KVHO H4, 6, 1.6, 9 + RVO 4.2, 1.5, 7.3 + BV/NV H6 nr. 5, 12, 49, 130 + Asser 6.1, 11, 14 +
Bibolini + NBM/Securicor + Comsys + Damen/Geho + Goglio
1. Wanneer kun je een vennootschap vertegenwoordigen? Hoe werkt
vertegenwoordiging bij andere rechtspersonen?
Bij vertegenwoordiging gaat het om het verrichten van rechtshandelingen namens de
onderneming met een derde. O.g.v. de wet is het bestuur het orgaan dat
vertegenwoordigingsbevoegd is (ook individuele bestuurders). Vooral dwingend recht
zodat het voor een derde duidelijk is wie bevoegd is om op te treden namens de
rechtspersoon.
NV/BV 2:130/240 (codificatie Europese richtlijn, doel: bescherming belangen derden en
rechtszekerheid)
Het bestuur/individuele bestuurders zijn vertegenwoordigingsbevoegd. Dit geldt voor
alle mogelijke transacties volledige vertegenwoordigingsbevoegdheid
(onbeperkt/onvoorwaardelijk). Als het bestuur als geheel optreedt, moet dit
krachtens een meerderheidsbesluit. Omdat dit nogal onpraktisch is, kunnen
bestuurders ook individueel handelen. (Lid 1, 2)
Uitzonderingen op onbeperkt-/onvoorwaardelijkheid, maar werken alleen tegenover
derden wanneer dit uit de wet voortvloeit. (Lid 3) Dus niet beperkingen die
voortvloeien uit statuten of afspraken (bestuurdersreglement). Ook beperkingen
m.b.t. een bepaald bedrag of een bepaalde soort transacties berusten niet op de wet
en kan dus niet aan een derde worden tegengeworpen.
o Bibolini: Het maakt in beginsel geen verschil of degene die met de
vennootschap handelt, van de interne bevoegdheidsbeperking op de hoogte
is. Het kan wel voorkomen dat degene die met de vennootschap handelde,
zich in strijd met de goede trouw zou gedragen indien hij ondanks de hem
bekende interne bevoegdheidsbeperking toch deze ovk aanging. Hier kan bijv.
sprake van zijn als de wederpartij niet alleen van de bevoegdheidsbeperking
op de hoogte is, maar als de transactie bovendien erg nadelig is voor de
vennootschap of als aan de wederpartij door het bevoegde orgaan vooraf
expliciet is meegedeeld dat de transactie niet op goedkeuring zou kunnen
rekenen.
de nv kan zich op een interne bevoegdheidsbeperking niet beroepen.
Het maakt geen verschil of de derde van deze bevoegdheidsbeperking
op de hoogte was (= te kwader trouw). Maar de ovhg kunnen
meebrengen dat de wp in zo’n geval in strijd met r&b handelt als hij de
nv aan de ovk houdt.
Als bestuurders handelen in strijd met een beperking van de
vertegenwoordigingsbevoegdheid die niet uit de wet voortvloeit, kan dit er wel toe
leiden dat zij aansprakelijk zijn tegenover de vennootschap voor alle schade die
voortvloeit uit de gebondenheid aan de ovk (onbehoorlijke taakvervulling 2:9).
Uit de wet voortvloeiende beperkingen; bijv. 2:130/240 lid 2: uitzondering op de
regel dat aan iedere bestuurder vertegenwoordigingsbevoegdheid toekomt. De
statuten kunnen bepalen dat slechts bepaalde bestuurders bevoegd zijn (voorzitter)
of bepaalde bestuurders samen (voorzitter + fin. bestuurder)
tweehandtekeningenclausules.
LET OP: deze beperkingen kunnen uit de statuten volgen, maar vloeien (expliciet)
voort uit de wet. Het is daarom een wettelijk toegelaten beperking.
, Andere uit de wet voortvloeiende beperkingen: 2:94/204 lid 2, 2:94c, 2:96/206 lid 1,
2:98 lid 4. let op uitzondering 2:107a lid 2 en 2:164/274 lid 2. 2:44 lid 2 voor
verenigingen.
Alleen de vennootschap kan tegenover derden een beroep doen op zo’n wettelijke
uitzondering. (Lid 3) Zolang de vennootschap dit niet doet, blijft de rechtsverhouding
tussen haar en de wederpartij in stand. Maar de vennootschap kan zich wel op elk
moment beroepen op de vertegenwoordigingsonbevoegdheid, de wederpartij kan dit
niet (eenzijdig gebonden). De wederpartij kan wel een termijn stellen voor
bekrachtiging van de onbevoegde vertegenwoordigingshandeling (3:78 jo 3:69 lid 4);
als de bekrachtiging uitblijft, is ook de wederpartij niet meer gebonden.
