Financieel management
WEEK 1
Efficiëntie of doelmatigheid is de mate van gebruik van middelen om een
bepaald doel te bereiken. (Metafoor: de korte route naar het doel.) Een proces
wordt efficiënt genoemd als het ten opzichte van een norm weinig middelen
gebruikt. Deze middelen kunnen bijvoorbeeld betrekking hebben op tijd,
inspanning (manuren), grondstoffen of geld. Een verwant begrip is rendement.
Effectiviteit of doeltreffendheid daarentegen geeft aan dat de uitkomst van het
proces gerealiseerd wordt. (Metafoor: het doel raken.) In tegenstelling tot
efficiëntie heeft het dus geen betrekking op het proces zelf, maar op de uitkomst
ervan.
Normaliter probeert men processen zo te organiseren dat ze zowel efficiënt als
effectief zijn. Dan spreekt men ook wel van het verhogen van de productiviteit.
Dit is niet eenvoudig, omdat efficiëntie-doelstellingen in conflict kunnen komen
met de effectiviteit.
omzettings process
input omzetting output
activiteit Inkopen van Omzetten van “ “ Verkopen van “ “
grondstoffen,
goederen,
mensuren of
diensten
stakeholders leveranciers werknemers klanten
eerst ‘iets’ inkopen bij de leveranciers, dan dat ‘iets’ omzetten zodat de
organisatie waarde toevoegt in de ogen van de klant en dan dat ‘iets’ verkopen
aan klanten. Dit wordt de goederenstroom van een organisatie genoemd.
‘Goederen’ is dan ruim gedefinieerd: kunnen zowel goederen, grondstoffen,
mensuren of diensten zijn.
,Voor goederen en geldstroom overzicht kijk sylebus week ! (BELANGRIJK)
In ruil voor het krijgen van ‘goederen’ zal de klant geld aan de organisatie geven.
En dit geld heeft de organisatie weer nodig om aan haar leveranciers te geven in
ruil voor het ontvangen van ‘goederen’. Dit wordt de primaire geldstroom van
een organisatie ge- noemd en deze loopt van rechts naar links.
De vermogensmarkt kent twee soorten stakeholders: de vreemd
vermogenverschaffers, zeg maar de banken en de eigen vermogenverschaffers,
zeg maar de eigenaren of aan- deelhouders (shareholders). Van beide soorten
kan een organisatie geld ontvangen. Bij- voorbeeld door een lening af te sluiten
bij een bank, door eigen geld van een eigenaar in een organisatie in te brengen of
door aandelen uit te geven op de beurs.
Daarnaast speelt de overheid ook een rol doordat de organisatie bijvoorbeeld
subsidie ontvangt en belasting betaald. Al deze geldstromen worden de
secundaire geldstromen van een organisatie genoemd.
Vakgebieden binnen financieel management
Financieel management bestaat uit vier deelgebieden: bedrijfsadministratie,
financial accounting, management accounting en finance:
Bedrijfs- Finance Financial Management
administratie acounting acounting
Alternatieve Boekhouding Financiering Externe Interne
naam verslaggeving verslaggeving
activiteit et Het Het Het adviseren
registreren aantrekken en verantwoor- van de interne
van finan iele beheersen den en stakehol-
en niet- van het informeren ders, in casu
finan iele vermogen aan de het
gegevens externe management
stakeholders
1.4 Indeling van organisaties
Bij informatieverstrekking aan stakeholders is het van belang waar de informatie
betrek- king op heeft. In dit geval is het zogeheten informatieobject de
organisatie of het organi- satieonderdeel. Zo is het voor de overheid van belang
om te weten welke rechtsvorm de organisatie heeft om te bepalen welke en
hoeveel belasting zij moet betalen. Voor een geldschieter is het van belang om te
weten in welke branche een organisatie functioneert en waar in de
bedrijfskolom de organisatie zit.
, − Organisaties indelen naar activiteiten;
− Organisaties indelen naar profit versus not-for-profit (NPO);
− Organisaties indelen naar rechtsvormen.
