Biologie CE: Hormonen
Hormoonstelsel
Hormoonstelsel
• Bestaat uit hormoonklieren.
o Liggen verspreid door het lichaam.
• Werkt langzamer dan het zenuwstelsel.
• Regelt de werking van de organen in je lichaam.
Hormonen
• Zijn regelstoffen.
o Van belang bij het in stand houden van een constant inwendig milieu.
Bijvoorbeeld
▪ Het constant houden van het glucosegehalte van het bloed.
o Regelen de groei en ontwikkeling van het lichaam.
Bijvoorbeeld
▪ De regeling van de werking van de eierstokken en teelballen.
o Regelen de stofwisseling.
Bijvoorbeeld
▪ De snelheid van de verbranding.
• Hormoon wordt gemaakt in een hormoonklier.
Voorbeelden
o Hypofyse;
o Eilandjes van Langerhans in de alvleesklier;
o Eierstokken en teelballen;
o Bijnier.
• Wordt afgegeven aan en vervoerd door het bloed.
• Bepaalde organen reageren op het hormoon.
o Via het bloed komen komt een hormoon bij het orgaan dat moet gaan werken (of juist
geremd moet worden).
Regeling
• Een hormoonklier maakt een bepaald hormoon --> Dat hormoon heeft een bepaald effect.
• Dat effect heeft (direct of indirect) weer een remmende invloed op de hormoonklier --> De
hormoonklier gaat minder van het hormoon maken.
Hypofyse
Hypofyse
• Belangrijkste hormoonklier.
• Is een aanhangsel van de hersenen.
• Maakt verschillende hormonen.
o Regelen van onder andere de groei.
▪ groeihormoon.
o Beïnvloeding van andere hormoonklieren.
Voorbeelden
▪ Regeling werking van de schildklier.
▪ Schildklier maakt zelf ook weer een hormoon (schildklierhormoon).
▪ Stimuleert de verbranding in de cellen.
▪ Regeling werking van de geslachtsorganen.
, ▪ Vrouw: eicel gaat rijpen
▪ Man: zaadcellen worden gevormd.
▪ Geslachtsorganen gaan geslachtshormonen maken.
Eilandjes van Langerhans
Regeling hoeveelheid glucose in het bloed
• Hoeveelheid glucose in het bloed moet zoveel mogelijk constant blijven.
o Dus niet afhankelijk van of je net gegeten hebt.
• Wordt geregeld via hormonen uit de eilandjes van Langerhans (in de alvleesklier).
• Insuline
o Wordt gemaakt als er na het eten veel glucose in je bloed komt.
o Het verlaagt de hoeveelheid glucose doordat onder invloed van insuline:
▪ de lever (en spieren) glucose omzetten in glycogeen (soort zetmeel).
▪ Glycogeen wordt opgeslagen in de lever (en de spieren).
• Glucagon
o Wordt gemaakt als de hoeveelheid glucose in je bloed te laag wordt.
Bijvoorbeeld
▪ Doordat je veel glucose verbrand hebt.
o Verhoogt de hoeveelheid glucose doordat onder invloed van glucagon:
▪ de lever glycogeen weer omzet in glucose.
▪ Deze glucose wordt afgegeven aan het bloed.
Regeling
• Glucosegehalte in het bloed is te hoog.
o Alvleesklier (eilandjes van Langerhans) maakt insuline.
o Insuline komt via het bloed bij de lever en de spieren --> glucose wordt uit het bloed
opgenomen.
o Van glucose wordt glycogeen gemaakt (opslag). --> De hoeveelheid glucose in het bloed
daalt.
• Glucosegehalte van het bloed is te laag.
o Alvleesklier (eilandjes van Langerhans) maakt glucagon.
o Insuline komt via het bloed bij de lever en de spieren --> glycogeen wordt omgezet in
glucose --> glucose wordt aan het bloed afgegeven --> de hoeveelheid glucose in het bloed
wordt groter.
• Enzovoort.
o Gevolg is dat de hoeveelheid glucose in het bloed schommelt rond een bepaalde waarde.
Suikerziekte (diabetes)
• De eilandjes van Langerhans werken niet goed.
o Er wordt geen of te weinig insuline gemaakt.
o Patiënten moeten extra insuline inspuiten.
o
▪
Bijnier
Hormoonstelsel
Hormoonstelsel
• Bestaat uit hormoonklieren.
o Liggen verspreid door het lichaam.