De wettelijk regeling omtrent de vertegenwoordigingsbevoegdheid van het bestuur
staat los van de interne organisatie- en bevoegdheidsregels binnen de nv/bv (de
wederpartij hoeft zich niet te verdiepen in de interne bevoegdheidsverdeling van de
vennootschap). De wetgever wil derden beschermen doordat de vennootschap
slechts in een beperkt aantal gevallen niet door de het bestuur kan worden
vertegenwoordigd. Tegelijkertijd wordt de vennootschap (door lid 3) beschermd
doordat alleen zij een beroep kan doen op de vertegenwoordigingsonbevoegdheid
(bij een gunstige transactie kan deze in stand worden gehouden).
Vertegenwoordiging bij besluit
Ø Direct extern werkend
o Het bestuur kan een aanbod doen/aanvaarden bij besluit. Dit is dan een
vertegenwoordigingshandeling.
o Ook bij benoeming bestuurders door de AVA (2:132/242). Het gaat hier wel
om een uitzonderingssituatie: in beginsel vertegenwoordigt het bestuur de
vennootschap (2:130/240 lid 1).
Ø Indirect extern werkend
o 2:16 lid 2 beschermt wederpartijen die te goeder trouw zijn ook tegen
nietigheid/vernietigbaarheid van besluiten die een vereiste zijn voor de
geldigheid van een rechtshandeling die tot een wederpartij is gericht (bijv.
2:96/206 lid 1).
Vereniging, coöperatie en stichting
Verschil: vertegenwoordigingsbevoegdheid komt niet op grond van de wet zelf toe aan
individuele bestuurders (2:45 lid 2, 2:53a, 2:292 lid 2). Deze bevoegdheid moet uitdrukkelijk
bij de statuten worden verleend. Gevolg = bestuurders kunnen minder zelfstandig optreden.
Beperkingen ex 2:44 lid 2 kunnen o.g.v. 2:45 lid 3 aan de wederpartij worden
tegengeworpen. Dit geldt ook voor de stichting (2:291 lid 2), maar niet voor de coöperatie
(2:53a).
Bestuurders zijn bij een tegenstrijdig belang vertegenwoordigingsonbevoegd (2:47).
Coöperatie/OWM: 2:57 lid 4: bij strijdig belang RvC.
Maatschap/vof/cv
Maatschap: een vennoot is alleen vertegenwoordigingsbevoegd als hij daarvoor een
volmacht heeft (7A:1679, 1681).
Vof: vertegenwoordigingsbevoegdheid komt toe aan iedere vennoot (17 K). Dit geldt ook
voor de beherend vennoot van de cv (niet voor de commanditaire vennoot). Hier kan wel
van worden afgeweken in de ovk; er is een veel grotere vrijheid voor de inrichting van de
vertegenwoordigingsbevoegdheid dan bij de nv/bv en vereniging en stichting.
Bibolini + NBM/Securicor + Comsys + Damen/Geho + Goglio
1. Wanneer kun je een vennootschap vertegenwoordigen? Hoe werkt
vertegenwoordiging bij andere rechtspersonen?
Bij vertegenwoordiging gaat het om het verrichten van rechtshandelingen namens de
onderneming met een derde. O.g.v. de wet is het bestuur het orgaan dat
vertegenwoordigingsbevoegd is (ook individuele bestuurders). Vooral dwingend recht
zodat het voor een derde duidelijk is wie bevoegd is om op te treden namens de
rechtspersoon.
NV/BV 2:130/240 (codificatie Europese richtlijn, doel: bescherming belangen derden en
rechtszekerheid)
Het bestuur/individuele bestuurders zijn vertegenwoordigingsbevoegd. Dit geldt voor
alle mogelijke transacties volledige vertegenwoordigingsbevoegdheid
(onbeperkt/onvoorwaardelijk). Als het bestuur als geheel optreedt, moet dit
krachtens een meerderheidsbesluit. Omdat dit nogal onpraktisch is, kunnen
bestuurders ook individueel handelen. (Lid 1, 2)
Uitzonderingen op onbeperkt-/onvoorwaardelijkheid, maar werken alleen tegenover
derden wanneer dit uit de wet voortvloeit. (Lid 3) Dus niet beperkingen die
voortvloeien uit statuten of afspraken (bestuurdersreglement). Ook beperkingen
m.b.t. een bepaald bedrag of een bepaalde soort transacties berusten niet op de wet
en kan dus niet aan een derde worden tegengeworpen.
o Bibolini: Het maakt in beginsel geen verschil of degene die met de
vennootschap handelt, van de interne bevoegdheidsbeperking op de hoogte
is. Het kan wel voorkomen dat degene die met de vennootschap handelde,
zich in strijd met de goede trouw zou gedragen indien hij ondanks de hem
bekende interne bevoegdheidsbeperking toch deze ovk aanging. Hier kan bijv.
sprake van zijn als de wederpartij niet alleen van de bevoegdheidsbeperking
op de hoogte is, maar als de transactie bovendien erg nadelig is voor de
vennootschap of als aan de wederpartij door het bevoegde orgaan vooraf
expliciet is meegedeeld dat de transactie niet op goedkeuring zou kunnen
rekenen.
de nv kan zich op een interne bevoegdheidsbeperking niet beroepen.