1. Organisaties indelen naar activiteiten
1. Landbouwenextractie;
2. Industrie;
3. Handel;
4. Dienstverlening.
2. Organisaties indelen naar profit versus not-for-profit organisatie (NPO)
Naast bovenstaande indeling naar de aard van de organisatieactiviteiten wordt
vaak een tweedeling gehanteerd tussen een profit organisatie en een non-profit
organisatie of not- for-profit organisatie (NPO).
Een NPO heeft geen winstoogmerk, dat wil zeggen dat het primaire doel van de
organisatie niet winst maken is. Dat betekent overigens niet dat een NPO geen
positief resultaat kan behalen. Dit eventuele positieve resultaat wordt echter niet
of zelden uitgekeerd aan de eigenaren of aandeelhouders, maar gebruikt om hun
maatschappelijke doel te bereiken.
Zo geformuleerd zou het primair doel van een profit organisatie dus het
behalen en uit- keren van winst zijn. Dit staat met de opmars van het
maatschappelijk verantwoord on- dernemen enigszins in een ander daglicht. De
drie p’s van people, planet en profit stellen immers niet alleen de winst centraal.
Los daarvan kunnen ook profit organisaties niet altijd alle winst uitkeren
vanwege de ontinu teitsgeda hte. Dat etekent dat het onderscheid tussen
profit en non-profit steeds minder scherp is. Dit wordt nog eens versterkt door
de invoering van het marktdenken in vele NPO’s. Zo zijn rond 2011 de eerste
stap- pen gezet om het mogelijk te maken dat zorgorganisaties winst mogen
gaan uitkeren aan hun aandeelhouders.
3. Organisaties indelen naar rechtsvormen
Organisaties worden ook onderverdeeld in de rechtsvorm die de organisatie
aangenomen heeft. Bij het kiezen van rechtsvormen zijn vooral
aansprakelijkheid en zeggenschap van belang. Daarbij geldt de volgende
driedeling:
1.
Natuurlijkerechtspersoon:Eenmanszaak,Vennootschaponderfirma(VOF)ofMaat-
schap;
2. Rechtspersoon:Beslotenvennootschap(BV)enNaamlozevennootschap(NV);
3. Rechtspersoon:VerenigingenStichting.
WEEK 1
Efficiëntie of doelmatigheid is de mate van gebruik van middelen om een
bepaald doel te bereiken. (Metafoor: de korte route naar het doel.) Een proces
wordt efficiënt genoemd als het ten opzichte van een norm weinig middelen
gebruikt. Deze middelen kunnen bijvoorbeeld betrekking hebben op tijd,
inspanning (manuren), grondstoffen of geld. Een verwant begrip is rendement.
Effectiviteit of doeltreffendheid daarentegen geeft aan dat de uitkomst van het
proces gerealiseerd wordt. (Metafoor: het doel raken.) In tegenstelling tot
efficiëntie heeft het dus geen betrekking op het proces zelf, maar op de uitkomst
ervan.
Normaliter probeert men processen zo te organiseren dat ze zowel efficiënt als
effectief zijn. Dan spreekt men ook wel van het verhogen van de productiviteit.
Dit is niet eenvoudig, omdat efficiëntie-doelstellingen in conflict kunnen komen
met de effectiviteit.
omzettings process
input omzetting output
activiteit Inkopen van Omzetten van “ “ Verkopen van “ “
grondstoffen,
goederen,
mensuren of
diensten
stakeholders leveranciers werknemers klanten
eerst ‘iets’ inkopen bij de leveranciers, dan dat ‘iets’ omzetten zodat de
organisatie waarde toevoegt in de ogen van de klant en dan dat ‘iets’ verkopen
aan klanten. Dit wordt de goederenstroom van een organisatie genoemd.
‘Goederen’ is dan ruim gedefinieerd: kunnen zowel goederen, grondstoffen,
mensuren of diensten zijn.
,Voor goederen en geldstroom overzicht kijk sylebus week ! (BELANGRIJK)
In ruil voor het krijgen van ‘goederen’ zal de klant geld aan de organisatie geven.
En dit geld heeft de organisatie weer nodig om aan haar leveranciers te geven in
ruil voor het ontvangen van ‘goederen’. Dit wordt de primaire geldstroom van
een organisatie ge- noemd en deze loopt van rechts naar links.
