Hoofdstuk 8; sociale veranderingen in het bindingsvraagstuk
Paragraaf 8.1; casus: twee geloven in een rijk
➔ Religie kan zorgen voor cohesie en conflict tussen mensen
Paragraaf 8.2; analyse: sociale cohesie, cultuur en sociale institutie
➔ Religie zorgde voor sociale cohesie in de samenleving
◆ mensen voelden zich verbonden met elkaar doordat ze in hetzelfde geloofden
➔ Doordat mensen binding met elkaar hebben, zijn er minder conflicten
➔ Sterke cohesie binnen bepaalde groepen kan er toe leiden dat cohesie in
groter verband verzwakt → conflict
➔ Cultuur zorgt voor affectieve bindingen tussen mensen
➔ Een sociale institutie is een complex van min of meer geformaliseerde regels die
het gedrag van mensen en hun onderlinge relaties reguleren
◆ zorgen ervoor dat het gedrag van mensen voorspelbaar wordt
◆ veranderen niet snel
● dat komt omdat een institutie deel uitmaakt van de cultuur en daarmee
via socialisatie wordt overgedragen
Paragraaf 8.3; paradigma’s over sociale cohesie
➔ Functionalisme-paradigma
◆ consensus en structuren
◆ voor het voortbestaan van de samenleving is sociale cohesie nodig, anders
komt dat voortbestaan juist in gevaar
◆ mensen horen bij groepen, het collectieve bewustzijn
◆ groepen zorgen dat de samenleving bij elkaar blijft
◆ bindingen zijn de kern van de samenleving
◆ cohesie neemt toe als
● een samenleving een dominante cultuur heeft met
gemeenschappelijke waarden en normen
● mensen eerder geneigd zijn die waarden en normen na te leven als zij
geïntegreerd zijn in groepen
➔ Conflict-paradigma
◆ conflict en structuren
◆ afwezigheid van sociale cohesie staat centraal
◆ sub- en tegenculturen wordt verklaard uit de tegengestelde belangen tussen
de dominante en subcultuur
◆ sociale ongelijkheid en uitbuiting wordt vaak als oorzaak gezien en een
gebrek aan sociale cohesie en conflict als de gevolgen daarvan
➔ Sociaalconstructivisme-paradigma
◆ consensus en actoren
, ◆ subjectieve gegevens zijn belangrijk
● gevoelens van actoren
● hoe mensen naar hun eigen identiteit kijken (persoonlijke identiteit)
◆ meervoudige identiteit
◆ grens tussen de sociale en persoonlijke identiteit van mensen
➔ Rationele-actor-paradigma
◆ conflict en actoren
◆ onderzoek naar gedrag en houding van actoren
● actoren gaan en onderhouden bindingen met anderen als zij daar
voordeel aan hebben, dit hoeft niet tot conflict te leiden
Paragraaf 8.4; ideologie: confessionalisme en fascisme
➔ Confessionalisme
◆ baseert haar visie op een religie
◆ verschillende stroming binnen het confessionalisme → waarden van
een religie worden niet door iedereen hetzelfde geïnterpreteerd
● fundamentalisme
○ één godsdienst moet heersen, de politiek is hieraan
ondergeschikt
○ rechts
○ binding door één geloof
◆ nederland: naastenliefde en rechtvaardigheid
◆ harmonie en samenwerking
◆ als burgers betrokken zijn bij elkaar, zal de cohesie in een samenleving
sterker worden
◆ rol van overheid niet groot → mensen moeten kunnen samenwerken
om zaken te regelen
◆ maatschappelijk middenveld: groepen vrijwilligers die streven naar een
waarde of maatschappelijk belang
➔ Fascisme
◆ ‘volk en vaderland’
◆ met geweld de macht grijpen en minderheden onderdrukken →
eigen volk tegen buitenlandse invloeden beschermen
◆ binding door een natie
◆ cultuur van een volk
➔ Christendemocratisch → confessionele partij
◆ harmonie en samenwerking
◆ CDA
● brede partij (rechts en links) → over algemeen centrumrechts
● mens neemt zelf verantwoordelijkheid → regering helpt
daarbij
◆ ChristenUnie
● centrumlinks
● duurzaamheid en opkomen voor zwakkeren in samenleving
➔ Gezinnen en het maatschappelijk middenveld zijn belangrijk voor confessionelen om
zo hun idee van gespreide verantwoordelijkheid vorm te kunnen geven: de
