Geschiedenis samenvatting h1 de tijd van regenten en
vorsten
Paragraaf 1.1 machtige mannen in de republiek
Hoe werd de republiek bestuurd?
De republiek werd bestuurd door regenten zij kwamen
uit een rijk gezin -> familielid stierf kreeg ander
familielid de baan. Daardoor kregen soms hele kleine
kinderen een baan. Regenten waren vaak goede
bestuurders -> ze waren goed opgeleid.
Elk gewest had een eigen bestuur -> gewestelijke
staten nemen beslissingen over dingen die alleen
belangrijk zijn voor het gewest. Zaken die voor alle
gewesten belangrijk waren -> statengeneraal:
Raadspensionaris – belangrijkste politicus,
bepaald wat er wordt besproken
Stadhouder – leidde het leger (altijd uit een
familie van Oranje)
Tijdens het 12-jarig bestand (1609-1621) werd er niet gevochten -> Johan
van Oldenbarnevelt (raadspensionaris) -> Wou bezuinigen op het leger,
Maurits was het oneens -> Er begon een ruzie, Maurits wint en -> 1619
Johan van Oldenbarnevelt onthoofd.
1650 overleed stadhouder -> regenten vroegen af of er een stadhouder
nodig is. Republiek ging verder zonder stadhouder. Toen er spanning
kwam met Engeland -> Johan de wit (raadspensionaris) zorgt voor sterke
vloot die geleid werd door Michiel de ruiter -> Engelse vloot werd
verslagen. 1672 vielen Engelsen opnieuw aan + het zuiden werd bedreigd
door fransen En in het oosten door Duitsland -> republiek was te zwak en
kon legers niet tegenhouden, Mensen gaven Johan de Wit de schuld -> hij
had volgens hun voor een leger
Moeten zorgen. Maar een gebied rondom Holland werd onderwater gezet -
> Franse en Duitse legers vertrokken (Duitsland was al eerder
vertrokken), Republiek was gered dit jaar 1672 werd het rampjaar
genoemd -> er was bewezen dat er een stadhouder nodig was dus die
kwam er.
Wat is er in de staatsinrichting veranderd?
Staten generaal = nu 1e en 2e kamer
150 leden van 2e kamer controleren of ministers hun werk goed
doen
1 keer per jaar komen alle leden bij elkaar en dan leest de koning de
troonrede voor
, Paragraaf 1.2 de republiek als handel land
Hoe werd de republiek rijk door handel?
Als er geen dijken waren zou de helft van ons land
onderwater staan -> oorzaak rijkdom, land was te
nat om graan te verbouwen. Wel goed voor
veeteelt -> levert melk op, en hiervan werden
zuivelproducten van gemaakt -> ze verkochten en
ze kochten weer andere producten in:
Rond de Oostzee: kaas, boter, textiel en
ingezouten vis -> van de opbrengst kochten
ze graan en hout.
Spanje, Portugal en Italië verkopen ze alles
wat overblijft -> van de opbrengst kochten
ze olie en wijn.
Handel met Indië was in de handen van Portugal, route was geheim met
bewaking het was een groot risico om de route te zoeken -> handelaar
Cornelis de Houtman nam het risico, hij probeerde aan informatie te
komen maar werd betrapt -> werd gevangen genomen, maar hij had
genoeg kennis gekregen en vertrok naar Indië -> na 2 jaar kwam hij terug
met 2 3e van de bemanning overleden, 2 schepen vergaan en weinig
specerijen, maar hij had wel de route bekend gemaakt in de republiek ->
hij vertrok later weer met 65 schepen 50 kwamen terug met een rijke
lading. Er was veel nodig om te kunnen varen-> bemanning, voedsel,
kaarten enz -> handelskapitalisme. Niet alle schepen kwamen terug ->
ze zonken, verdwaalden of er kwamen piraten. Ze richtte
handelscompagnieën op -> vaart ging goed winst werd verdeeld, vaart
ging slecht verlies werd gedeeld -> er ontstond concurrentie en de prijs
van specerijen ging omlaag. 1602 alle compagnieën gaan samenwerken -
> Verenigde oost Indische companie mocht alleen handelen in Indië ->
om aan geld te komen konden aandelen kopen na 10 jaar kregen ze geld
terug. Andere landen moesten worden tegengewerkt moeten worden ->
VOC mocht alles doen wat nodig was. 1621 richtte de West-Indische
companie -> voor driehoek handel tussen Eu, Afrika en de VS zij
handelde in:
Cacao
Tabak
Suiker
Slaven
Slavernij was toen normaal. WIC deed ook aan kaapvaart -> dat leverde
veel geld op.
vorsten
Paragraaf 1.1 machtige mannen in de republiek
Hoe werd de republiek bestuurd?
