het afschrikkende effect van de straf lijkt hier heel ver
weg, ze doen geen moeite om enkelband te verbergen.
Vormen van doodstraf:
• De kruisiging
• De brandstapel
• De verdrinkingsdood
• Kamer met dodelijke injectie
• …
Andere vormen van straffen:
• Enkelband
• Geldboete
2
, • Herstel gericht groepsoverleg
• Mensen die aan de buitenwereld moeten tonen dat ze gestraft zijn
• …
Controlemaatregelen die in een gevangeniscontext kan worden toepast om bv na te gaan of een
gedetineerde verboden producten bijheeft zoals drugs of bepaalde toestellen met zich meebrengt
zoals gsm of wapens. Dit zijn ingrijpende controlemaatregelen. De gedetineerde moet zich helemaal
uitkleden. Dit is vaak een vernederende ervaring en een gevoel van schaamte. Deze maatregelen
worden sterk geregeld in de wet. Je kan dit pas toepassen als er individuele aanwijzingen zijn en de
gevangenisdirecteur deze beslissing neemt. Er is daardoor spanning tussen de gedetineerde
(individuele perspectief -> waardigheid gedetineerde versus instellingsperspectief) en de instelling
waarbij de veiligheid voorop wordt gesteld.
Artikel: er werd een poging ondernomen om gemakkelijker over te gaan tot naaktfouille. In bepaalde
gevallen zou het niet meer nodig zijn voor individuele beslissing van de gevangenisdirecteur en de
mate van risico. Harde kritiek op de automatisering van de naaktfouilles waardoor de menselijke
waardigheid van het individu in gedrang komt.
3
, Dit is een persoon die getuigt over een gesprek die hij heeft gehad met de persoon die de dood had
veroorzaakt van zijn zoon via bemiddeling. Hij kwam in contact met de doodrijder van zijn zoon. Wrm
zou die man een gesprek aangaan met de man die zijn zoon doodreed? Dit heeft te maken met vragen
die er leven langs beide kanten.
= Herstelrecht
WAT BEGRIJPEN WE ONDER ‘STRAF’?
• Straffen: een aloude en alledaagse praktijk
o We hebben dat allemaal al eens meegemaakt. Bv. in die hoek worden gezet toen je
klein was, strafwerk schrijven, …
o In verleden ook soms fysiek zoals klets op de poep
• Het alledaagse straffen vertoont zekere gelijkenissen met straffen in de strafrechtsbedeling
• Maar ook verschillen: cf wettelijk apparaat, eigen instellingen, gebruik van dwang,
bureaucratisch proces, gespecialiseerd personeel, …
o Bureaucratisch proces= verschillende instellingen gaan op een eigen manier om met
die misdrijven
o Gebruik van legitieme dwang= het optreden is geoorloofd
4
INLEIDING
Klachtenrecht voor gedetineerden treedt in werking op 1 oktober= beslissingen genomen door de
gevangenisdirecteur kunnen dan in vraag worden gesteld. Dit zal binnen het gevangenissysteem voor
onrust zorgen.
709 -> Cijfers met betrekking tot de gevangenispopulatie, ook wel
detentieratio genoemd= het aantal gedetineerden per 100.000 inwoners.
400-630
-> Indien België moet vergeleken worden met Duitsland: Duitsland is een
300-400 groter land met meer inwoners dus daarom werkt men met 100.000
150-300 inwoners.
138
131
102
70-90
50-70
35
1
,1983: eerste keer toegepast in de VS door jack love toegepast, het elektronisch toezicht (enkelband).
Het signaal dat die band uitzend, zorgt ervoor dat er geverifieerd wordt of de gecontroleerde op de
plaats is waar hij moet zijn. Wanneer de perimeter wordt verlaten, gaat het alarm afgaan. Doorheen
de jaren 90 kwam dit in Europa. Bijna 2000 mensen lopen met een enkelband in België dit is te
vergelijken met 6 moderne gevangenissen.
Een aantal doelstellingen die men wel realiseren worden
ondergegraven. Het afschrikkende effect van de straf lijkt hier heel ver
weg, ze doen geen moeite om enkelband te verbergen.
Vormen van doodstraf:
• De kruisiging
• De brandstapel
• De verdrinkingsdood
• Kamer met dodelijke injectie
• …
Andere vormen van straffen:
• Enkelband
• Geldboete
2
, • Herstel gericht groepsoverleg
• Mensen die aan de buitenwereld moeten tonen dat ze gestraft zijn
• …
Controlemaatregelen die in een gevangeniscontext kan worden toepast om bv na te gaan of een
gedetineerde verboden producten bijheeft zoals drugs of bepaalde toestellen met zich meebrengt
zoals gsm of wapens. Dit zijn ingrijpende controlemaatregelen. De gedetineerde moet zich helemaal
uitkleden. Dit is vaak een vernederende ervaring en een gevoel van schaamte. Deze maatregelen
worden sterk geregeld in de wet. Je kan dit pas toepassen als er individuele aanwijzingen zijn en de
gevangenisdirecteur deze beslissing neemt. Er is daardoor spanning tussen de gedetineerde
(individuele perspectief -> waardigheid gedetineerde versus instellingsperspectief) en de instelling
waarbij de veiligheid voorop wordt gesteld.
Artikel: er werd een poging ondernomen om gemakkelijker over te gaan tot naaktfouille. In bepaalde
gevallen zou het niet meer nodig zijn voor individuele beslissing van de gevangenisdirecteur en de
mate van risico. Harde kritiek op de automatisering van de naaktfouilles waardoor de menselijke
waardigheid van het individu in gedrang komt.
3
, Dit is een persoon die getuigt over een gesprek die hij heeft gehad met de persoon die de dood had
veroorzaakt van zijn zoon via bemiddeling. Hij kwam in contact met de doodrijder van zijn zoon. Wrm
zou die man een gesprek aangaan met de man die zijn zoon doodreed? Dit heeft te maken met vragen
die er leven langs beide kanten.
= Herstelrecht
WAT BEGRIJPEN WE ONDER ‘STRAF’?
• Straffen: een aloude en alledaagse praktijk
o We hebben dat allemaal al eens meegemaakt. Bv. in die hoek worden gezet toen je
klein was, strafwerk schrijven, …
o In verleden ook soms fysiek zoals klets op de poep
• Het alledaagse straffen vertoont zekere gelijkenissen met straffen in de strafrechtsbedeling
• Maar ook verschillen: cf wettelijk apparaat, eigen instellingen, gebruik van dwang,
bureaucratisch proces, gespecialiseerd personeel, …
o Bureaucratisch proces= verschillende instellingen gaan op een eigen manier om met
die misdrijven
o Gebruik van legitieme dwang= het optreden is geoorloofd
4
