De kunst van het heldere denken: 52 denkfouten die je beter aan anderen kunt
overlaten.:
De survivorship bias: je overschat het vooruitzicht op succes systematisch, omdat
in het gewone leven succes een grotere zichtbaarheid produceert dan mislukking. ->
je waarschijnlijkheid overschat: succesformules.
De swimmer’s body illusion: keuzecriterium wordt verward met resultaat. -> overal
waar iets nastrevenswaardigs wordt aangeprezen.
het overconfidence-effect: meet het verschil tussen wat mensen werkelijk weten en
dat wat ze denken te weten. -> zelfoverschatting.
social proof: kuddengeest: ik gedraag me goed als ik me net als de anderen
gedraag, hoe meer mensen achter een idee staan, des te juister het idee,
groepsdruk.
De sunk cost fallacy: het geïnvesteerde wordt een motief om door te gaan, zelfs als
het objectief gezien geen zin meer heeft. -> concorde-effect.
De wederkerigheid: bij iemand in het krijt te staan. -> jij helpt mij ik help jou. Op
wraak volgt weerwraak: vergelding.
De confirmation bias (deel 1): de neiging informatie zo te interpreteren dat die met
onze bestaande theorieën, levensbeschouwing en overtuigingen overeenkomt. ->
nieuwe info die in tegenspraak is met onze bestaande meningen filteren we weg.
De confirmation bias (deel 2): overtuigende tegenwerpingen worden weggefilterd.
De authority bias: in aanwezigheid van een autoriteit ons zelfstandig denken een
tandje lager zetten. -> we gehoorzamen autoriteiten, ook als het rationeel of moreel
niet zinvol is.
Het contrast-effect: we beschouwen iets als mooier, duurder, groter etc. Als we
tegelijk iets lelijks, goedkoops, kleins etc. Voor ons zien. -> moeite met absolute
beoordelingen.
De availability bias: we vormen ons een beeld van de wereld aan de hand van het
gemak waarmee ons voorbeelden te binnen schieten. -> schikbaarheidsfout. -> alles
wat spectaculair, fel of luis is, schrijven we een te hoge waarschijnlijkheid toe, alles
wat zwijgt en onzichtbaar is, een te lage.
De eerst-wordt-het-erger-val: als het verder bergafwaarts gaat, is het een
bevestiging voor de deskundige. Als het onverwacht beter gaat is de klant gelukkig
en de vakman kan de verbetering aan zijn eigen kunnen toeschrijven. Linksom of
rechtsom, hij heeft altijd gelijk.
De story bias: verhalen verdraaien en vereenvoudigen de werkelijkheid. Ze
verdringen alles wat ongerijmd is. -> vervormt de werkelijkheid.
De achteraffout: ik heb het altijd gezegd houding: achteraf lijkt alles alleen maar op
die ene, begrijpelijke manier verlopen te kunnen zijn. -> we nemen aan dat we betere
voorspellers zijn dan in werkelijkheid is.
De chauffeurskennis: echte kennis: mensen die hun kennis met grote inzet van tijd
en denkarbeid hebben verkregen. -> zit in een competentiekring: weet wat hij wel
weet en wat niet -> zegt ik weet het niet.
chauffeurskennis: mensen die doen alsof ze iets weten.
De controle-illusie: de wereld willen beïnvloeden door goede gedachten uit te
zenden. -> de neiging te geloven dat we iets kunnen controleren of beïnvloeden
waarover we objectief gezien geen macht hebben.
De incentive superresponse-neiging: grote gevoeligheid voor prikkels -> mensen
reageren op prikkelsystemen, ze doen waar ze belang bij hebben.
De regressie naar het gemiddelde: we negeren dit. -> natuurlijke schommelingen
van prestaties, altijd terug naar gemiddelde.