De republiek werd bestuurd door regenten zij kwamen
uit een rijk gezin -> familielid stierf kreeg ander
familielid de baan. Daardoor kregen soms hele kleine
kinderen een baan. Regenten waren vaak goede
bestuurders -> ze waren goed opgeleid.
Elk gewest had een eigen bestuur -> gewestelijke
staten nemen beslissingen over dingen die alleen
belangrijk zijn voor het gewest. Zaken die voor alle
gewesten belangrijk waren -> statengeneraal:
Raadspensionaris – belangrijkste politicus,
bepaald wat er wordt besproken
Stadhouder – leidde het leger (altijd uit een
familie van Oranje)
Tijdens het 12-jarig bestand (1609-1621) werd er niet gevochten -> Johan
van Oldenbarnevelt (raadspensionaris) -> Wou bezuinigen op het leger,
Maurits was het oneens -> Er begon een ruzie, Maurits wint en -> 1619
Johan van Oldenbarnevelt onthoofd.
1650 overleed stadhouder -> regenten vroegen af of er een stadhouder
nodig is. Republiek ging verder zonder stadhouder. Toen er spanning
kwam met Engeland -> Johan de wit (raadspensionaris) zorgt voor sterke
vloot die geleid werd door Michiel de ruiter -> Engelse vloot werd
verslagen. 1672 vielen Engelsen opnieuw aan + het zuiden werd bedreigd
door fransen En in het oosten door Duitsland -> republiek was te zwak en
kon legers niet tegenhouden, Mensen gaven Johan de Wit de schuld -> hij
had volgens hun voor een leger
Moeten zorgen. Maar een gebied rondom Holland werd onderwater gezet -
> Franse en Duitse legers vertrokken (Duitsland was al eerder
vertrokken), Republiek was gered dit jaar 1672 werd het rampjaar
genoemd -> er was bewezen dat er een stadhouder nodig was dus die
kwam er.
Wat is er in de staatsinrichting veranderd?
Staten generaal = nu 1e en 2e kamer
150 leden van 2e kamer controleren of ministers hun werk goed
doen
1 keer per jaar komen alle leden bij elkaar en dan leest de koning de
troonrede voor
, Paragraaf 1.2 de republiek als handel land
Hoe werd de republiek rijk door handel?
Als er geen dijken waren zou de helft van ons land
onderwater staan -> oorzaak rijkdom, land was te
nat om graan te verbouwen. Wel goed voor
veeteelt -> levert melk op, en hiervan werden
zuivelproducten van gemaakt -> ze verkochten en
ze kochten weer andere producten in:
Rond de Oostzee: kaas, boter, textiel en
ingezouten vis -> van de opbrengst kochten
ze graan en hout.
Spanje, Portugal en Italië verkopen ze alles
wat overblijft -> van de opbrengst kochten
ze olie en wijn.
Handel met Indië was in de handen van Portugal, route was geheim met
bewaking het was een groot risico om de route te zoeken -> handelaar
Cornelis de Houtman nam het risico, hij probeerde aan informatie te
komen maar werd betrapt -> werd gevangen genomen, maar hij had
genoeg kennis gekregen en vertrok naar Indië -> na 2 jaar kwam hij terug
met 2 3e van de bemanning overleden, 2 schepen vergaan en weinig
specerijen, maar hij had wel de route bekend gemaakt in de republiek ->
hij vertrok later weer met 65 schepen 50 kwamen terug met een rijke
lading. Er was veel nodig om te kunnen varen-> bemanning, voedsel,
kaarten enz -> handelskapitalisme. Niet alle schepen kwamen terug ->
ze zonken, verdwaalden of er kwamen piraten. Ze richtte
handelscompagnieën op -> vaart ging goed winst werd verdeeld, vaart
ging slecht verlies werd gedeeld -> er ontstond concurrentie en de prijs
van specerijen ging omlaag. 1602 alle compagnieën gaan samenwerken -
> Verenigde oost Indische companie mocht alleen handelen in Indië ->
om aan geld te komen konden aandelen kopen na 10 jaar kregen ze geld
terug. Andere landen moesten worden tegengewerkt moeten worden ->
VOC mocht alles doen wat nodig was. 1621 richtte de West-Indische
companie -> voor driehoek handel tussen Eu, Afrika en de VS zij
handelde in:
Cacao
Tabak
Suiker
Slaven
Slavernij was toen normaal. WIC deed ook aan kaapvaart -> dat leverde
veel geld op.