Paragraaf 8.1; casus: twee geloven in een rijk
➔ Religie kan zorgen voor cohesie en conflict tussen mensen
Paragraaf 8.2; analyse: sociale cohesie, cultuur en sociale institutie
➔ Religie zorgde voor sociale cohesie in de samenleving
◆ mensen voelden zich verbonden met elkaar doordat ze in hetzelfde geloofden
➔ Doordat mensen binding met elkaar hebben, zijn er minder conflicten
➔ Sterke cohesie binnen bepaalde groepen kan er toe leiden dat cohesie in
groter verband verzwakt → conflict
➔ Cultuur zorgt voor affectieve bindingen tussen mensen
➔ Een sociale institutie is een complex van min of meer geformaliseerde regels die
het gedrag van mensen en hun onderlinge relaties reguleren
◆ zorgen ervoor dat het gedrag van mensen voorspelbaar wordt
◆ veranderen niet snel
● dat komt omdat een institutie deel uitmaakt van de cultuur en daarmee
via socialisatie wordt overgedragen
Paragraaf 8.3; paradigma’s over sociale cohesie
➔ Functionalisme-paradigma
◆ consensus en structuren
◆ voor het voortbestaan van de samenleving is sociale cohesie nodig, anders
komt dat voortbestaan juist in gevaar
◆ mensen horen bij groepen, het collectieve bewustzijn
◆ groepen zorgen dat de samenleving bij elkaar blijft
◆ bindingen zijn de kern van de samenleving
◆ cohesie neemt toe als
● een samenleving een dominante cultuur heeft met
gemeenschappelijke waarden en normen
● mensen eerder geneigd zijn die waarden en normen na te leven als zij
geïntegreerd zijn in groepen
➔ Conflict-paradigma
◆ conflict en structuren
◆ afwezigheid van sociale cohesie staat centraal
◆ sub- en tegenculturen wordt verklaard uit de tegengestelde belangen tussen
de dominante en subcultuur
◆ sociale ongelijkheid en uitbuiting wordt vaak als oorzaak gezien en een
gebrek aan sociale cohesie en conflict als de gevolgen daarvan
➔ Sociaalconstructivisme-paradigma
◆ consensus en actoren
, ◆ subjectieve gegevens zijn belangrijk
● gevoelens van actoren
● hoe mensen naar hun eigen identiteit kijken (persoonlijke identiteit)
◆ meervoudige identiteit
◆ grens tussen de sociale en persoonlijke identiteit van mensen
➔ Rationele-actor-paradigma
◆ conflict en actoren
◆ onderzoek naar gedrag en houding van actoren
● actoren gaan en onderhouden bindingen met anderen als zij daar
voordeel aan hebben, dit hoeft niet tot conflict te leiden
Paragraaf 8.4; ideologie: confessionalisme en fascisme
➔ Confessionalisme
◆ baseert haar visie op een religie
◆ verschillende stroming binnen het confessionalisme → waarden van
een religie worden niet door iedereen hetzelfde geïnterpreteerd
● fundamentalisme
○ één godsdienst moet heersen, de politiek is hieraan
ondergeschikt
○ rechts
○ binding door één geloof
◆ nederland: naastenliefde en rechtvaardigheid
◆ harmonie en samenwerking
◆ als burgers betrokken zijn bij elkaar, zal de cohesie in een samenleving
sterker worden
◆ rol van overheid niet groot → mensen moeten kunnen samenwerken
om zaken te regelen
◆ maatschappelijk middenveld: groepen vrijwilligers die streven naar een
waarde of maatschappelijk belang
➔ Fascisme
◆ ‘volk en vaderland’
◆ met geweld de macht grijpen en minderheden onderdrukken →
eigen volk tegen buitenlandse invloeden beschermen
◆ binding door een natie
◆ cultuur van een volk
➔ Christendemocratisch → confessionele partij
◆ harmonie en samenwerking
◆ CDA
● brede partij (rechts en links) → over algemeen centrumrechts
● mens neemt zelf verantwoordelijkheid → regering helpt
daarbij
◆ ChristenUnie
● centrumlinks
● duurzaamheid en opkomen voor zwakkeren in samenleving
➔ Gezinnen en het maatschappelijk middenveld zijn belangrijk voor confessionelen om
zo hun idee van gespreide verantwoordelijkheid vorm te kunnen geven: de