De tragiek van de meent: in alle gevallen waarin het nut bij een enkeling terecht
komt en de kosten bij de gemeenschap. -> oplossen door privatisering of
management.
overlaten.:
De survivorship bias: je overschat het vooruitzicht op succes systematisch, omdat
in het gewone leven succes een grotere zichtbaarheid produceert dan mislukking. ->
je waarschijnlijkheid overschat: succesformules.
De swimmer’s body illusion: keuzecriterium wordt verward met resultaat. -> overal
waar iets nastrevenswaardigs wordt aangeprezen.
het overconfidence-effect: meet het verschil tussen wat mensen werkelijk weten en
dat wat ze denken te weten. -> zelfoverschatting.
social proof: kuddengeest: ik gedraag me goed als ik me net als de anderen
gedraag, hoe meer mensen achter een idee staan, des te juister het idee,
groepsdruk.
De sunk cost fallacy: het geïnvesteerde wordt een motief om door te gaan, zelfs als
het objectief gezien geen zin meer heeft. -> concorde-effect.
De wederkerigheid: bij iemand in het krijt te staan. -> jij helpt mij ik help jou. Op
wraak volgt weerwraak: vergelding.
De confirmation bias (deel 1): de neiging informatie zo te interpreteren dat die met
onze bestaande theorieën, levensbeschouwing en overtuigingen overeenkomt. ->
nieuwe info die in tegenspraak is met onze bestaande meningen filteren we weg.
De confirmation bias (deel 2): overtuigende tegenwerpingen worden weggefilterd.
De authority bias: in aanwezigheid van een autoriteit ons zelfstandig denken een
tandje lager zetten. -> we gehoorzamen autoriteiten, ook als het rationeel of moreel
niet zinvol is.
Het contrast-effect: we beschouwen iets als mooier, duurder, groter etc. Als we
tegelijk iets lelijks, goedkoops, kleins etc. Voor ons zien. -> moeite met absolute
beoordelingen.
De availability bias: we vormen ons een beeld van de wereld aan de hand van het
gemak waarmee ons voorbeelden te binnen schieten. -> schikbaarheidsfout. -> alles
wat spectaculair, fel of luis is, schrijven we een te hoge waarschijnlijkheid toe, alles
wat zwijgt en onzichtbaar is, een te lage.
De eerst-wordt-het-erger-val: als het verder bergafwaarts gaat, is het een
bevestiging voor de deskundige. Als het onverwacht beter gaat is de klant gelukkig
en de vakman kan de verbetering aan zijn eigen kunnen toeschrijven. Linksom of
rechtsom, hij heeft altijd gelijk.
De story bias: verhalen verdraaien en vereenvoudigen de werkelijkheid. Ze
verdringen alles wat ongerijmd is. -> vervormt de werkelijkheid.
De achteraffout: ik heb het altijd gezegd houding: achteraf lijkt alles alleen maar op
die ene, begrijpelijke manier verlopen te kunnen zijn. -> we nemen aan dat we betere
voorspellers zijn dan in werkelijkheid is.
De chauffeurskennis: echte kennis: mensen die hun kennis met grote inzet van tijd
en denkarbeid hebben verkregen. -> zit in een competentiekring: weet wat hij wel
weet en wat niet -> zegt ik weet het niet.
chauffeurskennis: mensen die doen alsof ze iets weten.
De controle-illusie: de wereld willen beïnvloeden door goede gedachten uit te
zenden. -> de neiging te geloven dat we iets kunnen controleren of beïnvloeden
waarover we objectief gezien geen macht hebben.
De incentive superresponse-neiging: grote gevoeligheid voor prikkels -> mensen
reageren op prikkelsystemen, ze doen waar ze belang bij hebben.
De regressie naar het gemiddelde: we negeren dit. -> natuurlijke schommelingen
van prestaties, altijd terug naar gemiddelde.
De tragiek van de meent: in alle gevallen waarin het nut bij een enkeling terecht
komt en de kosten bij de gemeenschap. -> oplossen door privatisering of
management.