• Werkt langzamer dan het zenuwstelsel.
• Regelt de werking van de organen in je lichaam.
Hormonen
• Zijn regelstoffen.
o Van belang bij het in stand houden van een constant inwendig milieu.
Bijvoorbeeld
▪ Het constant houden van het glucosegehalte van het bloed.
o Regelen de groei en ontwikkeling van het lichaam.
Bijvoorbeeld
▪ De regeling van de werking van de eierstokken en teelballen.
o Regelen de stofwisseling.
Bijvoorbeeld
▪ De snelheid van de verbranding.
• Hormoon wordt gemaakt in een hormoonklier.
Voorbeelden
o Hypofyse;
o Eilandjes van Langerhans in de alvleesklier;
o Eierstokken en teelballen;
o Bijnier.
• Wordt afgegeven aan en vervoerd door het bloed.
• Bepaalde organen reageren op het hormoon.
o Via het bloed komen komt een hormoon bij het orgaan dat moet gaan werken (of juist
geremd moet worden).
Regeling
• Een hormoonklier maakt een bepaald hormoon --> Dat hormoon heeft een bepaald effect.
• Dat effect heeft (direct of indirect) weer een remmende invloed op de hormoonklier --> De
hormoonklier gaat minder van het hormoon maken.
Hypofyse
Hypofyse
• Belangrijkste hormoonklier.
• Is een aanhangsel van de hersenen.
• Maakt verschillende hormonen.
o Regelen van onder andere de groei.
▪ groeihormoon.
o Beïnvloeding van andere hormoonklieren.
Voorbeelden
▪ Regeling werking van de schildklier.
▪ Schildklier maakt zelf ook weer een hormoon (schildklierhormoon).
▪ Stimuleert de verbranding in de cellen.
▪ Regeling werking van de geslachtsorganen.
, ▪ Vrouw: eicel gaat rijpen
▪ Man: zaadcellen worden gevormd.
▪ Geslachtsorganen gaan geslachtshormonen maken.
Eilandjes van Langerhans
Regeling hoeveelheid glucose in het bloed
• Hoeveelheid glucose in het bloed moet zoveel mogelijk constant blijven.
o Dus niet afhankelijk van of je net gegeten hebt.
• Wordt geregeld via hormonen uit de eilandjes van Langerhans (in de alvleesklier).
• Insuline
o Wordt gemaakt als er na het eten veel glucose in je bloed komt.
o Het verlaagt de hoeveelheid glucose doordat onder invloed van insuline:
▪ de lever (en spieren) glucose omzetten in glycogeen (soort zetmeel).
▪ Glycogeen wordt opgeslagen in de lever (en de spieren).
• Glucagon
o Wordt gemaakt als de hoeveelheid glucose in je bloed te laag wordt.
Bijvoorbeeld
▪ Doordat je veel glucose verbrand hebt.
o Verhoogt de hoeveelheid glucose doordat onder invloed van glucagon:
▪ de lever glycogeen weer omzet in glucose.
▪ Deze glucose wordt afgegeven aan het bloed.
Regeling
• Glucosegehalte in het bloed is te hoog.
o Alvleesklier (eilandjes van Langerhans) maakt insuline.
o Insuline komt via het bloed bij de lever en de spieren --> glucose wordt uit het bloed
opgenomen.
o Van glucose wordt glycogeen gemaakt (opslag). --> De hoeveelheid glucose in het bloed
daalt.
• Glucosegehalte van het bloed is te laag.
o Alvleesklier (eilandjes van Langerhans) maakt glucagon.
o Insuline komt via het bloed bij de lever en de spieren --> glycogeen wordt omgezet in
glucose --> glucose wordt aan het bloed afgegeven --> de hoeveelheid glucose in het bloed
wordt groter.
• Enzovoort.
o Gevolg is dat de hoeveelheid glucose in het bloed schommelt rond een bepaalde waarde.
Suikerziekte (diabetes)
• De eilandjes van Langerhans werken niet goed.
o Er wordt geen of te weinig insuline gemaakt.
o Patiënten moeten extra insuline inspuiten.
o
▪
Bijnier