Het maakt geen verschil of de derde van deze bevoegdheidsbeperking
op de hoogte was (= te kwader trouw). Maar de ovhg kunnen
meebrengen dat de wp in zo’n geval in strijd met r&b handelt als hij de
nv aan de ovk houdt.
Als bestuurders handelen in strijd met een beperking van de
vertegenwoordigingsbevoegdheid die niet uit de wet voortvloeit, kan dit er wel toe
leiden dat zij aansprakelijk zijn tegenover de vennootschap voor alle schade die
voortvloeit uit de gebondenheid aan de ovk (onbehoorlijke taakvervulling 2:9).
Uit de wet voortvloeiende beperkingen; bijv. 2:130/240 lid 2: uitzondering op de
regel dat aan iedere bestuurder vertegenwoordigingsbevoegdheid toekomt. De
statuten kunnen bepalen dat slechts bepaalde bestuurders bevoegd zijn (voorzitter)
of bepaalde bestuurders samen (voorzitter + fin. bestuurder)
tweehandtekeningenclausules.
LET OP: deze beperkingen kunnen uit de statuten volgen, maar vloeien (expliciet)
voort uit de wet. Het is daarom een wettelijk toegelaten beperking.
, Andere uit de wet voortvloeiende beperkingen: 2:94/204 lid 2, 2:94c, 2:96/206 lid 1,
2:98 lid 4. let op uitzondering 2:107a lid 2 en 2:164/274 lid 2. 2:44 lid 2 voor
verenigingen.
Alleen de vennootschap kan tegenover derden een beroep doen op zo’n wettelijke
uitzondering. (Lid 3) Zolang de vennootschap dit niet doet, blijft de rechtsverhouding
tussen haar en de wederpartij in stand. Maar de vennootschap kan zich wel op elk
moment beroepen op de vertegenwoordigingsonbevoegdheid, de wederpartij kan dit
niet (eenzijdig gebonden). De wederpartij kan wel een termijn stellen voor
bekrachtiging van de onbevoegde vertegenwoordigingshandeling (3:78 jo 3:69 lid 4);
als de bekrachtiging uitblijft, is ook de wederpartij niet meer gebonden.
De wettelijk regeling omtrent de vertegenwoordigingsbevoegdheid van het bestuur
staat los van de interne organisatie- en bevoegdheidsregels binnen de nv/bv (de
wederpartij hoeft zich niet te verdiepen in de interne bevoegdheidsverdeling van de
vennootschap). De wetgever wil derden beschermen doordat de vennootschap
slechts in een beperkt aantal gevallen niet door de het bestuur kan worden
vertegenwoordigd. Tegelijkertijd wordt de vennootschap (door lid 3) beschermd
doordat alleen zij een beroep kan doen op de vertegenwoordigingsonbevoegdheid
(bij een gunstige transactie kan deze in stand worden gehouden).
Vertegenwoordiging bij besluit
Ø Direct extern werkend
o Het bestuur kan een aanbod doen/aanvaarden bij besluit. Dit is dan een
vertegenwoordigingshandeling.
o Ook bij benoeming bestuurders door de AVA (2:132/242). Het gaat hier wel
om een uitzonderingssituatie: in beginsel vertegenwoordigt het bestuur de
vennootschap (2:130/240 lid 1).
Ø Indirect extern werkend
o 2:16 lid 2 beschermt wederpartijen die te goeder trouw zijn ook tegen
nietigheid/vernietigbaarheid van besluiten die een vereiste zijn voor de
geldigheid van een rechtshandeling die tot een wederpartij is gericht (bijv.
2:96/206 lid 1).
Vereniging, coöperatie en stichting
Verschil: vertegenwoordigingsbevoegdheid komt niet op grond van de wet zelf toe aan
individuele bestuurders (2:45 lid 2, 2:53a, 2:292 lid 2). Deze bevoegdheid moet uitdrukkelijk
bij de statuten worden verleend. Gevolg = bestuurders kunnen minder zelfstandig optreden.
Beperkingen ex 2:44 lid 2 kunnen o.g.v. 2:45 lid 3 aan de wederpartij worden
tegengeworpen. Dit geldt ook voor de stichting (2:291 lid 2), maar niet voor de coöperatie
(2:53a).
Bestuurders zijn bij een tegenstrijdig belang vertegenwoordigingsonbevoegd (2:47).
Coöperatie/OWM: 2:57 lid 4: bij strijdig belang RvC.
Maatschap/vof/cv
Maatschap: een vennoot is alleen vertegenwoordigingsbevoegd als hij daarvoor een
volmacht heeft (7A:1679, 1681).
Vof: vertegenwoordigingsbevoegdheid komt toe aan iedere vennoot (17 K). Dit geldt ook
voor de beherend vennoot van de cv (niet voor de commanditaire vennoot). Hier kan wel
van worden afgeweken in de ovk; er is een veel grotere vrijheid voor de inrichting van de
vertegenwoordigingsbevoegdheid dan bij de nv/bv en vereniging en stichting.