De vermogensmarkt kent twee soorten stakeholders: de vreemd
vermogenverschaffers, zeg maar de banken en de eigen vermogenverschaffers,
zeg maar de eigenaren of aan- deelhouders (shareholders). Van beide soorten
kan een organisatie geld ontvangen. Bij- voorbeeld door een lening af te sluiten
bij een bank, door eigen geld van een eigenaar in een organisatie in te brengen of
door aandelen uit te geven op de beurs.
Daarnaast speelt de overheid ook een rol doordat de organisatie bijvoorbeeld
subsidie ontvangt en belasting betaald. Al deze geldstromen worden de
secundaire geldstromen van een organisatie genoemd.
Vakgebieden binnen financieel management
Financieel management bestaat uit vier deelgebieden: bedrijfsadministratie,
financial accounting, management accounting en finance:
Bedrijfs- Finance Financial Management
administratie acounting acounting
Alternatieve Boekhouding Financiering Externe Interne
naam verslaggeving verslaggeving
activiteit et Het Het Het adviseren
registreren aantrekken en verantwoor- van de interne
van finan iele beheersen den en stakehol-
en niet- van het informeren ders, in casu
finan iele vermogen aan de het
gegevens externe management
stakeholders
1.4 Indeling van organisaties
Bij informatieverstrekking aan stakeholders is het van belang waar de informatie
betrek- king op heeft. In dit geval is het zogeheten informatieobject de
organisatie of het organi- satieonderdeel. Zo is het voor de overheid van belang
om te weten welke rechtsvorm de organisatie heeft om te bepalen welke en
hoeveel belasting zij moet betalen. Voor een geldschieter is het van belang om te
weten in welke branche een organisatie functioneert en waar in de
bedrijfskolom de organisatie zit.
, − Organisaties indelen naar activiteiten;
− Organisaties indelen naar profit versus not-for-profit (NPO);
− Organisaties indelen naar rechtsvormen.
1. Organisaties indelen naar activiteiten
1. Landbouwenextractie;
2. Industrie;
3. Handel;
4. Dienstverlening.
2. Organisaties indelen naar profit versus not-for-profit organisatie (NPO)
Naast bovenstaande indeling naar de aard van de organisatieactiviteiten wordt
vaak een tweedeling gehanteerd tussen een profit organisatie en een non-profit
organisatie of not- for-profit organisatie (NPO).
Een NPO heeft geen winstoogmerk, dat wil zeggen dat het primaire doel van de
organisatie niet winst maken is. Dat betekent overigens niet dat een NPO geen
positief resultaat kan behalen. Dit eventuele positieve resultaat wordt echter niet
of zelden uitgekeerd aan de eigenaren of aandeelhouders, maar gebruikt om hun
maatschappelijke doel te bereiken.
Zo geformuleerd zou het primair doel van een profit organisatie dus het
behalen en uit- keren van winst zijn. Dit staat met de opmars van het
maatschappelijk verantwoord on- dernemen enigszins in een ander daglicht. De
drie p’s van people, planet en profit stellen immers niet alleen de winst centraal.
Los daarvan kunnen ook profit organisaties niet altijd alle winst uitkeren
vanwege de ontinu teitsgeda hte. Dat etekent dat het onderscheid tussen
profit en non-profit steeds minder scherp is. Dit wordt nog eens versterkt door
de invoering van het marktdenken in vele NPO’s. Zo zijn rond 2011 de eerste
stap- pen gezet om het mogelijk te maken dat zorgorganisaties winst mogen
gaan uitkeren aan hun aandeelhouders.
3. Organisaties indelen naar rechtsvormen
Organisaties worden ook onderverdeeld in de rechtsvorm die de organisatie
aangenomen heeft. Bij het kiezen van rechtsvormen zijn vooral
aansprakelijkheid en zeggenschap van belang. Daarbij geldt de volgende
driedeling:
1.
Natuurlijkerechtspersoon:Eenmanszaak,Vennootschaponderfirma(VOF)ofMaat-
schap;
2. Rechtspersoon:Beslotenvennootschap(BV)enNaamlozevennootschap(NV);
3. Rechtspersoon:VerenigingenStichting.
