Hoofdstuk 2 – communicatievormen: informatie, voorlichting, propaganda en reclame
= verschijningsvorm v communicatie
= bep dr de doelstelling vd zender (wat wil deze bereiken) en de mate waarin of intensiteit waarmee
de ontvanger w beïnvloed
o Gerangschikt volgens toename van beïnvloeding
→ Geen absolute grenzen tussen de 4 vormen
→ Binnen de vormen zelf is een toename van beïnvloeding
o Informatie vinden we terug in elke communicatievorm
INFORMATIE → Propaganda
Voorlichting
Reclame
Toenemende beïnvloeding
o Informatie heeft eigenlijk geen doelstelling tot beïnvloeding
→ op examen enkel informatie antwoorden is niet voldoende
→ Kenmerken goed kennen om de verschillende vormen van elkaar te onderscheiden
o Voorlichting: in zekere mate beïnvloeden
→ binnen ellips ook mate van beïnvloeding
o Propaganda en Reclame: sterkste mate van beïnvloeding
o Overlap
→ tss voorlichting en propaganda: van sommige communicatie-uitingen kan je zeggen: ik vind
dat dit voorlichting is omwille van deze trekken, of propaganda omwille van dit, dit en dit.
→ voorlichting en reclame: commerciële bedrijven; iets verkopen maar ook wat voorlichting
→ of trekken van ze alle 3
= communicatievorm waarbij de zender als enige intentie heeft aan de ontvanger feitelijke
gegevens, data, berichten ter beschikking te stellen zonder intentie tot beïnvloeding.
→ zuivere info Vb. cursus PR (ook beetje voorlichting, ook reclame en propaganda,
overtuigen van bepaalde richting, persoonlijke inbreng, niet echt zuiver dus)
Vb. tijdtabellen nmbs (ook voorlichting
Heel moeilijk voorbeelden te geven
Kenmerken:
o Gegevens van feitelijke aard
o Zender kan niet zeker zijn van ontvangst
o Geen intentie tot beïnvloeding
o De ontvanger staat centraal
o MAAR volledig objectieve info = zeldzaam (zie vb van cursussen of nmbs,…)
o Vormt de basis voor elke andere communicatievorm
, = communicatievorm waarbij de zender de intentie heeft de kennis, mening, houding of gedrag vd
ontvanger in het voordeel vd ontvanger te beïnvloeden, en dit met een hoofdzakelijk rationele,
argumenterende benadering
“Iemand voorafgaan met een lichtje; in de middeleeuwen, juiste pad kunnen zien; iemand maakt u
de weg helder/klaar”
Kenmerken:
o Belang vd ontvanger staat centraal
o Obv objectieve, correcte gegevens of kennis
o Intentie tot beïnvloeding (nr bepaald gedrag) is wel aanwezig
= verschil met informatie
o Ontvanger is vrij om mee te gaan in de gedragsverandering of niet (behalve bij sommige
persuasieve campagnes) vb. studieadvies van CLB
Wie gebruikt voorlichting?
o De overheid (=overheidscommunicatie) → communicatie als beleid; mensen aanzetten om iets
te doen vb. propere straten, afval in vuilbak
o Overheid voelt zich verantw vr het welzijn vd burgers, individuen en groepen
Verkeers -en gezondheidsvoorlichting
In spelen op noodzaak aan vorming en ontwikkeling
→ uitgangspunten:
Collectieve verantwoordelijkheid vr individuele problemen
Vb. stoppen met roken – campagne, griepvaccinatie, handen wassen 1,5m afstand
houden
Collectieve verantwoordelijkheid vr algemeen – maatschappelijke problemen
Vb. BOB campagne vh VIAS Institute (VZW werkt in opdracht vd overheid)
Vb. zwerfvuilcampagne van OVAM, Fost Plus en de lokale overheid: mooimakers.be
Vb. Frans voorbeeld (earned media): zwakke weggebruikers die oversteken tijdens
rood → gebruikt geluid van piepende banden waardoor lijkt dat er opeens een auto
aankomt, op dat moment toont camera beeld van hun reactie
Vb. Amerikaans voorbeeld: zwangere jongens promoten ‘veilig vrijen’: focus op ‘papa’s
in spe’, ook jongens bewust maken
Affiche van Griep:
Zender Vlaanderen (overheid)
Middel: corporate
Medium: paid, buitenaffichage
Doelstelling: conatief (aanzetten tot)
Voorlichting: informatief
Virale campagne: op owned media verspreid → hier van BIVV → krijgen daarna earned media
omdat wij het spontaan gaan delen en ook de pers doet dit
→ campagne naar hardrijders, moeten voorkomen rechtbank, familieleden gaan opsporen,
hardrijder met smoes op ‘eigen begrafenis’ gelokt
→ internationale aandacht
= verschijningsvorm v communicatie
= bep dr de doelstelling vd zender (wat wil deze bereiken) en de mate waarin of intensiteit waarmee
de ontvanger w beïnvloed
o Gerangschikt volgens toename van beïnvloeding
→ Geen absolute grenzen tussen de 4 vormen
→ Binnen de vormen zelf is een toename van beïnvloeding
o Informatie vinden we terug in elke communicatievorm
INFORMATIE → Propaganda
Voorlichting
Reclame
Toenemende beïnvloeding
o Informatie heeft eigenlijk geen doelstelling tot beïnvloeding
→ op examen enkel informatie antwoorden is niet voldoende
→ Kenmerken goed kennen om de verschillende vormen van elkaar te onderscheiden
o Voorlichting: in zekere mate beïnvloeden
→ binnen ellips ook mate van beïnvloeding
o Propaganda en Reclame: sterkste mate van beïnvloeding
o Overlap
→ tss voorlichting en propaganda: van sommige communicatie-uitingen kan je zeggen: ik vind
dat dit voorlichting is omwille van deze trekken, of propaganda omwille van dit, dit en dit.
→ voorlichting en reclame: commerciële bedrijven; iets verkopen maar ook wat voorlichting
→ of trekken van ze alle 3
= communicatievorm waarbij de zender als enige intentie heeft aan de ontvanger feitelijke
gegevens, data, berichten ter beschikking te stellen zonder intentie tot beïnvloeding.
→ zuivere info Vb. cursus PR (ook beetje voorlichting, ook reclame en propaganda,
overtuigen van bepaalde richting, persoonlijke inbreng, niet echt zuiver dus)
Vb. tijdtabellen nmbs (ook voorlichting
Heel moeilijk voorbeelden te geven
Kenmerken:
o Gegevens van feitelijke aard
o Zender kan niet zeker zijn van ontvangst
o Geen intentie tot beïnvloeding
o De ontvanger staat centraal
o MAAR volledig objectieve info = zeldzaam (zie vb van cursussen of nmbs,…)
o Vormt de basis voor elke andere communicatievorm
, = communicatievorm waarbij de zender de intentie heeft de kennis, mening, houding of gedrag vd
ontvanger in het voordeel vd ontvanger te beïnvloeden, en dit met een hoofdzakelijk rationele,
argumenterende benadering
“Iemand voorafgaan met een lichtje; in de middeleeuwen, juiste pad kunnen zien; iemand maakt u
de weg helder/klaar”
Kenmerken:
o Belang vd ontvanger staat centraal
o Obv objectieve, correcte gegevens of kennis
o Intentie tot beïnvloeding (nr bepaald gedrag) is wel aanwezig
= verschil met informatie
o Ontvanger is vrij om mee te gaan in de gedragsverandering of niet (behalve bij sommige
persuasieve campagnes) vb. studieadvies van CLB
Wie gebruikt voorlichting?
o De overheid (=overheidscommunicatie) → communicatie als beleid; mensen aanzetten om iets
te doen vb. propere straten, afval in vuilbak
o Overheid voelt zich verantw vr het welzijn vd burgers, individuen en groepen
Verkeers -en gezondheidsvoorlichting
In spelen op noodzaak aan vorming en ontwikkeling
→ uitgangspunten:
Collectieve verantwoordelijkheid vr individuele problemen
Vb. stoppen met roken – campagne, griepvaccinatie, handen wassen 1,5m afstand
houden
Collectieve verantwoordelijkheid vr algemeen – maatschappelijke problemen
Vb. BOB campagne vh VIAS Institute (VZW werkt in opdracht vd overheid)
Vb. zwerfvuilcampagne van OVAM, Fost Plus en de lokale overheid: mooimakers.be
Vb. Frans voorbeeld (earned media): zwakke weggebruikers die oversteken tijdens
rood → gebruikt geluid van piepende banden waardoor lijkt dat er opeens een auto
aankomt, op dat moment toont camera beeld van hun reactie
Vb. Amerikaans voorbeeld: zwangere jongens promoten ‘veilig vrijen’: focus op ‘papa’s
in spe’, ook jongens bewust maken
Affiche van Griep:
Zender Vlaanderen (overheid)
Middel: corporate
Medium: paid, buitenaffichage
Doelstelling: conatief (aanzetten tot)
Voorlichting: informatief
Virale campagne: op owned media verspreid → hier van BIVV → krijgen daarna earned media
omdat wij het spontaan gaan delen en ook de pers doet dit
→ campagne naar hardrijders, moeten voorkomen rechtbank, familieleden gaan opsporen,
hardrijder met smoes op ‘eigen begrafenis’ gelokt
→ internationale aandacht
